Baklagiller ve mısır gibi gıdaların aşırı tüketimi, ayrıca hızlı yemek yeme, lokmaları iyi çiğnememe ve yemek yerken konuşma gibi bazı yanlış beslenme davranışları da sindirim sistemine zarar veriyor.
Memorial Antalya Hastanesi Gastroenteroloji Bölümü’nden Doç. Dr. Serdar Akça, mekanik ya da beslenme hataları sonucu gelişen, bağırsak düğümlenmesi ve tedavisi hakkında bilgi verdi.
Bazı gıdalar sindirim sistemini zorlayabiliyor
Doğru beslenme, sağlıklı bir hayat sürmenin kilit noktalarından biridir. Tüketilen gıdaların içeriği ise kimi zaman sindirim sistemini zorlayabilmektedir. Özellikle rafinoz adı verilen şekeri içeren fasulye, mercimek, bezelye, lahana, brüksel lahanası ve brokoli gibi gıdaların sindirimi bazı kişiler için zor olabilir. Eğer sindirim sistemi bunu sindirmek için yeterli değilse görevi ince ve kalın bağırsak içindeki bakteriler üstlenir. Tüketim esnasında aşırı gaz oluşabilir, bu gazın bağırsaklarda ilerlemesinde ve çıkışında zorluk olursa bağırsak düğümlenmesi gelişebilir.
Gaz yapıcı gıdaların etkileri kişiden kişiye değişiyor
Yemek sonrası yaşanan şişkinlik hissi, çoğu zaman tuvalete çıkıldığında geçmektedir. Burada özellikle kişinin genel sağlık durumu, bağırsaklarının anatomik yapısı ve karın içindeki duruşu önemlidir. Bu yapılanma kişiden kişiye değişiklik gösterdiği için gaz yapıcı gıdaların her kişide bağırsak düğümlenmesine neden olmayacağı unutulmamalıdır. Ancak ülser gibi sindirim sistemi problemleri varsa veya daha önce karın bölgesinde cerrahi işlem yapılmış ise bu kişiler beslenmelerine özellikle dikkat etmelidir.
Yaş ilerledikçe süt tüketimi azalıyor
Sütte bulunan laktoz, yaş ilerledikçe bazı kişilerde rahatsız edici olabilir. Yaşla birlikte zaman içinde kişilerin vücudunda süt şekerini sindirecek enzim azalmaktadır. Araştırmalar da laktoz intoleransının erişkin nüfusta yüzde 30 olduğunu göstermektedir. Bu nedenle yaşlandıkça insanlar süt içmeyi azaltır çünkü süt içince oluşan gazdan rahatsız olur. Böyle bir durumda süt miktarını rahatsız etmeyecek düzeye çekmek, yaş ilerledikçe de süt yerine yoğurt ve peynir tüketmek daha doğru olacaktır.
“Karnım balon gibi şişti” diyorsanız…
Sindirim sisteminin içerisindeki algı yapan sinirler, vücuttaki gazın size zarar verip vermeyeceğini belirlemektedir. İrritabl bağırsak sendromu olan kişilerde ise sinirlerin algısında bir sorun vardır. Aslında kişinin gaz problemi yoktur. Karnı balon gibi şişen kişilerin gaz nedeniyle şikayetleri varsa doktora gidip bunun nedenini araştırması ve doğru tedaviyi alması gerekmektedir.
Hazımsızlık ve şişkinliğe neden olan faktörler
Sindirim sistemindeki gazın kişiyi ne ölçüde rahatsız ettiği önemlidir. Aşırı gazdan şikayet eden insanların çoğunda yapılan ölçümlerde bağırsakta normal insanlardan daha fazla gaz tespit edilmemiştir. Ancak hastanın sık sık yaşadığı şişkinlik ve gaz problemi varsa mutlaka doktora danışmalıdır. Sindirim sistemine olması gerekenden fazla hava kaçmasına neden olan faktörler şu şekilde sıralanabilir:
- Lokmaları yetersiz çiğnemek
- Yemeği büyük lokmalar halinde yutmak
- Hızlı yemek yemek
- Yemek yerken konuşmak
- Midenin asit salgısında sorun olması
- Atrofik – kronik gastrit
- Aşırı yağlı yemek tüketilmesi
- Protein tüketiminin günlük miktarı aşması
- İnce bağırsaklarda parazit varlığı
- Şeker ya da karaciğer hastası olmak
İleri vakalara cerrahi müdahale gerekiyor
Aşırı gaz oluşması durumunda mekanik bir etki olmaksızın bağırsak düğümlenmesi yaşanıyorsa bağırsak hareketlerini artıracak bazı manevralarla durum kontrol altına alınır. Ancak bağırsak düğümlenmesi bazen çok ilerleyebilir ve kanamaya, duvarda incelmeye yol açabilir. Böyle durumlarda bağırsağı harekete geçirmek için cerrahi müdahale söz konusu olabilmektedir.