ADALET Bakanlığı’nın 2000 yılı başında hayata geçirdiği “F” tipi cezaevlerine karşı açlık grevi ve ardından da ölüm orucu başlatılan 20 cezaevine, 19 Aralık 2000 tarihinde eşzamanlı operasyonlar düzenlendi.
Adı “Hayata Dönüş” olarak açıklanan operasyonda Bayrampaşa Cezaevi’ndeki müdahalede 12 kişi hayatını kaybetti. C-1 Koğuşu’nda diri diri yanan 6 kadının görüntüleri hafızalara kazındı. Eyüp Cumhuriyet Başsavcılığı olaydan 10 yıl sonra, Bayrampaşa Cezaevi’ndeki operasyonda görev alan bir asteğmen, bir astsubay ve 37 askere Bakırköy 13’üncü Ağır Ceza Mahkemesi’nde dava açtı. Davada 11 yıldır arşivlerde gizlenen Bayrampaşa Cezaevi’yle ilgili Tufan, Ümraniye Cezaevi ile ilgili Bora eylem planları da ortaya çıktı. Eylem planlarının emrini 11 Ekim 2000’de Jandarma Genel Komutanlığı vermişti.
‘El yapımı silah’ tutanağı
Dava dosyasına giren belgeler arasında, operasyonda yaşananların anlatıldığı, 5 askerin sicil numaraları ve imzaları bulunan 19 Aralık 2000 tarihli bir tutanak vardı. Tutanağa göre cezaevindekiler el yapımı silahlar kullanmış, kendi arkadaşlarını ateşe vermişti. Davanın avukatları, mahkemeden tutanakta imzaları bulunan 5 askerin kimliklerinin belirlenmesini talep etti. Mahkeme tutanağı Jandarma Genel Komutanlığı’na göndererek imzaları bulunan personelin kimliklerinin bildirilmesini istedi. Jandarma Genel Komutanlığı 1988-286 sicil numaralı Başçavuş Macit Sarıkaya’nın operasyonun yapıldığı gün Van Gürpınar’daki Cepkenli Karakolu’nda, 1991-235 sicil numaralı Kıdemli Başçavuş Suat Aykan’ın ise Diyarbakır İl Jandarma Komutanlığı’nda görevli olduğunu bildirdi. Tutanaktaki diğer 3 personelin ise sicil numaraları sahte çıktı.