Özellikle son 7 yılda yüzde 1400’lük artış gösteren kadın cinayetleri cins kırımı boyutuna ulaştı.
Cumhuriyet'te yer alan habere göre; 2002’de kayıtlara 66 olarak geçen kadın cinayeti sayısı her geçen yıl artarak 2007’de 1011 oldu. Mahkemeler, karakollar, yasalar koruyamadığı için öldürülen kadınların ortak özelliği şiddet gördükleri eşlerinden ya da sevgililerinden ayrılmak istemeleri ya da ayrılmış olmaları, öldürenlerin ortak özelliği ise sadece erkek olmaları.
Hayatlarındaki kadınları katleden erkeklere uygulanan “haksız tahrik indirimi”, nüfus dikkate alındığında 5000 civarında olması gereken sığınma evinin sayısının 50’yi bulmaması ve çıkarılan koruma amaçlı yasaların neredeyse hiç uygulanamaması bu tablonun başlıca sorumluları.
Artan kadın cinayetlerine dikkat çekmek için 2010 yılının sonunda Mor Çatı, Sosyalist Feminist Kolektif, Amargi, Filmmor, KADAV ve bağımsız feministlerce oluşturulan İstanbul Feminist Kolektif tarafından “Kadın Cinayetlerine İsyandayız” kampanyası başlatıldı. Kampanya ile Türkiye’nin karşı karşıya olduğu acı bilanço çarpıcı bir şekilde gözler önüne serildi, ama hızla alınabilecek önlemler yine alınmayınca katledilen kadınların arasına yenileri katıldı.
**Tahrik indirimi uygulanmasın**
İstanbul Feminist Kolektif’in bu cinayetlerin durdurulabilmesi için sıraladığı taleplerinin başında kadın-erkek eşitliğinin tartışılmaya açılmaksızın hayata geçirilmesi var.
Bu cinayetlerde medyaya da önemli görevler düşüyor. Kolektif, kadın cinayeti haberlerinin 3. sayfalarda “kıskançlık-aşk-namus cinayeti” gibi yakıştırmalarla katillerin beyanı esas alınarak, olayı sıradanlaştıran, meşrulaştıran bir dille yer almasına karşı iç mekanizmaların devreye girmesini istiyor.
Feministlerin diğer talepleri şöyle: “Cinayet davalarında ‘Haksız tahrik indirimi: Erkeklik indirimi’ uygulanmasın. Şiddet gören, tehdit edilen kadınlar karakol, adliye, jandarma kapılarından ‘aile meselesi’ denilerek geri gönderilmesin, tüm yasal haklarını kullanmaları sağlansın. Sığınma evlerinin sayısı 38’den acilen 3800’e, kısa sürede her 7 bin 500 kişilik nüfusa bir sığınma evi düşecek sayıya getirilsin. Şiddet tehlikesi altında yaşayan kadınların hemen başvuracağı kadın danışma merkezleri açılsın. Can güvenliği nedeniyle kent değiştirmek gerekiyorsa kadınların yeni bir kentte yeni bir kimlikle barınma ve geçinme sorunlarının çözülmesi, çocuklarının eğitime devam etmesinin sağlanması gerek. Aynen tanık koruma programında olduğu gibi şiddete karşı kadın koruma programları oluşturulmalı.”
**7 ayda 478 tecavüz**
Emniyet Genel Müdürlüğü ve Jandarma Genel Komutanlığı’ndan alınan bilgiler de 2010 yılının ilk 7 ayında kadına karşı işlenen suçlarda büyük artış yaşandığını ortaya koyuyor. Cinayetleri işleyen erkeklerin yüzde 45’i ifadelerinde, “aldatıldığını” iddia ederek kendisini savunuyor. Yine 2010’un ilk 7 ayında 478 kadın tecavüze uğrarken, 722 kadın taciz edildi. Aile içi şiddet kapsamında 6 bin 423 kadın şiddete maruz kalarak hastanelik oldu.
**Gerçeklerin yarısı**
Türkiye İstatistik Kurumu’nun rakamlarına göre tecavüz ve taciz gibi cinsel saldırı suçlarında son beş yılda yüzde 30 artış yaşandı. 2006’da 528, 2007’de 473, 2008’de 577 ve 2009’da 652 kadın tecavüze uğrarken 2006’da 489, 2007’de 540, 2008’de 589, 2009’da 624 cinsel taciz olayı meydana geldi. 2005-2010 yılları arasında, 100 binin üzerinde kadın cinsel saldırıdan mağdur oldu. Mağdur kadınların yüzde 40’ının korktukları için şikâyetçi olmadıkları tahmin ediliyor. Bu açıdan istatistikler gerçek rakamların ancak yarısını ortaya koyabiliyor.
**Yüzde 42 dayak yiyor**
Ocak 2009’da yayımlanan “Türkiye’de Kadına Yönelik Şiddet Raporu” en yüksek oran Kuzeydoğu Anadolu ve Orta Anadolu’da elde edildi. Evli kadınların yüzde 15’i eşinin cinsel şiddetine maruz kaldığını belirtiyor. En düşük oran yüzde 9 ile Marmara’da, en yüksek oran ise yüzde 29 ile Kuzeydoğu Anadolu’da. Fiziksel şiddet yaşayan kadınların oranı yüzde 42 ve en sık 40-59 yaş grubu şiddete maruz kalıyor. İlkokul düzeyinde eğitimi olan kadınlarda şiddete maruz kalma oranı yüzde 56 iken, lise mezunu-üniversite eğitimli olanlarda yüzde 32.
**Şiddetin lafı bile yeterli görülmeli**
4320 sayılı Ailenin Korunmasına Dair Yasa’ya göre Medeni Kanun’da öngörülen tedbirlerden ayrı olarak, eşlerden birinin veya çocukların veya aynı çatı altında yaşayan diğer aile bireylerinden birinin aile içi şiddete maruz kaldığını bildirmeleri halinde, aile mahkemesi hâkimi meselenin mahiyetini göz önünde bulundurarak çeşitli tedbirlere hükmedebilir. Ancak uygulamada resmi nikâhı olmayan veya boşanmış olmasına rağmen eski eşinden şiddet görme riski taşıyan kadınlar lehine de tedbir kararları alınabiliyor.
Yasa kapsamında olmayan bu gibi durumlarda mevzuatta değişikliğe gidilinceye kadar, başvurucuların ısrarcı olmaları gerekiyor. Yasa uygulanırken Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin Türkiye aleyhine vermiş olduğu kararlar ile Birleşmiş Milletler Kadınlara Karşı Her Türlü Ayrımcılığın Önlenmesi Sözleşmesi’nin de dikkate alınması şart. Çünkü uluslararası hukuk, evlilik dışı birliktelik ve yakın yaşam arkadaşlığını, aile kavramı kapsamı içinde sayıyor. Bu durumda başvurucunun şiddete maruz kalma olasılığının bulunması yeterli görülmeli.
**Devlet boşananı da birlikte yaşayanı da korumalı**
İstanbul Kadın Kuruluşları Birliği Koordinatörü Nazan Moroğlu, son zamanlarda medyada yer alan kadın cinayetlerinin ortak yanının “boşanmış olan kadının eski eşi tarafından veya boşanmak isteyen kadının kocası tarafından öldürülmesi” olduğuna dikkat çekti.
Boşanan kadını korumak için acilen 4320 sayılı Ailenin Korunmasına Dair Yasa’da değişiklik yapılması gerektiğini vurgulayan Moroğlu, “Sadece eşleri ve diğer aile bireylerini koruyan yasaya ‘evlilik birliği boşanma ile sona ermiş olan eski eşlerden biri’ veya ‘resmi evlilik olmaksızın bir arada yaşayan bireylerden biri’ ibareleri de eklenmeli” dedi. Moroğlu, bu zihniyetin kadını birey olarak görmek istemediğini ifade ederek yasalar değişse, koruyucu tedbirler içeren düzenlemeler yapılsa da erkek egemen zihniyet değişmedikçe kadına yönelik şiddetin, cinayetlerin önlenebilmesi için uzun bir mücadelenin gerektiğini söyledi. Moroğlu, ailede erkek egemen zihniyetin devam ettiği dikkate alındığında, zihniyet değişimi için okul öncesinden ve ilköğretimden başlayarak “toplumsal cinsiyet eşitliği eğitimi” verilmesinin önemine işaret etti. Kadın cinayetlerinin birçok ülkede işlendiğini belirten Moroğlu, “Geçten yıl Peru’da öldürülen kadınların yüzde 70’i kocaları, birlikte yaşadıkları erkekler veya sevgilileri tarafından öldürüldü. Erkeklerin öldürme nedenlerine gelince: Erkekler genellikle aldatıldıkları için cinayet işlediklerini iddia etmektedirler” dedi.
**Bir türlü çıkmayan koruma kararları**
**• Ayşe Paşalı**, 2010 yılının aralık ayında kendisini ölümle tehdit eden eski eşi tarafından Ankara’da sokak ortasında öldürüldü. Paşalı’nın mahkemeden talep ettiği koruma kararı bir türlü çıkmamıştı.
**• Ocak ayında** Arzu Yıldırım, eski eşi tarafından Ümraniye’de sokak ortasında infaz edildi. Yıldırım, katili Metin Çilingir hakkında suç duyurusunda bulunmuş, dilekçesini daha hızlı olsun diye cumhuriyet savcılığından alıp kendisi elden emniyet birimlerine iletmek istemişti. Ama Yıldırım, dilekçesini emniyete ulaştıramadan öldürüldü.
**• 15 Şubat’ta** 59 yaşındaki Saliha Erdem Ataşehir’de ayrı yaşadığı eşi tarafından kapısının önünde öldürüldü. 22 Şubat’ta da Adana’da öğretmen Özlem Yılmaz ayrı yaşadığı eşi tarafından öğrencilerinin gözü önünde boğazı kesilerek ağır yaralandı.
**• 23 Şubat günü** ise dört çocuk annesi Arzu Odabaş, boşanma davası süren eşi tarafından Üsküdar’da öldürüldü. Aynı gün Adana’da Semiha Karadağlı boşanmak istediği eşi tarafından çocuklarının gözleri önünde av tüfeği ile katledildi. Bunlar sadece birkaç ay içinde basında da yer alan tüyler ürpertici
cinayet haberlerinden bazıları.
**• 26 Şubat günü** Maltepe’de, iki çocuk annesi Şehri Filiz, birlikte yaşadığı Tarık E. tarafından cadde ortasında bıçaklandı. Yere düşen kadına tekmeler atan Tarık E. koşarak olay yerinden uzaklaşırken hastaneye kaldırılan kadın tüm müdahalelere rğmen kurtarılamadı.