Her gün bir Somali doyuracak yiyecek israfı yapıyoruz

Başta Somali olmak üzere Sudan, Haiti, Etiyopya gibi ülkelerde yaşanan açlık ve buna bağlı olarak meydana gelen ölümler, Türkiye ile birlikte bütün dünyanın dikkatini buralara çekti. Her 6 dakikada bir çocuğun açlıktan öldüğü Afrika'nın bu kesimine acil gıda yardımında bulunmak için Türkiye'deki yardım kuruluşları harekete geçti. Bir tarafta Afrika'da insanlar bir parça yiyecek bulamadığı için hayatını kaybederken, dünyanın bir çok ülkesinde de her gün tonlarca gıda israf edilerek çöpe atılıyor. Sadece Türkiye'de, her gün Somali'deki bütün aç insanları doyuracak kadar yiyecek çöpe dökülüyor.
Afrika'da yaşanan açlık, ekranlara yansıyan insanlık dramı, herkesin yüreğini burktu. Binlerce insanın, bir parça yiyecek bulamamaktan dolayı ölmesi, başta Türkiye olmak üzere dünyadaki gönüllü teşkilatları harekete geçirdi. Özellikle Türkiye'de birçok kişi ve kurum, Ramazan dolayısıyla vereceği toplu iftarları iptal ederek parasını buralara gönderdi. Dünyanın bir tarafında böylesine insanlık dramları yaşanırken, diğer taraftan da insanlar adeta bolluk içinde yüzerek her gün tonlarca yiyeceği israf ediyor. İstatistiklere göre, sadece Türkiye'de her gün 8 milyon nüfuslu Somali'deki tüm açları doyuracak kadar ekmek çöpe dökülüyor. Ankara Ticaret Odası tarafından hazırlanan ekmek raporuna göre, her 10 ekmeğin dokuzu tüketilirken biri israf ediliyor. Türk halkı, her yıl ekmeğe 7 milyar dolar para ödüyor. İsraf edilen ekmeğin ekonomik büyüklüğü ise yıllık 700 milyon doları buluyor.
Rapora göre, Türkiye'de günlük ekmek üretimi yaklaşık 120 milyon adet. Buna göre, Türkiye'de her yıl yaklaşık 44 milyar adet ekmek üretiliyor. Ekmeklerin yüzde 16'sı evlerde olmak üzere yaklaşık 40 milyar adeti tüketiliyor, 4 milyarı ise israf ediliyor. Günlük kayıp rakamı 1.9 milyon doları aşıyor. Bu da sadece ekmekte yapılan israfı açıkça gözler önüne seriyor. Evlerde yapılan israfın dışında Türkiye'de en fazla yiyeceğin atıldığı yerlerden biri de askeri kışlalar ve lüks oteller. Zira askeri kışlalarda her gün pişirilen tonlarca fazla yemek çöpe dökülüyor. Zaman zaman da vaktinde kullanılmayan tonlarca gıda son kullanım tarihi geçtiği için imha ediliyor.
Bir diğer önemli israf noktası ise lüks oteller. Yıllık 30 milyona yakın turist alan Türkiye, otellerde yapılan ikramlarda da çok büyük bir israfa sahne oluyor. Açık büfe yemekler hazırlayan otellerde arta kalan yiyecekler çöpe dökülüyor. Yiyecek İçecek Yöneticileri Derneği'nin araştırmasına göre, her üç tabak yemekten biri çöpe dökülerek israf ediliyor. Araştırmayı yapan uzmanlar, otellerde kişi başına 5,5 kilo yemek hazırlandığına dikkat çekiyor. Yiyecek İçecek Yöneticileri Derneği'nin, Alanya ile Fethiye arasındaki sahil bandında bulunan 5 yıldızlı tesislerde yaptığı araştırmada, bu bölgede günlük üretimin bir kilo aşağıya çekilmesi halinde toplam tasarrufun 60 bin tonu bulacağına dikkat çekiliyor.
Yiyecek İçecek Yöneticileri Derneği Başkanı Aydın Özdemir, "Otellerde artan yemeklerin havaların çok sıcak olmasından dolayı sağlıklı toplayıp değerlendirmemiz çok zor. Bunu yapamadık. Dökmemek için çaba sarfediyoruz ancak halen dökülen yemek miktarı yüksek. İsraf devam ediyor. Atılan yemekler birçok insanı doyurabilir. Bin kişilik otelde dökülen yemek 200 kişiye çok rahat yeter. Böyle bir dönem bir otellere bir çağrı daha yapmak gerekiyor. Her yemek yerken pişirirken Somali'deki insanları da düşünmemiz gerekiyor." dedi.
Türkiye İsrafı Önleme Vakfı Başkanı Aziz Akgül de Türkiye'de bir yılda yaklaşık gayri safi milli hasılanın 4'te birinin israfa gittiğine dikkat çekiyor. Bu rakamın 200 milyar liraya tekabül ettiğini anlatan Akgül, enerjiden su kullanımına, iç borç faiz borçlanmasından, gereksiz harcamalara kadar birçok konuda israf yapıldığını anlattı. "İsraf, bizim cebimizden giden paradır. Bu cimrilik değil, tutumdur." diyen Akgül, bu paralarla açlık çeken Afrika ülkelerine el uzatılabileceğini belirtti.
Afrika ülkelerinde yaşanan açlığı görüp daha dikkatli tüketmek gerektiğini belirten Akgül, şunları anlattı:
"Saniyede bir damla akıtan musluk yılda 3 ton su kaybı demektir. Mutfakta, çamaşırda suyu çok dikkatli kullanmak gerekli. Bir tarafta açlık ve sefaletle mücadele eden insanlar var. Diğer yandan Türkiye'de ciddi manada israf yapılıyor. İsraf haramdır. İsrafta ekmeğin bir sembol olduğu düşünülürse gıda konusunda ne kadar israf yapıldığı ortaya çıkar. Düğün ve toplantılarda, yıldızlı otellerde daha hiç dokunulmamış yiyecekler çöpe atılıyor. Türkiye'de gıda bankaları oluşturulabilir.