Milyonlarca çalışan haklarını bilmediğinden çoğu zaman büyük haksızlıklara uğruyor. Bu haksızlıklara uğramamak için İş Kanunu’ndaki yükümlülükleri bilmek çok önemli. Bunlardan biri de tazminat hakkı. Her yıl tazminat hakkı alabileceğinizi biliyor muydunuz? Kıdem tazminatı ile ilgili bilinmesi gerekenleri haberimizden ayrıntılı bir şekilde öğrenebilirsiniz.
İşlerinden 3600 gün ya da 7 bin günü doldurup tazminat alanlar isterlerse hemen yeni bir işyerinde çalışırlar. Bu konuya Yargıtay son noktayı koydu. Emeklilik için yaşı beklemek üzere tazminat talep edenlerin çalışabileceğine hükmetti.
Yargıtay, işçinin işten ayrılmadan başka bir işyeri ile görüşme yapmasının, başka bir işte çalışmaya başlamasının kanuna karşı hile olarak nitelendirilemeyeceğini belirtti.
Böylece Yargıtay 9. Hukuk Dairesi'nin 5 Kasım 2020 tarihli (Esas No: 2016/29768, Karar No: 2020/14937) kararı tüm çalışanlar açısından bir emsal oluşturdu. Dolayısıyla SGK'dan prim dolduğuna dair yazı alıp ayrılanların tekrar çalışmalarının önünde bir engel yok. Bu şekilde çalışan birisi yeni işyerinde 1 yılı doldurduğunda yine 1475 sayılı yasanın 14. maddesi gereği SGK'dan yazı alarak tazminatını isteyebilir.
Bunun önünde de yasal bir engel bulunmuyor. Yasa bu tazminatı alabilmenin yolunu belirlerken kaç kere alınacağını söylemiyor. Yeniden çalışabilen birisi yeniden tazminatı hak etmiş demektir.
1 yıllık süre dolunca da istediği kadar bu yazıyı alıp tazminatını alabilir. Böylece 10 iş yeri değiştiren birisi 10 kere tazminatını alabilir.
İşçilerin kıdem tazminatı alabilmeleri için iki şart aranıyor. Birincisi aynı işyerinde en az bir yıl çalışmak, ikincisi de kusuru dışında işveren tarafından işten atılmak. Ancak bu iki şartın dışında Yargıtay’ın verdiği emsal kararlarla istisnalar da olabiliyor. Şöyle ki hala yürürlükte olan 1475 sayılı yasanın 14. maddesine göre, emeklilik için ayrılanlar, evliliğinin üzerinden 1 yıl geçmemiş olan kadın sigortalılar, askere gidenler, haklı fesih ile istifa edenler kendi istekleriyle ayrılsalar da kıdem tazminatlarını alıyorlar. Burada en önemli istisnalardan birisi de emeklilik için yaşı bekleyenler. Eğer emeklilik için prim ve yılınızı tamamlamışsanız yaşı beklemek için istifa ederek tazminatınızı alabilirsiniz.
Emeklilik için yaşı bekleyenlerin istifasının ardından tazminat almasına ilişkin maddede şu ifadelerle yer alıyor: "Öngörülen yaşlar dışında kalan diğer şartları yaşlılık aylığı bağlanması için öngörülen sigortalılık süresini ve prim ödeme gün sayısını tamamlayarak kendi istekleri ile işten ayrılmaları nedeniyle tazminat alabilirler." Yani, bu şekilde istifa edenler kıdem tazminatı alabiliyorlar. Bu şartları ise işe giriş tarihiniz belirliyor.
9 Eylül 1999 öncesinde sigortalı olanlar için yaş dışındaki emeklilik şartları 15 yıl ve 3600 gün olarak belirleniyor. Bu tarihten sonra ilk defa sigortalı olanlar ise 25 yıl 4500 gün veya 7.000 günü tamamlayarak tazminatı hak ediyorlar. Yıl ve prim şartını tamamlayanlar eğer son işyerlerinde 1 yıl ve daha fazla çalışıyorlarsa isterlerse istifa ederek tazminatlarını alabiliyor.
Bir yıl aynı işyerinde çalışıp istifa edenlerin tazminat alabilmeleri için öncelikle Sosyal Güvenlik Kurumu'ndan (SGK) emeklilik için yaş dışındaki şartları tamamladıklarına dair bir yazı almaları ve bu yazıyla birlikte işyerlerine müracaat etmeleri gerekiyor.
Yani ilgili hüküm gereğince ve ekteki yazı ile istifa dilekçenizi yazmanız gerekiyor. İstifa yazınıza 15 yıl 3600 günü doldurduğunuz gerekçesiyle ya da 7 bin günü doldurduğunuz gerekçesiyle ayrılmak istediğinizi ve aldığınız yazıyı eklemeyi de unutmayın. Hatta tavsiyemiz bu tür dilekçeleri noter aracılığı ile göndermeniz. Böylece ileride oluşabilecek bir hukuki durumda elinizde belge olacaktır.