Hereke Halısına, Çin'deki Sahte Hereke Darbe Vurdu

Mustafa BAĞDİKEN / İZMİT Halen dünyanın döt bir yanında aranan sertifikalı Türk ipek Hereke halıları, taklitlerin artması ve yurt içinde de yeterli destek görmemesi nedeniyle bugün marka olarak adını taşıdığı Hereke'de yok olma tehlikesiyle karşı karşıya kaldı.
4 KUŞAK HALICI: UMUDUMU KAYBETMEDİM
Hereke'de 4 kuşaktır halıcık yapan ve faaliyetini sürdüren Han Halıcılık sahiplerinden Nurhan Ör, "Özellikle 15- 20 yıldır kan kaybımız devam ediyor" dedi. Hereke halısının yeniden eski ihtişamına kavuşacağını ümit ederek çalışmalarını sürdürdüklerini, yurtdışıdan gelen halılara yeni vergi getirilmesini olumlu bulduklarını belirten Nurhan Ör şunları söyledi:
"Yaklaşık 20 yıl önce Hereke'de 150- 200 halı atelyesi vardı. Şimdi baktığınızda bir elin veya maksimum iki elin parmakları kadar halı atelyesi kaldı. Malesef her geçen gün halı ustası sayısı da azalıyor. Yeni yetişen neslin bu işe karşı ilgisi azaldı. Çalışanların aldıkları ücretler de azaldığından artık bu işi yapmak istemiyorlar. Talep olsa yeniden halıcılık ilgi odağı olur. Yeni ustalar yetişir. Ben umudumu kaybetmedim."
SANTİMETREKARESİNDE 400 DÜĞÜM
Günümüzde geleneksel desenlerin yanı sıra daha çok ince, duvarları süsleyen portre şeklinde halılar yaptıklarını kaydeden Nurhan Ör sözlerini şöyle sürdürdü:
"Bugün çok istediğiniz ama ulaşamadığınız bir resmi veya portreyi ipek halıya işletip ölmümsüz hale getirilebilirsiniz. Burada ömrünüzün sonuna kadar kullanabileceğiniz bir ürün haline getiriyoruz. Burada ayrıca dünyanın en ince halılarını üretiyoruz. Önce düğüm çeşidi olarak, çift dügüm dediğimiz çok sağlam bir dügüm uygulaması yapıyoruz. Bunun üzerine çift atkı, el kesimi bunlarla birleşiyor bir de santimetresindeki düğüm sıklığından dolayı bugün yarım metrekare bir ürün için bazen yıllar harcıyabiliyorsunuz. Bir santimetrekaresinde yirmi çarpı yirmi 400 düğüm var. Müthiş bir sıklıktır. Bugün bir santimetrekareyi çizdiğinizde noktalar halinde 400 nokta koymanız mümkün değil. Atılan düğüm çift düğüm çift atkı, yani o üründe aşağı yukarı 1 metrekarenin altında olacak bir düğüm 3- 4 yıllık bir emek var üzerinde. Fiyat olarak da asgari ücretle çarpıp çıkan rakamdır. Yani çok büyük afaki rakamlar değil."
Nurhan Ör, çeşitli yönlerden bakıldığında farklı renklerde görülen halılarla ilgili bilgi verirken de, burada halıya atılan çift düğümü 45 derecelik bir açıyla attıklarını, üzerine ipekle birleştiğinde bu renk farkının ortaya çıktığını anlattı.
ÇİN'DE 'HEREKE' KASABASI KURULDU
Elektronik eşyadan en küçük ev eşyasına kadar dünyanın tüm marka ürünlerini taklit eden Çin, Türkiye'ye ait 'Hereke' markası ile dünya pazarlarına daha rahat halı sürebilmek için kendi ülkelerinde 'Hereke' adı altında sadece halı dokunan bir kasaba kurdu. Çin'in Hereke markası ile dünya piyasalarına sürdüğü halıların kalitesinin, gerçek Hereke halısının kalitesinden çok uzak olduğu belirtildi. Ayrıca Türkiye'de üretilen her Hereke halısının sertifikasının olduğu, sertifika numaraları internete girildiğinde orjinal halının fotoğrafını ve özelliklerini görmenin mümkün olduğu kaydedildi.
İTHAL HALIYA VERGİ, UMUT OLDU
Türk halıcılığı için, 18 Şubat 2015 tarihinde resmi gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren ithal halıya konulan vergi umut oldu. Yeni düzenleme ile eskiden yurt dışından ithal edilen halılara sadece Katma Değer vergisi ile yüzde 5 fon vardı. Bu tarihten itibaren ise fatura bedelinin veya eşit fiyat listesindeki bedelin hangisi yüksekse onun yüzde 50’si kadar vergi ve fon getirildi. Bu tebliğ 18 Şubat 2015 tarihinde resmi gazetede yayınlanarak yürürlüğe girdi.