Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi (ZBEÜ) Mühendislik Fakültesi Geomatik Mühendisliği Öğretim Üyesi Prof. Dr. Şenol Hakan Kutoğlu, üniversitenin çözüm ortaklarıyla sosyal sorumluluk projesi kapsamında geliştirdikleri, Türkiye’deki her noktanın zemin bilgilerini gösteren internet tabanlı, interaktif Deprembis (Deprem Bilgi Sistemi) uygulamasına fay bilgilerini de ekledi. ‘Deprembis’ uygulamasının yeni sürümü artık fay bilgilerini, geçmişte meydana gelen depremleri ve fay hattının hangi büyüklükte deprem üretebileceği bilgilerini vermeye başladı. Uluslararası deprem ajanslarının verilerinin kullanıldığı uygulama 925x740 metre alanlar arasındaki zeminleri gösterirken, kabul edilmiş fay hatlarını da inceleme imkanı sağlıyor. Ücretsiz kullanıma sunulan ‘deprembis’ uygulamasına günlük 10 sorgulama hakkıyla www.deprembis.com.tr adresinden erişilebiliyor.
Prof. Dr. Kutoğlu, vatandaşların da girip rahatlıkla anlayabileceği şekilde bir uygulama olduğunu belirterek, “Deprem konusu, ülkemizde vatandaşlarımızı çok meşgul eden bir konu. Özellikle geçtiğimiz sene yaşadığımız 6 Şubat depremlerinden sonra bütün ülke olarak vatandaşlarımız tedirgin. Herkes oturduğu yerin zeminini merak ediyor. Herkes bölgesinde fay var mı, yok mu; bu fay aktif mi, değil mi; bu fay deprem üretirse ne kadar büyüklükte deprem üretir, ne kadar hasar olur gibi soruları merak ediyor. Bununla ilgili de sürekli her gün haberlerde birtakım açıklamalar, görüşler görüyoruz. Bu açıklamalar ve görüşler de zaman zaman birbiriyle çelişebiliyor. Vatandaşımızın da kafası karışabiliyor. Biz istedik ki kabul görmüş, uluslararası arenada yayınlanmış, üzerinde uzlaşılmış verileri toplayıp vatandaşımızın anlayacağı dilde, vatandaşımızın kendi zeminini, bölgesindeki tehlikeyi sorgulayabileceği bir formata getirelim. Böylece vatandaşımız rahatlıkla kendi başına bulunduğu bölgedeki durumu gözden geçirebilsin istedik” dedi.
Prof. Dr. Kutoğlu, vatandaşların bölgelerindeki fayların kaç büyüklüğünde deprem üretebileceğini de uygulama sayesinde görebileceğini belirterek, “Üzerinde uzlaşılmış global deprem ajansları, yer bilimleri ajansları tarafından servis edilen verileri ve depremleri de topladık. Bunları ‘deprembis’ portalına aktardık. Şimdi vatandaşlarımız artık burada sisteme giriş yapıp bölgelerindeki fayları da sorgulayabilecekler. Vatandaşlarımız artık bulundukları bölgedeki fayların mevcudiyetini, fayların kaç büyüklüğünde deprem üretebileceğini ve en son ne zaman ve kaç büyüklüğünde deprem üretmiş olduğunu fayın üzerine tıklayarak görebilecekler. Deprem tarihi çok geçmişteyse o kadar yakın tehlike söz konusudur. Artık vatandaşlarımız rahatlıkla, kimseye ihtiyaç duymadan bu bilgileri ‘deprembis’ üzerinden görebilecekler” diye konuştu.
Projeyi sosyal sorumluluk projesi olarak geliştirdikleri söyleyen Prof. Dr. Kutoğlu, ‘deprembis’ internet sitesini ticari kullanıma sunmadıkları için sistemdeki yoğunluğu engellemek adına her kullanıcıyı günlük 10 sorgulama ile sınırladıklarını söyledi. 3’üncü aşamada güncellenen fay haritalarındaki bilgileri verileri de sistem içerisine aktaracaklarını belirterek, “3’üncü fazda, çalışmaya devam ediyoruz. Bu fayların hareket hızlarını da koyacağız. Ortalama kaç senede bir deprem üretir bunları da üzerine koyacağız. Dolayısıyla geçmiş depremden bu yana geçen süreye bakıldığı zaman tehdidin ne kadar yakın olduğu görmek mümkün olacak. Bunlar, uluslararası kuruluşlarca servis edilen fay haritaları. Biz Maden Tetkik Arama’nın (MTA), haritalarını da sayısallaştırıyoruz onları da sayısallaştırdıkça haritamızda onlar da bulunacak” ifadelerini kullandı. (DHA)