Heyelandan korunma yolları nelerdir? Heyelana karşı alınacak önlemler

Heyelan, kaya ve toprak kayması sonucu meydana gelir. Çok yağış, yer çekimi ve yüksek eğim gibi nedenlerden heyelan oluşur. Heyelanın oluşmasında inşaat vb. insan faktörleri de çok etkilidir. İnsanlar tarafından yapay dolgu malzemeleriyle yapılan yamaçlarda da heyelan meydana gelir. Yamaç üzerinde yer alan toprağın çeşitli sebeplerle kaymasıyla oluşan heyelanın önüne geçilebilir. Heyelana karşı alınacak önlemler ile can ve mal kaybını aza indirmek mümkündür.

Heyelandan korunma yolları

Tabaka, taş ya da toprağın; bulunduğu alandan yamaç aşağıya inmesi sonucu oluşan heyelan; doğal afet olarak nitelendirilir. Heyelan meydana geldiği alana bağlı olarak çok hızlı ya da yavaş şekilde gerçekleşir. Birkaç yöntemle heyelan riski minimuma indirilebilir.

Heyelanın zararlarından korunmak için yapılması gerekenler aşağıdaki gibidir:

• Dik yamaçların olduğu alana bina yapılmamalı.
• Eğimli dik yamaçlara ağaç dikilmeli.
• Dik yamaçların üzerine teraslar inşa edilerek eğim azaltılmalı.
• Yol, bina gibi yapıların dik yamaçlara ya da heyelan riski taşıyan alanlara yapılması engellenmeli.
• Akarsu yataklarını kontrol altına almak için istinat duvarları örülmeli.
• Yamaç dengesi bozulmamalı.
• Yamaçların normal yapısıyla oynamadan drenaj kanalları açılmalı.
• Geçirimli tabakaların içine çok su alınmamalı.

Heyelanı oluşturan faktörler nelerdir?

Heyelana karşı alınacak önlemler için öncelikle heyelanı oluşturan faktörlerin bilinmesi gerekir. Heyelanı oluşturan faktörler şu şekildedir:

Yağış

Çok yağış, toprak kaymasını artıran en önemli unsurdur. Yağmur, buz ve kar erimeleri tabaka içerisinden dışarıya sızan suların sürtünmesini azaltır. Bu durum sonucunda heyelan ortaya çıkar.

Doğal afetler

Sel, deprem vb. doğal afetlerin sonucunda heyelan riski artar.

Toprak ve kayaların yapısı

Arazi üzerindeki toprak ve killi taşlar çok yağış aldığında yumuşar. Bu da heyelan oluşumunda etkili olur. Topraklar gözenekli yapıdaysa su sızmasına neden olur ve heyelan riskini artırır. Sert ve su emmeyen topraklarda heyelan riski çok azdır.

Eğimin kuvvetli olması

Heyelanın oluşmasına sebep olan başlıca faktörler arasında eğim gelir. Bir alanda eğim çoksa orada heyelan riski çoktur. Örneğin, Karadeniz Bölgesi’nde yükselti ve eğimin çok olmasından kaynaklı heyelana sık rastlanır.

Yer çekimi

Yer çekiminden kaynaklı olarak yamaç üzerindeki kütleler aşağı tarafa iner. Çekim gücünün etkisiyle kütleler hareketli hale gelip heyelana sebep olur.

Ağaç dikmek heyelanı önler mi?

Heyelanın zararlarından korunmak için yapılması gerekenlerden biri de ağaç dikmektir. Ağaç, kökünden dolayı toprak altında yer alan ana kayanın hareket etmesini engeller. Ana kayayı bulunduğu alana sabitler. Bu nedenle ağaçlık alanlarda heyelan meydana gelmesi düşük bir olasılıktır. Ağaç bulunmayan alanlarda toprak, heyelan oluşmasını engelleyemez.

Eğimi fazla ve dik arazilerde ağaç dikilerek heyelanın önüne geçilebilir. Dik ve eğimin çok olduğu yerlerde kesinlikle ağaçlar kesilmemelidir. Bu alanlarda bitki örtüsü tahrip olduysa onun yerine hemen dikilmeli.