Diyafram; göğüs boşluğu ile karın boşluğunu birbirinden ayıran adale yapısındaki kalın zardır. Soluk alınırken kaburgalar arası kaslar gevşer, diyafram da aşağıya doğru iner ve akciğerler hava ile dolup genişler, nefes verirken ise kaburgalar arası kaslar kasılır, diyafram yukarıya doğru çıkar ve akciğerleri sıkıştırarak içindeki havanın boşalması sağlanır. Soluk alırken yemek borusu ile soluk borusunun birleştiği yerde bulununan epiglot denilen kısımda açılır ve hava geçişine müsade eder. Epiglot gıda yutulurken kapanır ve gıdanın soluk borusuna kaçması önlenmiş olur.
Hıçkırık solunum kaslarının ve diyaframın istemsiz olarak spazma uğrayarak kasılması, bu esnada epiglotun da eş zamanlı olarak kapanması ve bunun sonucu olarak tipik bir sesin çıkması durumudur.
Hıçkırık çeşitli nedenlerle ortaya çıkabilir. Kısa süreli olduğunda fizyolojik kabul edilir, 24 veya 48 saati aşan hıçkırıklar ise patolojik kabul edilir. Uzun süren hıçkırık kişiyi yoran ve günlük yaşantısını sürdüremez hale getiren bir hastalıktır. Geçmeyen hıçkırığın altında sıklıkla bir hastalık yatar. İnatçı hıçkırığa yol açabilecek 100’den fazla sebep bildirilmiştir.
Hıçkırığı neyin başlattığı tam olarak bilinmemektedir, genellikle diyaframın tek taraflı biçimde ( sağ yarısı veya sol yarısı şeklinde ) ani kasılması ile başlamaktadır. Bazen görünürde hiçbir neden yokken de hıçkırık başlayabilir. Örneğin bebekler gazları olmasa bile , özellikle beslenmeden sonra hıçkırabilirler. Sıcak ya da soğuk yemekler, içki, baharatlı yiyecekler, çok hızlı ve fazla yemek yemek, hava yutmak, yemekten hemen sonra ağır aktivite, psikolojik nedenler ( heyecan, korku, stres ), toksik ve metabolik nedenler, diabet, barsak ameliyatları, beyine bağlı tümör, travma, menenjit gibi nedenler, reflü hastalığı, mide fıtığı, karaciğer ve dalak büyümesi, safra kesesi hastalıkları, bazı ilaçlar, kulak içinde yabancı cisim (kıl, böcek gibi ) , farenjit, zatürre, astım, bazı tümörler gibi pek çok sebep de hıçkırığı başlatabilir.
Hıçkırık oluştuğunda durdurmak için uygulanacak yöntemler; soluk tutmak, 1-2 dk. için bir kese kağıdına solumak, kesme şeker emmek, yudum yudum soğuk su içmek, korkutmak, limon yalamak gibi yöntemlerdir ve genellikle başarılı olurlar. Bu tip evde uygulanacak yöntemlerle geçmeyen inatçı hıçkırıklarda ise altta yatan ciddi rahatsızlıklar düşünülüp doktora başvurulmalı, asıl rahatsızlık tespit edilip, tedavi edilmelidir. Altta yatan hiçbir sebep bulunamayan inatçı hıçkırıklar da olabilir ( 1 ayı aşan tekrarlayan hıçkırık atakları ), bu tip vakalara “idiopatik kronik hıçkırık” denir. Bu durumlarda ilaç tedavisi,sinir bloğu veya stimülasyonu gibi yöntemler uygulanır.