Hıdırellez nedir ve ne zaman kutlanır gibi sorular 2023 yılının mayıs ayının gelmesiyle beraber sıklıkla sorgulanmaya başladı. Hıdırellez'in kökeni hakkında çeşitli fikirler ortaya atılmıştır. Bunlardan bazıları Hıdırellez'in Orta Asya, Orta Doğu ile Anadolu kültürlerine ait olduğu, bazıları ise İslamiyet öncesi Orta Asya Türk kültür ve inançlarına ait olduğu yönündedir. İşte Hıdırellez'in gelenek ve ritüelleri...
Miladi takvime göre 6 Mayıs'tan başlayıp 7 Kasım'a kadar olan süre Hızır Günleri adıyla yaz mevsimini, 8 Kasım'dan 5 Mayıs'a kadar olan süre ise Kasım Günleri adıyla kış mevsimini oluşturmaktadır. Bu yüzden 5 Mayıs günü gecesi kış mevsiminin bitip sıcak yaz günlerinin başladığı anlamına gelmektedir
Türkiye'de 2023 yılı Hıdrellez Bayramı 5 Mayıs'ı 6 Mayıs'a bağlayan gece kutlanacak.
Hıdırellez ya da Hıdrellez, Orta Asya, Ortadoğu, Anadolu ve Balkanlar'da kutlanan mevsimlik bayramlardan biridir. Ruz-ı Hızır (Hızır günü) olarak adlandırılan Hıdırellez günü, dünyada darda kalanların yardımcısı olduğu düşünülen Hızır ile denizlerin hâkimi olduğuna inanılan İlyas'ın yeryüzünde buluştukları gün olarak düşünülür ve kutlanır.
Türkiye'de Hıdrellez Bayramı 5 Mayıs'ı 6 Mayıs'a bağlayan gece kutlanır. Bugün Hıristiyanlarca da baharın ve doğanın uyanmasının ilk günü olarak kabul edilir; bu günü Rum Ortodokslar Aya Yorgi, Katolikler "Aziz George" günü olarak kutlamaktadırlar.
Hıdırellez'in UNESCO'nun "İnsanlığın Somut Olmayan Kültür Mirası Listesi"ne alınması amacıyla 2010 yılında çalışmalar başlatılmıştır.
5 Mayıs akşam ezanı vakti gül ağacında dilek dileme zamanıdır. Gül dallarına paralar asılır. (Eskiden kese içine para dikilip gül dibine gömülürmüş.) ya da açık cüzdan bırakılır. Dilekler bir kağıda yazılıp asılabileceği gibi şekil olarak da gül ağacının altına çizilebilir. Bunu küçük taşlarla yapabileceğiniz gibi toprakla da oluşturabilirsiniz.
Hıdırellez akşamı asılan paralar ve dilekler 6 Mayıs sabahı erkenden geri toplanır. Para cüzdana konulur ve yıl boyunca o para harcanmaz. Hıdırellez parası kişiye o yıl boyunca darlık ve parasızlık yüzü göstermez.
Hıdırellez'de yapılması gerekenler bu kadar değil. Anadolu'da Hıdırellez akşamında evdeki her kişi için yedi fasulye ya da yedi nohut ekilir. Kişilerin başına gelebilecek kötülüklerin ekilen bu fasülye ya da nohutlar gelmesi dilenir.
Gül ağacında dilek tutarken yapmanız gerekenlere ek olarak bir de duasını okumanız gerekir. Hıdırellez dilek duası dilekler gül ağacına asıldıktan sonra yapılır.