Yatırım, tasarruf sahibi bireylerin gelecekte daha yüksek bir refah seviyesine ulaşma veya mevcut refah seviyesini koruma gayesiyle bugünden yapılan iktisadi bir iştir. Öyleyse denilebilir ki yatırım geleceğe dönük bir meseledir. Yatırım tasarruf sahibinin gelecekte daha yüksek bir tüketim düzeyine erişmesi için bugünkü tüketiminden vazgeçtiğini gösteren bir karardır. Öyleyse denilebilir ki yatırım bir niyet işidir, bir karar verme sorunudur!
Yatırım, iyi çok güzel ama neye yatırım?
Yukarıdaki paragrafta yatırımın neyi ifade ettiğini ve neden yapıldığını kısaca yazdık şimdi de yatırımın özelliklerini yazalım böylece az önce sorduğumuz neye yatırım sorusu da kendiliğinden cevabını bulmuş olsun.
Bir iktisadi adımın yatırım sayılabilmesi için hangi özellikleri taşıması gerekir?
*Yatırım düzenli gelir sağlamalıdır.
*Yatırım büyüyebilmelidir.
*Yatırım likit olmalıdır.
*Yatırım uzun vadelidir.
Şimdi isterseniz bu başlıkları teker teker açalım
Yatırım Düzenli Gelir Sağlamalıdır
Esasen bu şart aynı zamanda yatırımın uzun vadeli olma prensibinden doğmaktadır. Yatırıma uzun vadeli bakıldığı için anapara(sermaye) bağlı kalacağından sermaye sahibinin günü birlik harcamalarını gerçekleştirebilmesi için yatırımın düzenli gelir sağlaması beklenmektedir. Bu koşulu sağlayan gelir kalemleri şirket hisselerinden karpayı/temettü ler veya gayrimenkulden kira/menfaat gelirleri.
Dikkat ederseniz bu şartın içerisinde Altın yok! Otomobil Yok! Forex Yok!
Çünkü tabiatı itibariyle altın bir değer muhafaza aracıdır, asla bir yatırım aracı olamaz!
Mustafa Bey fakat bizim bir tanıdığımız altın aldı gramını 100 liradan geçenlerde sattı 150 liradan iyi para kazandı yüzde elli kazandı, onunkisi de mi yatırım değil? Evet, onunkisi de yatırım değil. Yaptığı şey bir spekülasyon bir trade yani bir ticari işlem yani ucuzdan alıp pahalıya satmak diyebiliriz ancak bir yatırım diyemeyiz. Aynı şeyi yani 100 liradan alıp 150 liradan satma işini Arpa ile Buğday ile de yapabilir idi veyahut bakır ile ya da bir değerli taş ile de aynı ticareti gerçekleştirebilirdi.
Bir diğeri otomobil konusu özellikle düşük gelir gruplarında eline ilk defa toplu para geçen kimseler hem içlerinde kalan otomobil özlemlerini gidermek hem de vicdani olarak “ya parayı da boşa vermedik” diyebilmek için otomobil aldım arabaya yatırım yaptım demekteler.
Beyler açık seçik ifade edeyim otomobil bir yatırım aracı asla değildir!
Otomobil tıpkı bir buzdolabı çamaşır makinesi gibi bir dayanıklı tüketim malıdır. Ehli keyf bir meseledir. Alırsanız güle güle kazasız belasız kullanın fakat yatırım yapıyorum diye kendinizi kandırmayın.
Gelelim Forex konusuna, Forex kısa vadelidir. Forex büyümez. Forex düzenli gelir sağlamaz. Forexin doğasında spekülasyon vardır. Spekülasyon ise bir yatırım değildir. AL/SAT
Bu özellikte elimizde kalan hisse senetleri(fabrika,şirket,kuruluş ortaklıkları) ve gayrimenkul(konut,dükkan,ofis) gibi gözükmekte. Geçelim diğer özelliğe;
Yatırım Büyüyebilmelidir
Yatırım aslında meyve veren bir ağaca benzetilebilir, herhangi bir şey satın almadan önce meyve veren bir ağacın özelliklerini taşıyıp taşımadığına bakarak onun bir yatırım mı değil mi olduğunu anlayabilirsiniz.
Ağaç fidanken dikilir,(uzun vade) zamanla büyür gölgesine masa sandalye atılır,(Büyüme) meyvesi yenir (temettü) istenildiği zaman kesilir odun yapılarak yakılır. (Likit)
Ne mesaj verici bir sonuç ortaya çıktı değil mi? Meyvesini yediğimiz gölgesinde oturduğumuz gün geçtikçe büyüyen güzelim yatırımımızı likit yapma uğruna kestik elimizde ne kaldı?
Odun!
Ya hemen bir meyveli ağaç daha dikmeli ya da odunları yakıp bitirmeden bu diyardan gitmeli…
Evet, burada da görüldüğü gibi büyüyebilen tek yatırım aracı hisse senetleri olarak karşımıza çıkmakta. Gayrimenkulün elbette bir düzenli geliri söz konusu fakat gayrimenkul büyüyemiyor demek ki konut ya da dükkân tam olarak bir yatırım aracı değil!
Yatırım Likit Olmalıdır
Dünya da yatırımın özelliklerini taşıyan bir başka yatırım aracı gösteremezsiniz ki borsada işlem gören hisse senetleri kadar likit olsunlar! Neden bahsediyorum? Şu gün örneğin Ankara’da mali değeri yirmi otuz milyon civarında olan bir dükkan on saniye içerisinde satılamaz ancak borsada yüz milyonluk hisse senedini satmak için ihtiyaç duyduğunuz süre sadece bir saniyedir. SAT tuşuna basarsınız ve işlem gerçekleşir.
Mustafa Bey bazı tahtalarda hemen satamıyorsun ama?
E gidip el âlemin patlak kavanozunu satın almışsanız ben ne yapayım…
Keza konut için de mükemmel bir likiditasyondan söz edemeyiz, değerinde satmak istiyorsak bazen bir konutu satmak için altı sekiz ay süre geçer bunu herkes bilir.
Yatırım Uzun Vadeli Olmalıdır
Birçok şirket kuruluş sözleşmesinde “süresiz” olarak kurulmaktadır. Yani niyet şirketin sonsuza kadar yaşaması/yaşatılması yönündedir. İşte bugün dünyada Ford gibi Mercedes gibi bir asırı devirmiş yüzlerce firma bulunmakta. (Elinde elli yıl öncesine ait ford hisseleri bulunduran yatırımcıları düşünebiliyor musunuz, varsa şuanda milyoner olduklarına bahse girebilirim)
Hisse senetleri şüphesiz uzun vadeli yatırım araçlarıdır. Tıpkı ağaç gibi iyi bir hisse senedi bölünerek zamanla çoğalır yani büyür. ( En bilinen örnekler İş bankası/Ereğli Demir çelik)
Özetlersek;
Altın: Uzun vadeli ve Likit ancak büyüyemiyor ve düzenli gelir sağlamıyor!
Konut: Uzun vadeli ve düzenli gelir sağlıyor ancak büyüyemiyor çok likit değil!
Forex: Büyüyemiyor, uzun vadeli değil, düzenli gelir sağlamıyor, sadece likit!
Otomobil: Büyüyemiyor, uzun vadede çürüyor, düzenli gelir sağlamıyor!
Arsa: Uzun vadeli ancak düzenli gelir sağlamıyor!
Tahvil: Likit ve uzun vadeli ancak büyüyemiyor!
Hisse senetleri: Büyüyor! Düzenli gelir sağlıyor! Uzun vadeli! Likit!
Toparlarsak;
İyi bir yatırım aracının saydığımız dört özelliği taşıması gerektiğini belirttik. Hisse senetlerinin en iyi yatırım araçları olduğu konusunda şüphe duyanlara Türkiye’nin en zengin iki grubu Koç ve Sabancı’nın birinin %25 ötekinin yaklaşık %15 borsada hisse payları bulunmakta yani borsadaki hisse senetlerinin yaklaşık %40 kadarının bu müstesna grupların elinde olduğunu anlattık. Akıllı parayı takip edin dedik, akıllı para kendisine üç yüz adet daire üç bin dönüm tarla satın almıyor! Ne yapıyor akıllı para borsaya yatırım yapıyor! Borsaya yatırım yaparken de üç kağıtçılardan tüyo kapmaya çalışmıyor, okumuş, bilgili, devletin lisans verdiği finansçılarla ve bilgili avukatlarla çalışıyor. Bilgiye güveniyor. Borsayı kumar olarak görmüyor. Borsaya üç günde zengin olup çıkmak için de gelmiyor. Ne yapıyor? Bilgiye, ilime güveniyor, analize, fizibiliteye değer veriyor. Söylenecek başkaca şeyler de var daha sonra söylemek üzere tüm takipçilerime sağlıcakla diyorum.
Son söz: Akıllı Parayı Takip Et!