İnsan vücudunun doğal olarak ürettiği kimyasallardan olan histamin, fermente edilmiş pek çok gıdada da vardır. Vücuttaki birçok fonksiyonun çalışmasını sağlayan histamin, mide asidinin salgılanması konusunda da gereklidir.
Histamin, vücudun doğal bileşenlerinden bir tanesidir. Yaşamsal fonksiyonların yerine getirilmesi için gerekli olan histamin, bağışıklık sistemi açısından da önemlidir. Organik bir nitrojen bileşiği olan histamin, vücutta görülen tepkilerin ana kaynağıdır. Örneğin; kaşıntı, şişkinlik ve kızarma histaminin işlevini yerine getirdiğini gösterir. Fakat, histamin sadece alerjik tepki göstermekle kalmaz. Aynı zamanda haberci molekül işlevini yerine getirir ve hücreler arasında iletileri taşır. Eğer histamin besinler ile alınırsa bütün dokularda depolanabilme özelliği gösterir. Ayrıca histamin yükselirse vücutta rahatsızlık meydana gelir. Histaminin yükselmesi ise histamin alerjisine yol açar.
Histamin ne işe yarar sorusunun ilk cevabı sinir sisteminin kendi içinde iletişimini sağlamasıdır. Sindirim sisteminde de etkili rol oynayan histamin, kişinin ağrı yollarını duyarlı hale getirir. Kronik ağrılara sebep olmasının yanı sıra migren ağrılarının da sebebi olduğu uzmanlar tarafından sıklıkla düşünülür. Bunun yanı sıra histamin etkileri şunlardır:
Vücudun histamini parçalayamaması sonucu meydana gelen histamin intoleransı birçok yoldan belirlenebilir. Bir veya birden fazla semptoma yol açan histamin intoleransı cilt döküntüsü ve baş ağrısı gibi belirtilerle ortaya çıkar. Özellikle şiddetli migren ataklarına yol açan intolerans durumu orta yaş - yaşlı kadınlarda daha sık görülür. Bununla birlikte kadınların adet döneminde östrojen ve histamin üretimi nedeniyle intolerans atakları artış gösterir.
Vücutta kurdeşen benzeri dökülmelerle reaksiyon veren histamin intoleransı kalp ritminde bozulmaya da yol açar. Hastalarda aniden ter boşalması ya da ürperme görülür. Hipertansiyonu beraberinde getiren intolerans, hapşırma ve göz sulanmasına neden olur. Bunun yanı sıra histamin intoleransı belirtileri şunlardır:
Histamin intoleransı teşhisi koymak için en yaygın yöntem kan tahlilidir. Kandaki histamin ve DAO enzim seviyelerine bakılarak teşhis konulur. Ayrıca, geleneksel alerji testleri de teşhis koyma konusunda tercih edilir. Eğer histamin içeren gıdaları tükettikten sonra histamin intoleransı belirtileri sizde görünüyorsa bu durum da teşhis koyma konusunda yol göstericidir.
Yüksek dozda histamin içeren gıdaların alınması sonucu histamin zehirlenmesi meydana gelir. Gıda zehirlenmesi olarak da bilinen histamin zehirlenmesi scombridae familyasındaki balıklardan kaynaklı olarak ortaya çıkar. Bu nedenle hastalığa scombridae zehirlenmesi de denir. Ancak, histamin zehirlenmesi sadece balık değil aynı zamanda; peynir, şarap, kırmızı et, şarap ve bira kaynaklı da olabilir.
Histamini yükselten gıdalar arasında peynir, kefir ve yoğurt yer alır. Bunun yanı sıra fermente edilmiş turşular ve fermente et ürünleri de histamin yönünden zengindir. Başta; şarap, şampanya ve bira olmak üzere alkollü içeceklerin de histamini yükselttiği bilinir. Histamini yükselten diğer gıdalar şunlardır:
Histamin yüksekliğinden kaçınmanın en önemli yolu histamin içeren gıdaları öğrenmektir. Histamin diyeti yaparak da histamin intoleransından kaçınılabilir. Bu noktada doktorun önerilerine harfiyen uyulması gerekir. Uzman hekim size sağlığınız açısından zarar verme ihtimali bulunan yiyecek ve içecekleri kısıtlayacaktır. Eğer kullandığınız bir ilaç varsa etkilerini bilmeniz son derece önemlidir. Bazı ilaçlar histamin parçalama enzimlerine etkide bulunabilir. Bu nedenle ilacı doktor kontrolünde ya tamamen kesmeli ya da dozajını ayarlamalısınız. Histamin intoleransını tetikleyen turunçgillerden uzak durulması gerekir. Ayrıca kırmızı şarap histamin yönünden son derece zengindir. Kırmızı şarap tüketen kişilerin yaşadığı yoğun baş ağrısının nedeni histamindir. Çünkü, alkollü içecekler diamin oksidaz enzimini azaltır. Diamin oksidaz ise vücudun histamini işlemesini sağlayan bir enzimdir.
Histamin intoleransı yaşayan hastalara genellikle diyet önerilir. Uzun süreli ve faydalı bir yöntem olan histamin intoleransı diyetinin yanı sıra ilaç tedavisine de başvurulabilir. Eğer bilinçli ya da bilinçsiz bir şekilde histamin içeren bir gıda tüketirseniz ilaç kullanmanız gerekebilir. Doktorunuz histamin enzimini yok edecek bir ilaç verir. İlaç kullanımının yanı sıra takviye edici gıda almak da önerilir. Yüksek dozda C vitamini ve B6 vitamini doktorlar tarafından verildiği takdirde fayda sağlar. Fakat, tek başına ilaç ya da takviye gıda alımı yeterli değildir. Histamin intoleransı için en etkili yöntem diyete sadık kalmaktır. Ayrıca, sık sık doktorunuz ile görüşmeniz ve kontrolleri aksatmamanız gerekir.