Hitit Anıtı’nın Çevresi Değişti

Konya’nın Beyşehir ilçesine bağlı Sadıkhacı beldesinde bulunan tarihi Eflatunpınar Hitit Anıtı ve havuzu, yapılan çevre düzenlemesi ve restorasyon çalışmaları ile bambaşka bir görüntüye kavuştu.

Kültür ve Turizm Bakanı Ertuğrul Günay’ın Konya gezisinde ziyaret ederek son görüntüsünü beğendiği tarihi anıt ve çevresinin çehresi, İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü’nün yürüttüğü çevre düzenlemesi ve restorasyon çalışmalarının ardından adeta değişti. Konya Müzeler Müdürü Yusuf Benli, anıt ve çevresinde İstanbul Alman Arkeoloji Enstitüsü’nden mimar-arkeolog Martin Bachman tarafından hazırlanan ve Konya Kültür Varlıkları Koruma Bölge Kurulu tarafından da kabul edilen restorasyon projesinin uygulandığını belirtti. Hazırlanan restorasyon projesine 2011 yılı Ekim ayında başlandığını vurgulayan Benli, kazı esnasında restorasyonda kullanılmak üzere ayrılan taşların yerine oturtulduğunu söyledi. Havuzun orijinal taşlarının restorasyon ilkeleri gereği öncelikle kullanıldığını kaydeden Benli, “Daha sonra yeni taşlar proje doğrultusunda kullanılmıştır. Müteakiben çevre düzenleme projesi uygulanmıştır” dedi.

Restorasyonda kullanılan taşların yüzeylerinin taraklanması ve kabartma yüzeylerinin işlenmesinin daha sonraya bırakıldığını belirten Benli, “Orijinal taşlarla yeni kullanılan taşlar arasındaki renk farkı taşların tabiat şartlarına maruz kalmalarından kaynaklanan yıpranma ve deformasyondan kaynaklanmaktadır. Havuzun orijinal üst sıra taşları tabiat şartlarından ve kullanımdan dolayı bozulmalar ve katman katman kalkmalar olduğu, bunun korunması için onu koruyacak bir üst sıra taşa ihtiyaç olup projede bu uygulanmıştır. Bu yıl yapılan çalışmalar ile özellikle anıtın etrafında ve havuz içinde temizlik çalışmaları yapılmıştır. Geçen yıl işlenmeyen taşların üzerlerinde kabartma satıhlar işlenmeye başlanmış olup çalışmalar devam etmektedir. Eflatunpınar Hitit Anıtı ve havuzu çevresinde bulunan parsellerle ilgili olarak kamulaştırma ile ilgili gerekli çalışmalar da başlatılmıştır” diye konuştu.

TARİHİ ANITIN TARİHÇESİ

Yusuf Benli, tarihi mekanın tarihçesi hakkında da bilgiler aktardı. Sadıkhacı beldesine 4 kilometre mesafedeki Eflatunpınar Hitit Anıtı’nın ilk kez 1837’de arkeoloji dünyasına W.J. Hamilton tarafından bildirildiğini ifade eden Benli, “Eflatunpınar Hitit Anıtı ve havuzunun, M.Ö. yaklaşık 1200 yıllarında Geç Hitit döneminde Kral IV. Tutalya tarafından yaptırılmış olduğu anıtın en üst taşında bulunan krala ait simgeden anlaşılmaktadır. 1837 yılından beri 3,5 metre yüksekliğinde bir yapı olarak tanınmışken, Konya Müze Müdürlüğü tarafından 1996-1997 ve 1999-2001 yılları arasında yapılan kazılar sonucunda 7 metre yüksekliğinde olduğu ve anıta bağlantılı olarak yapılmış 30X34 metre boyutlarında kutsal havuzunun bulunduğu ortaya çıkarılmıştır. Anıtın cephesinde 19 taş blok üzerinde çeşitli figürler yer alır. En üstte kanatlı güneş kursu IV. Tutalya’nın simgesi, altında iki güneş kursu ve hemen alt sırada tahtında oturur konumda Güneş Tanrıçası ve Fırtına Tanrısı bulunmaktadır. Bu iki tanrının aralarında ve yanlarında ise göğü taşıyan kanatlı cinler ve boğa adamlar, en alt sırada ellerini göğsünde kavuşturan beş adet tanrıdan sağ ve sol baştakiler dağ tanrılarını ortadaki üçü ise yer altı su kaynağı tanrılarını tasvir etmekte olup dini törenlerde eteklerindeki deliklerden fıskiye şeklinde su akıtılmakta olduğu düşünülmektedir. Anıtın iki yanında havuzun kuzey duvarı üzerinde iki adet pınar tanrıçası bulunmaktadır. Anıtın karşısında havuzun güney duvarına bitişik platform önünde anıta yönelik tahtta oturur durumda tanrı-tanrıça, (güneş tanrıçası-fırtına tanrısı) çifti yer almaktadır. Havuzun doğu duvarı ortasında tanrı-kral kabartması bulunmaktadır. Havuzun dışında kalan tek blok halindeki üçlü boğa protonu, havuzun batı duvarının güney ucunda bulunan boşluk için hazırlanmış olmalıdır. Boğa kabartmalı bloğun yerleştirilmemiş olması ile anıtın tamamlanamadığı muhtemeldir” şeklinde konuştu.