Hollanda Temsilciler Meclisi Özgür Olmayan Ülkelerden Gelen İstenmeyen Etkileri Soruşturma Komisyonu, Hollanda'daki camiler ile bunlara bağlı okul ve kurslara yurtdışından yapılan mali destek ve siyasal bağlantılarla ilgili soruşturmasını tamamladı. Komisyon'a göre Türkiye, "Diyanet aracılığıyla ülkedeki Müslüman cemaati ve Türk toplumu üzerinde siyasi etki kurmaya çalışıyor".
Komisyon, "özgür olmayan ülkeler" tanımını, ABD merkezli Freedom House'un "din ve ifade özgürlüğünü kısıtlayan ülkeler" raporuna dayandırdı.
Komisyonun 240 sayfalık raporunda, "özgür olmayan ülkelerdeki" finansörlerin Hollanda'daki cami ve okulları etkiledikleri belirtildi. Rapora göre bu etkileşim, Hollanda'nın temel değerlerini reddeden köktendinci mesajlar aracılığıyla gerçekleşiyor.
Komisyon, Hollanda'daki hiçbir kamu kurumunun, yurtdışından gelen para akışı konusunda genel bir politikası olmadığını belirterek: paranın maynağı, mali hesap verilebilirlik ve şeffaflık konularında ciddi sıkıntılar bulunduğunu kaydetti.
Raporda, Türkiye'nin, Diyanet İşleri Başkanlığı aracılığıyla Hollanda'da yürüttüğü faaliyetlere dikkat çekilerek, bu konuda acilen harekete geçilmesi gerektiği vurgulandı.
Soruşturma komisyonuna göre, Diyanet İşleri Başkanlığı'ndan ne kadar para geldiğini belirlemek oldukça zor ve 148 camiye sahip olan Hollanda Diyanet Vakfı (HDV) adına çalışan tüm imamlar, Türk hükümeti tarafından istihdam ediliyor.
Raporda, Türkiye'den gelen imamları görevlendiren Diyanet'in, cami cemaatleri ve Hollanda'daki Türk toplumu üzerinde siyasi etki kurmaya çalıştığı sonucuna varıldığı belirtildi. Raporda, Türkiye'nin izlediği politika ile ilgili olarak şu ifadelere yer verildi:
"Bu, Hollanda'daki İslam vizyonunu, Diyanet camileri aracılığıyla sürdürmeyi amaçlıyor. Gerçek şu ki, özgür olmayan ülke hükümet ve örgütleri; Müslüman topluluklarımızın düşünce ve inanç yapısını görünür ya da görünmez biçimde etkilemeye çalışıyor. Bu durum, paralel topluma yol açabilir."
Meclisin raporunda, Hollanda'daki birçok cami ve bunlara bağlı kuruluşlara Suudi Arabistan, Katar, Birleşik Arap Emirlikleri ve Kuveyt'ten ciddi parasal destek geldiği de vurgulanarak, özellikle Selefi mezhebine mensup gençlerin, bu destek ışığında radikalleşme riski altında bulunduğu kaydedildi.
Meclis Soruşturma Komisyonu, bu olumsuzluklara karşı yapılması gerekenler konusunda bir öneride bulunmadı.
Hükümet, komisyonun çalışmaları sırasında, özgür olmayan ülkelerden Hollanda'daki dini kuruluşlara gelen finansal desteği yasaklamak istediğini açıklamıştı.
Ancak, Hollanda Anayasası'nın dini özgürlükleri belirleyen düzenlemeleri nedeniyle, yasak kararının kısa sürede çıkması mümkün görünmüyor. Aşırı sağcı Özgürlük Partisi (PVV) de, camilerde Suudi Arabistan'ın desteğiyle küçük çocuklara verilen din eğitiminin yasaklanması için bir önerge verdi.
Raporda adı geçen kuruluşlardan Hollanda Diyanet Vakfı'nın başkanı Muhlis Koç, kendileriyle ilgili bölümün 20 sayfadan oluştuğunu belirterek, raporun yönetim kurulu tarafından incelendiğini söyledi.
Koç, BBC Türkçe'ye, "Birkaç kelimeyle özetlenecek bir durum değil, yönetim kurulu olarak bütün iddiaları değerlendirdikten sonra, kapsamlı bir açıklama yapmayı planlıyoruz" dedi.