Çin'in Özel İdare Bölgesi Hong Kong'da üniversite kampüslerinde ve kent merkezinde hafta başından bu yana devam eden protestolar 4. gününe girdi.
Hong Kong'da yayın yapan South China Morning Post (SCMP) gazetesinde yer alan habere göre, protestocular sabah saatlerinde kentin 2 ana bölgesini su altından bağlayan Cross-Harbour Tüneli'ni ve kent merkezindeki ana yolları trafiğe kapattı.
Kentin finans merkezi ve Pedder Caddesi ile Des Voeux Bulvarı arasındaki bölgede, öğle saatlerinde binlerce beyaz yakalı çalışan, yemek arasında sokaklara inip siyah sıhhi maskeler takarak protestoculara destek verdi.
Göstericiler, "Özgürlük için mücadele!", "Hong Kong için omuz omuza!" sloganları attı.
Yolların kapanması nedeniyle işine ulaşamadığı için protestocularla tartışan bir adamın ise bir grup protestocu tarafından tartaklandığı belirtildi.
- Karşı protesto
Öte yandan kentin kuzey batısındaki Yuen Long semtinde yaklaşık 100 kişi protestolardaki şiddet olaylarını kınamak ve polis güçlerine destek vermek için gösteri düzenledi. Çin bayrakları taşıyan orta yaşlı göstericiler, Çin yanlısı sloganlar attı.
- Üniversitelerdeki eylemler
Hung Hom semtindeki Polytechnical Üniversitesi'nde okul geçidine barikatlar kuran öğrencilerin yakında devriye gezen polislere uzaktan ok attıkları, ardından polis ekiplerinin bölgeye yaklaşması üzerine caddeye yüksekten çiçek saksıları fırlattığı bildirildi. Polis eylemcilere göz yaşartıcı gaz kapsülleriyle karşılık verdi.
Öğrencilerle polis arasında 2 gündür çatışmalara sahne olan Chinese Üniversitesi'nde ise protestocuların barikatlar ardındaki bekleyişi sürdü.
Yüksek Mahkeme, Chinese Üniversitesi Öğrenci Birliği Başkanı Jack So'nun polisin üniversite kampüsüne okulun izni veya mahkeme kararı olmadan girmesinin yasaklanması için yaptığı başvuruyu reddetti.
- Ulaşımda aksaklıklar
Ulaştırma Dairesinden yapılan açıklamada, Hong Kong'u Çin'e bağlayan demir yolu ile kent içi ulaşımı sağlayan 7 hafif raylı tren hattı ve 5 büyük metro istasyonunun hizmet dışı kalacağını duyurdu.
Açıklamada, "Yollara kurulan barikatlar ve altyapıdaki hasar nedeniyle kara yolu ulaşım hizmetlerinde ciddi aksamalar olacak. Güvenlik endişeleri ve yol koşullarındaki belirsizlik nedeniyle şehir içi otobüsler yalnızca sınırlı hizmet verecek." ifadesi yer aldı.
- Eğitimde kesinti
Eğitim Dairesi, ilk ve orta dereceli okullar ile ana okulları ve özel eğitim okullarındaki tatilin pazartesi gününe kadar uzatıldığını açıkladı.
Hong Kong'daki 11 üniversitede eğitime ara verilirken, protestoların yoğunlaştığı Chinese, City, Hong Kong ve Polythecnic üniversitelerinde yıl sonuna kadar kampüslerde ders yapılmayacağı bildirildi. Öğrencilere eksik dersleri internet üzerinden izlemeleri tavsiye edildi.
- Sokağa çıkma yasağı ilan edileceği söylentisi
İnternette yayılan bir haberde, Hong Kong Baş Yöneticisi Carrie Lam'ın kent genelinde sokağa çıkma yasağı ilan edeceği öne sürüldü fakat SCMP'ye konuşan bir hükümet yetkilisi, iddianın "yalan" olduğunu ifade etti.
1922'de kabul edilen "Acil Durum Düzenleme Talimatnamesi", kentin baş yöneticisine "acil durum veya kamu güvenliğini tehdit eden hallerde kamu yararına olduğunu düşündüğü tüm düzenlemeleri yapma yetkisi" veriyor.
Ancak Baş Yönetici Carrie Lam'ın "Kamu Düzeni Talimatnamesi" kapsamında da sokağa çıkma yasağı ilan etme yetkisi bulunuyor. Talimatnamede "Baş Yönetici kamu düzeninin sağlanması için gerekli gördüğü durumlarda belirli bölgelerde ve belirli saatlerde sokağa çıkma yasağı ilan edebilir." ifadesi yer alıyor.
- Protestolarda şiddet dalgası
Hong Kong'da yaz başından bu yana devam eden protestolarda son haftalarda protestocular ile polis arasındaki çatışmalar ve şiddet olayları arttı.
Bu ayın başında üniversite öğrencisi 22 yaşındaki Chow Tsz-lok, polisin göstericileri kovaladığı katlı otoparktan düşerek yaralandı, olaydan iki gün sonra hayatını kaybetmişti. Chow, gösteriler sırasında yaşamını yitiren ilk öğrenci olmuştu.
Hong Kong polisi, gösterilerin 9. ayında ilk kez 11 Kasım'da protestoculara karşı gerçek mermi kullanmış, bir gösterici vurularak yaralanmıştı.
Öte yandan protestocularla tartışan 57 yaşındaki Çin yanlısı bir adam benzin dökülerek yakılmıştı.
Resmi verilere göre, kentte hazirandan bu yana 3 bin 560 protestocu gözaltına alındı.
- Protestoların gelişimi
Hong Kong yönetimi, "Şüphelilerin Çin ana karası, Çin'in Makao Özel İdari Bölgesi ve Tayvan'a iadesini kolaylaştıran" yasa tasarısını 3 Nisan'da parlamentoya sunmuştu.
Tasarının, Hong Kong'un özerk yönetim yapısı ve yargı bağımsızlığını zedeleyerek kenti, Çin merkezi yönetiminin güdümüne sokacağını düşünen muhalefet, haziran başında kentte büyük kitlesel protestolar başlatmıştı.
Protestoların gün geçtikçe şiddetini artırması üzerine Hong Kong Baş Yöneticisi Carrie Lam, temmuzda tasarının "öldüğünü" açıklamış, gösterilerin sürmesi üzerine 4 Eylül'de tasarının geri çekileceğini duyurmuştu.
Tasarı, 23 Ekim'de resmen geri çekilmesine rağmen protestocular, "demokratik reform" talepleriyle eylemlerine devam ediyor.
Göstericiler, protestoların "ayaklanma" olarak adlandırılmasına son verilmesini, polis şiddetinin soruşturulması için bağımsız komisyon kurulmasını, tutuklanan protestoculara af çıkarılmasını ve kentte siyasi reform sürecinin yeniden başlatılmasını talep ediyor.
Bugüne dek 3 binden fazla kişinin gözaltına alındığı protestolar, Hong Kong ekonomisi yılın ikinci ve üçüncü çeyreğinde küçülmesine ve kentin son 10 yılda ilk defa ekonomik durgunluk yaşamasına yol açtı.
- Hong Kong'un statüsü
Hong Kong, 1898'de imzalanan "kira sözleşmesiyle" uzun yıllar İngiltere hakimiyetinde kaldıktan sonra 1997'de Çin'e devredilmişti. 1984'de imzalanan Sino-İngiliz Ortak Deklarasyonu ile Hong Kong'a, 2047 yılına kadar Çin'e sadece dış politika ve savunma gibi alanlarda bağlı kalarak "tek ülke, iki sistem" politikasıyla idari bağımsızlığını ve yapısını koruma hakkı tanınmıştı.