HPV aşısının dünyada geniş çaplı yapılması, rahim ağzı kanserinin öncüsü olan Cervical intraepithelial neoplasia (CIN) lezyonlarında düşüş meydana gelmesini sağladı. HPV aşısı buna ek olarak kadınlarda vajina ve vulva kanseri öncüsü lezyonlarına, genital siğillere ve anal kansere karşı da etkilidir ancak tamamını engellemez. Teorik olarak erkeklerin de bu aşıyı yaptırması HPV ilişkili rahim ağzı kanserinin yayılmasını düşürdüğü için kadınları da korumaktadır. HPV ayrıca orofarenks kanserinin (ağız ve boğaz kanseri) de en sık nedenidir. ABD’de orofarenks kanserinin %70’inin nedeninin HPV olduğu bildirilmiştir.
HPV AŞISI KİMLERE VE NE ZAMAN YAPILMALI?
HPV aşısı özellikle çocukluk çağında ilk başlarda 11-12 yaşlarda önerilse de, 9 yaşından itibaren erkek ve kız çocuklarına yapılabilir. Burada önemli olan kızların ya da erkeklerin henüz ilk cinsel deneyimini yaşamadan ve virüse maruz kalmadan aşının gerçekleştirilmesidir. Bir kişi HPV virüsünü kaptığında aşı eskisi kadar etkili olmaz ya da hiç etki göstermeyebilir.
Aynı zamanda hiç virüse maruz kalınmasa bile aşı küçük yaşlarda yetişkinlerden daha etkilidir. HPV aşısı 15 yaşının altındaki kişilere 6 ay arayla 2 doz şeklinde uygulanır. Yapılan araştırmalara göre 2 dozlu uygulama yeterlidir. 15 yaşından sonra 3 doz uygulanır. Adölesanlarda eğer 2 aşı arası 5 aydan kısa ise 3. doz önerilir.
KİMLER HPV AŞISI OLMALI?
HPV aşısı hamilelere ve ağır hastalık geçirenlere yapılmaz. Aralarında alüminyum, maya alerjisi ya da latex alerjisi de dahil olmak üzere çeşitli alerjilere sahip olan kişilere ya da aşı içeriğinde yer alan muhteviyata ağır alerjik reaksiyon göstermiş olan kişilerin DE HPV aşısı olmaması gerekir.
Diğer taraftan aşı aktif cinsel hayata sahip olan hatta HPV virüsüne sahip olanlara bile kullanılabilmektir. Fakat etkinliği düşebilir. Çünkü aşı henüz vücuda girmemiş olan diğer HPV türlerine karşı bir koruma sağlar. Çünkü tedavi edici bir aşı değildir. Burada önemli olan henüz maruz kalınmamış HPV türlerine karşı koruma elde etmektir. Mevcut aşılardan hiçbir tanesi mevcut HPV virüsünü iyileştirme özelliğine sahip değildir.
Doç. Dr. Taner Usta
Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı
www.drtanerusta.com
Facebook: @drtanerusta
Instagram: @drtanerusta
YouTube-drtanerusta