ANKARA(ANKA) - Küresel mali piyasalardaki krizin yılın son çeyreğinde iyice şiddetlenmesi sonucu dolar kuru 1,50 YTL'yi aşarak, yükselişe devam ederken, hükümetin 2009 yılı milli gelir ve diğer makro ekonomik hedeflerini 1,4098 YTL'lik ortalama dolar kuru düzeyini baz alarak oluşturduğu dikkati çekti.
2009 mali yılı bütçesiyle bağlantılı olarak Devlet Planlama Teşkilatı'nca hazırlanan "Genel Ekonomik Hedefler ve Yatırımlar 2009" raporuna göre 2007 yılında 853 milyar 536 milyon YTL (655 milyar 886 milyon dolar) olan gayri safi yurt içi hasılanın (GSYH) bu yılın tümünde 994 milyar 315 milyon YTL'ye (801 milyar 867 milyon dolar) ulaşması öngörülüyor. Milli gelirin dolar cinsinden tutarı, geçen yıl 1.3015 olan ortalama dolar kurunun bu yılın tümünde 1,2399 YTL olacağı tahminine dayanarak hesaplandı. Bu kapsamda geçen yıl 70 milyon 586 bin olan toplam nüfusun bu yıl 71 milyon 419 bine ulaşacağı, böylece kişi başına GSYH'nin 9 bin 305 dolardan bu yıl 11 bin 228 dolara çıkacağı tahmin edildi.
2009 MİLLİ GELİR HEDEFİ
2009 yılında ise GSYH'nin cari fiyatlarla ilk kez 1 trilyon YTL'yi aşacağı bekleniyor.
Gelecek yıl 1 trilyon 111 milyar 438 milyon YTL olması öngörülen milli gelirin, 1,4098 YTL olacak ortalama kura göre 788 milyar 365 milyon dolara, 72 milyon 240 bine ulaşacak nüfusa göre de kişi başına GSYH'nin 10 bin 913 dolara gerileyeceği öngörüldü.
Buna göre 2009 yılı makro hedeflerinde baz alınan 1,40 YTL'lik ortalama kur bir yana 2008 için kullanılan 1.24 YTL'lik ortalama kur hedefi ve buna bağlı olarak milli gelir tahminlerinin tutması için, halen 1,5 YTL'nin üzerinde seyreden dolar kurunun yılın kalan döneminde bu düzeyin oldukça altına inmesi gerekiyor. Yılbaşından 20 Ekim'e kadar olan dönem ortalamasında dolar kuru 1,23 YTL'ye geldi. Ancak halen 1,5 YTL'nin üzerinde yükselişini sürdüren kurun, yılın kalan yaklaşık 70 gününün ortalama 1,50 YTL olması durumunda bile yılın tümü itibariyle ortalama kur 1.28 YTL'ye gelecek.
2009'DA KUR DÜŞER Mİ?
2009 yılı için öngörülen 1,4098 YTL'lik ortalama kur düzeyi için ise önümüzdeki dönemde kurlarda sert ve uzun süreli düşüşler yaşanması gerekiyor.
Kurların yeniden düşüş sürecine girmesi, YTL'nin eskiden olduğu gibi değerlenmeye devam etmesi ise kriz öncesi koşullara dönülmesine bağlı bulunuyor. Ancak bu durum, son beş buçuk yılda cazip getiriler sunan Türkiye'ye yoğun biçimde girerek kurların düşmesine yol açan, ancak kriz koşullarında girişi duran ve kaçmasından korkulan sıcak paranın, eski eğilimine yeniden dönmemesi durumunda olası gözükmüyor.
Bunun için de 1929'dan sonraki en büyük krizin yaşandığı küresel mali sistemde koşulların kısa sürede eski normal günlere dönmesi gerekiyor.
BU YIL YÜZDE 10 ENFLASYON YÜZDE 4 BÜYÜME
Hükümet, tüketici fiyatları (TÜFE) bazında enflasyonun bu yılın tümünde yüzde 10, sabit fiyatlarla GSYH büyüme oranının ise yüzde 4 düzeyinde gerçekleşeceğini tahmin etti. Büyüme oranı 2009 yılı için aynı oranda, enflasyon ise yüzde 7.5 düzeyinde hedeflendi.
Makro ekonomik büyüklüklerdeki gelişmeler
2006 2007 2008 2009
BÜYÜME
Tarım 1.4 -6.9 4.9 3.6
Sanayi 8.3 5.8 3.9 3.9
Hizmetler 7.2 6.0 4.0 4.2
GSYH 6.9 4.6 4.0 4.0
GSYH'nin sektörel dağılımı
Tarım 8.3 7.5 7.6 7.5
Sanayi 20.1 19.8 19.7 19.9
Hizmetler 71.6 72.7 72.7 72.6
GSYH 100.0 100.0 100.0 100.0
GSYH (Cari fiyatla; Milyon TL) 758.391 853.636 994.315 1.111.438
GSYH (Cari fiyatla; Milyon $) 530.566 655.886 801.867 788.365
Nüfus (Yıl sonu, bin kişi) 69.732 70.586 71.419 72.240
Kişi başına GSYH (Cari fiyatla; $) 7.609 9.305 11.228 10.913
GSYH Deflatörü (Değ.;%) 9.3 7.6 12.0 7.5
TÜFE yıl sonu (Değ.;%) 9.7 8.4 10.0 7.5