Çocuğun doğumdan itibaren hiç kuru kalmadan idrar kaçırmasına 'primer enürezis', bir dönem kuru kaldıktan sonra (kuru dönem en az 6-12 ay olmalı) tekrar idrar kaçırmasına ise 'sekonder enürezis' deniliyor.
Tedavi belirlemede bu ayrımın çok önemli olduğunu vurgulayan Şadiye Hatun Tıp Merkezi Başhekimi Çocuk Hastalıkları Uzmanı Dr. Hanefi Demirtaş, " Diğerlerine göre daha seyrek görülen sekonder enürezis, genelde idrar yolu enfeksiyonu, parazitoz, şekerli veya şekersiz diyabet, yeni bir kardeş doğması, alevi sorunlar ve benzeri durumların oluşturduğu psikolojik sebeplere bağlıdır. Sekonder enüreziste sebep ortadan kaldırılınca hastalık tedavi edilmiş olur" dedi.
Altını ıslatma sorunu olan çocukların yüzde 90'ının primer enürezis, yani hiç kuru kalmadan altını ıslatanların oluşturduğunu ifade eden Dr. Demirtaş, "Primer enürezis'in sebebi kesin olarak binimez, ancak çok etkenli olduğu kabul edilir. Altını ıslatmada ırsi etkinin varlığı da iyi bilinmektedir. Sebebi ne olursa olsun bu rahatsızlık çocuğun sosyal uyumu, aile ilişkileri ve bütünüylü ruh sağlığını etkilemektedir. Dolayısıyla da tedavi edilmesi gerekir" diye konuştu.
Bir çok tedavi yolu olmasına rağmen en etkili yolun doğal ve kalıcı bir çözüm olan aile eğitimi ve davranışsal terapi olduğunu vurgulayan Dr. Demirtaş, " Bu konuda kullanılan ilaçlar hem çok etkili değil, hem de çeşitli yan etkileri olabilmektedir. Ayrıca ilaç kesildiği zaman hastalığın nüksetme oranı da yüksektir" diye bilgi verdi.
Wake UP Alarm yöntemi
Davranışsal tedavide alarm cihazı kullandıklarını ifade eden Dr. Demirtaş, şunları söyledi:
"Wake Up Alarm Terapisi" olarak adlandırdığımız bu yöntemde, geliştirilmiş bir alarm cihazıyla birlikte şartlandırma tedavileri uygulanır. Elde edilen sonuçlar bir çok tedavi alternatifi arasında en iyi olanıdır. İlaçsız çözüm olarak önerdiğimiz bu tedavide başarı olaranı yüzde 90'ın üzerindedir.
Alarm tedavisinde çocuğun altını islatmasıyla alarm veren bir cihaz kullanılır. Alarmla çocuğun uyanması ve tuvalete gitmesi amaçlanır. İlk zamanlarda çocuk altını ıslatınca uyanırken, zaman içerisinde çocukta şartlı refleks oluşarak, çocuk idrar yapmadan uyanmaya başlar.
Bu yöntemde çocuğun kendine güvenini arttıracak bir yaklaşımla ve ödülle desteklenmesi başarı oranını arttırır. Alarm tedavisi yaklaşık 2-3 ay sürer. Çocuk 1 ay tamamen kuru kaldıktan sonra tedavi sonlandırılır. Tekrarlama durumunda tedaviye yeniden başlanır.
Alarm cihazı nasıl çalışır?
Alarm cihazı, giysi üzerinde taşınabilen bir aygıttır. İki küçük parçanın bir ara kablosu ile birbirine bağlanmasıyla oluşturulmuştur. Cihazın sensörü çocuğun kilotuna, uyarıcı alarm cihazı ise pijamasının üst kısmına kulağa yakın bir noktoya tutturulur. Islaklığa duyarlı olan cihaz idranın bir damlasıyla bile alarm vererek çocuğu uyanmasını sağlar.