İstanbul Büyükşehir Belediyesi meclisi toplandı. İETT Genel Müdürü Alper Bilgili, İETT ile ilgili son durumu paylaştı. Dikkat çeken ifadeler kullanan Alper Bilgili, "İBB'nin yıllık sübvansiyon tutarı 10 milyar lira olacak" dedi.
İETT Genel Müdürü Alper Bilgili, İBB meclisinde yaptığı konuşmada şunları söyledi:
"İstanbul'da şehir içi toplu ulaşımın yüzde 60'ı otobüs ve metrobüs, yüzde 37'si metro ve tramvay, yüzde 3'ü ise deniz ulaşımı olarak gerçekleşmektedir. 15 binden fazla durak ve 17 garajımızla hizmet veriyoruz. 800 hattımızla günlük 55 bin sefer yapıyor, yılda 475 milyon yol katediyoruz. Taşıdığımız yolcu sayısı ise 1 milyarın üzerinde. Filomuzda 2 bin 639'u özvarlık aracımız olmak üzere 5 bin 680 otobüs, 670 metrobüsümüz ve 120 elektrikli aracımız bulunmaktadır. Toplam araç sayımız 6 bin 470'tir. İETT'nin otobüs filosu ortalama yaşı 2022 itibarıyla 9.5'tir. Metrobüs filomuzda ise hizmete aldığımız 160 metrobüs aracıyla bu yıl 11 olmasını beklediğimiz filo yaşımızı 8.5'e indirdik. İETT filomuzdaki otobüs ve metrobüs araçlarımızla 2021 yılında 422 milyon yolcu taşınmışken, 2022 yılında 600 milyona ulaşmış ve hatta pandemi öncesi yıllık yolculuk sayılarını da aşmış olacağız. Otobüs ve metrobüslerimizin yıllık kilometrelerine bakıldığında 2018 yılında yıllık 191 milyon kilometre yol katedilirken bu yıl 230 milyon kilometreye ulaşılmış olacak.
İETT otobüslerinde son 5 yıllık sefer sayılarına baktığımızda ise 2018 yılında sefer sayımız yaklaşık 7 milyonken, bu yıl yaklaşık 8 milyona ulaşmış olacak. 10 bin kilometredeki arıza sayımız 2018 yılında 3,4'ken, bugün 3,2 seviyesine gerilemiştir. 100 bin kilometredeki kaza sayılarına baktığımızda ise 2018 yılında 3,9'ken, bugün 3,2 seviyesine gerilemiştir. Sadece metrobüs özelinde kazalara bakıldığında ise en fazla kaza yaşanan yılın 2016 yılı olduğu görülmektedir. Adalar dahil İstanbul'un 39 ilçesinin tamamına artık erişebildiğimizi belirtmek istiyorum. Nüfusunsa yüzde 99'una en fazla 500 metre yürüme mesafesindeyiz. Metro, tramvay veya deniz uluşımı ile bağlantılı hatlarımızın oranı yüzde 97'ye ulaşmış durumdadır. Farklı ulaşım modlarından en az biriyle kesişen tam 776 hattımız mevcut. Garajlarımızda ilk kez bu yıl TÜVTÜRK standartlarına uygun 10 adet muayene istasyonu kurduk. Özel halk otobüsleri de dahil olmak üzere bu araçlar zorunlu tüm muayenelerinin yanı sıra artık yılda en az iki kez de İETT tarafından muayene ediliyor. Ekim ayına kadar 7 bine yakın teknik muayene bu istasyonlarda gerçekleştirilmiştir. 2022 yılında servis öncesi ve sırasında olmak üzere toplam 2 milyona yakın denetimi gerçekleştirmiş olacağız. Ayrıca operasyonel faaliyetler sırasında oluşabilecek aksaklıklara daha hızlı ve etkin müdahale edebilmek amacıyla motorlu acil durum müdahale ekipleri de kuruyoruz. Taşeron firmalarda işlettirme modeli kapsamında 2018'den bu yana çalışmakta olan yaklaşık iki bin şoför personelimizi İBB kadrolarında istihdam ediyoruz. Bunun yanı sıra şu an 112 olan kadın şoför sayımızı artırmak için çalışmalarımızı da sürdürüyoruz.
2022 yılında 160 adet yerli ve yüksek kapasiteli metrobüsü özkaynaklarımızla hizmete alarak İstanbullulara kazandırdık. 2023 yılında da 50 adet metrobüs ve 100 adet otobüs alımı için ihale sürecimizi bu yıl içerisinde tamamlayacağız. Yine 2023 yılı içerisinde 50 adet 4 kişilik, 60 adet 14 kişilik elektrikli araç alımını da gerçekleştirmiş olacağız. Özel halk otobüslerinin dijital dönüşümü kapsamında 2022 yılında 3 bin 41 adet özel halk otobüsünde araç içi teknolojik dönüşümü gerçekleştirmiş olacağız. 2021 yılı Kasım ayında 8 lira olan motorin litre fiyatı bugün itibarıyla 25 lira seviyelerindedir. Motorin fiyatlarında son bir yılda yüzde 200'ün üzerinde artış söz konusudur. Son bir yılda 10 lira seviyelerinde olan döviz sepeti bugün 19 lira olup, burada da yüzde 90'lık bir artış söz konusudur. Öte yandan asgari ücret ise 2 bin 800 liradan 5 bin 500 liraya çıkarak yaklaşık iki katına çıkmıştır. Tüm bu maliyet artışlarının sonucu olarak geçtiğimiz yıl yüzde 20 seviyelerinde olan Türk lirası enflasyonu bu yıl yüzde 85 seviyelerine ulaşmıştır. Ayrıca yıllar içerisinde bilet fiyatlarımızın 1,1 dolardan 0,40 dolara düştüğü de görülmektedir. Hem maliyetlerdeki bu yüksek artışlar, hem de bilet fiyatlarının aynı oranda artırılamaması nedeniyle İETT'nin son 5 yılda yolculuk gelirlerinin işletme giderlerini karşılama oranı yüzde 70'lerden yüzde 35'lere düşmüştür.
2022 yılında 7,67 lira olan güncel tam bilet fiyatının indirimli ve ücretsiz yolculuklar hesap edildiğinde kuruma yolcu başına gelir olarak yansıması sadece 4.5 lira seviyesindedir. Öte yandan akaryakıt, döviz kuru ve enflasyon oranlarındaki yüksek artışlar nedeniyle yolcu başına gider 13.5 lira seviyelerine gelmiştir. Aradaki yolcu başına 9 liralık fark ise İBB tarafından karşılanmaktadır. Yılda 1,1 milyar yolcu taşınan otobüsler için İBB'nin yıllık sübvansiyon tutarı 10 milyar lira olacaktır. Gider bütçemiz toplam 15 milyar 400 milyon liradır. Gelir bütçemiz ise açığın finansmanı 2 milyar 968 milyon 550 bin lira olmak üzere toplam 15 milyar 400 milyon liradır."