İhbar tazminatı hesaplama nasıl yapılır, ihbar tazminatına hak kazanma koşulları nedir? İhbar tazminatı brütten mi net ücretten mi hesaplanır?

İhbar tazminatı kanun kapsamında hem işverenlere hem de çalışanlara tanınmış bir haktır. Özellikle çalışanların bu tazminat ödemesini hak edebilmesi için iş kanununda bulunan belli başlı şartları yerine getirmiş olması gerekir. Ayrıca kanunda belirtilen süreler çerçevesinde yapılacak olan fesih bildirimi her iki taraf tarafından yazılı olarak yapılmalı ve sona erdirme nedeni açık ve net bir şekilde belirtilmelidir. İhbar tazminatı kısaca çalışanın haber vermeden ya da ihbar süresi bitmeden işten çıkarılması durumunda işverenin çalışana ödemesi zorunlu tutulan tazminattır. Bunun yanı sıra bu durumun tam tersi de yaşanabilir.

İhbar tazminatı nasıl hesaplanır?

Süresi belirli olmayan iş sözleşmeleri sona erdirilirken kanuni bildirim süreleriyle alakalı taraflar için bazı şartlar bulunur. Bu şartları yerine getirmeyen tarafın ödemekle mükellef olduğu tazminat türü ihbar tazminatıdır. 4857 sayılı İş Kanunu’nun 17. maddesi dâhilinde ihbar süreleri ile ilgili bilgi açıkça belirtilmiştir. İşverenler veya çalışanlar, Kanun'da belirtilmiş olan ihbar sürelerini birbirine tanımak zorundadır. İhbar süreleri şu şekildedir:

• Çalışma süresi 6 aydan az sürmüş çalışan için: 14 gün (2 hafta)
• Çalışma süresi 6 aydan 1,5 yıla kadar sürmüş çalışan için: 28 gün (4 hafta)
• Çalışma süresi 1,5 yıldan 3 yıla kadar sürmüş çalışan için: 42 gün (6 hafta)
• Çalışma süresi 3 yıldan daha fazla sürmüş çalışan için: 56 gün ( 8 hafta)

Yukarıdaki ihbar sürelerine uymayan işveren veya çalışan bu sürenin ücretini tazminat olarak ödemek zorundadır. İhbar tazminatı hesaplama şekli ise şu şekildedir:

• 6 aydan az çalışanlara 2 haftalık maaş karşılığı tazminat ödenir.
• 6 ay ile 1,5 sene arası çalışanlara 4 haftalık maaş karşılığı tazminat ödenir.
• 1,5 yıl ile 3 yıl arası çalışan işçilere 6 haftalık maaş karşılığı tazminat ödenir.
• 3 seneden fazla çalışan işçilere ise 8 haftalık maaş karşılığı ihbar tazminatı ödenir.

İhbar tazminatı brütten mi net ücretten mi hesaplanır?

İhbar tazminatı hesaplama için giydirilmiş brüt ücreti üzerinden ihbar süreleri dikkate alınır. Bu hesaplamaya işçinin yemek ve yol masrafları ile birlikte erzak, ikramiye gibi sürekli yapılan ödemeler de dâhildir. Net maaştan ihbar tazminatı hesaplama işlemi yapılırken çalışan kişinin hizmet süresine denk gelen bildirim süresinin her haftası 7 gün olarak alınır. Toplam gün sayısı ile devamlılığı olan brüt ödemelerin günlük miktarı çarpılır. Bu hesaplama neticesinde işçiye ödenecek ihbar tazminat ücreti ortaya çıkar. İhbar tazminatı yalnızca çalışanları kapsamaz. Eğer çalışanda belirsiz süreli iş sözleşmesiyle hizmet verdiği kurumda sözleşmeyi herhangi bir neden göstermeksizin ve ihbar sürelerine uymaksızın bitirirse işverene ihbar tazminatı ödemekle yükümlüdür. İhbar tazminatları süreksiz işlerde alınmaz.

İhbar tazminatına hak kazanmanın koşulları nelerdir?

İş Kanunu’nun 17. Maddesi gereği belirtilen ihbar süresi zarfında çalışan işi bırakacağını işverene, işveren de çalışanı işten çıkartacağını çalışanına bildirmekle yükümlüdür. İhbar tazminatına hak kazanmanın bazı şartları vardır. İhbar tazminatı koşulları:

• İş sözleşmesinin belirsiz süreli olması gerekir.
• İş sözleşmesi feshi, iki taraf için haklı bir neden olmamalıdır.
• Kanun'da belirlenmiş olan ihbar süreleri tanınmadan iş sözleşmesi sonlandırılmış olmalıdır.
• Fesih bildirimi usule aykırı olmalıdır.

İhbar tazminatına ilişkin alacaklar iş sözleşmesinin sonlandırıldığı tarihten itibaren 5 sene içinde talep edilmelidir. Bu süre içerisinde tazminat ödenmediyse tazminatı alma hakkı elinde bulunan taraf dava açabilir.