ANKARA (İHA) - Türkiye'nin ihracatı Aralık ayında 2003'ün aynı ayına göre yüzde 36.7 artışla 6 milyar 739 milyar dolara ulaştı.
Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) verilerine göre, 2004 yılının tamamında ihracat önceki yıla göre yüzde 33.7 artışla 64 milyar 10 milyon dolara yükseldi. 2003 yılında ihracat 47 milyar 880 milyon dolar seviyesindeydi.
Aralık ayında ulaşılan ihracat rakamı bu yıl ulaşılan en yüksek değer oldu. Daha önce en yüksek ihracat rakamına 5 milyar 914 milyon dolarla Ekim ayında ulaşılmıştı.
TİM Başkanı Oğuz Satıcı yaptığı değerlendirmede, 2004 yılında dış ticaret hacmini yaklaşık yüzde 36 oranında artıran Türkiye'nin, ihracatını ise yüzde 33,7 artırarak 64 milyar dolar seviyesinin üzerine çıkardığını söyledi. Satıcı, "2001 yılında yaşanan krizin ardından atıl kapasitelerin tekrar kullanılmaya başlamasıyla birlikte, girdi maliyetlerinin yüksekliğe, döviz fiyatlarındaki istikrarsızlığa ve değerli TL'ye ve uluslararası piyasadaki şiddetli rekabete rağmen yüzünü dışarıya çeviren ülkemiz özel sektörü, ihracatta çok önemli bir başarılara imza atmış ve böylelikle aylık bazda, değer ve artış oranları açısından rekorlarla dolu bir yılı geride bırakmıştır" dedi.
2004 YILI NASIL GEÇTİ
2004 yılı gerek ülke içi gerekse uluslararası anlamda son derece hareketli bir yıl olduğunu ifade eden Satıcı, "Uluslararası arenada Avrupa Birliği üyeliği perspektifi ile hareket eden Türkiye, kendi içinde de başta ekonomik olmak üzere önemli kanuni düzenlemeler gerçekleştirmiş, önemli reformlara imza atmıştır. 17 Aralık'ta Avrupa Konseyi tarafından 3 Ekim 2005 tarihinin müzakerelere başlangıç için tescillenmiş olması bu çalışmaların meyvesi olmuştur. Böylelikle, Gümrük Birliği neticesinde dış ticaretimizin yüzde 50'sinden fazlasını yapar hale geldiğimiz AB ile siyasi bütünleşme adına önemli bir aşama geride bırakılmıştır" diye konuştu.
Satıcı şöyle devam etti:
"2003 yılı itibariyle Dünyanın ekonomileri arasında 18'inciliğe terfi eden Türkiye için, 2004 yılı dış ticaret açısından da önemli bir atılım yılı olmuştur. Irak'ta yaşanan kaos ortamına rağmen İhracat Stratejik Planı bağlamında çok yönlü bir strateji izlenerek, Dış Ticaret Müsteşarlığı, İhracatçı Birlikler ve özel sektör birlikteliği ile komşularla ekonomik ağırlıklı ilişkilerin geliştirilmesi açısından önemli bir başlangıç olmuştur. Irak Savaşının dışında kalan ve savaştan doğan ekonomik kayıpları minimum düzeyde tutmayı başaran Türkiye komşuları ile ticaretini önemli ölçüde artırmıştır. Özelleştirmelerde yıllar bazında en fazla gelirin elde edildiği 2004 yılı, ardı ardına gelen doğrudan yabancı yatırım açıklamaları ile farklı ve ümit dolu bir yıl olmuştur."
İHRACATIN DÖRTTE ÜÇÜ SANAYİ ÜRÜNLERİ
Sektörel anlamda farklı seyirler izleyen ihracatının bel kemiğini, toplam ihracatın dörtte üçünden fazlasını gerçekleştiren sanayi ihracatının oluşturduğunu hatırlatan Satıcı, "2004 yılı içerisinde ülkedeki istikrar ortamından cesaret alan firmalar, yeterince kapsamlı olmasa da, teşvik yasası doğrultusunda önemli yatırımlar gerçekleştirirken mevcut sistemlerimi ve kapasitelerini yenileme yoluna gitmişlerdir. Hazır giyimde yaşanan durgunluğa rağmen demir dışı metaller, otomotiv, makine ve elektrik elektronik sektörleri ihracattaki paylarını ciddi oranda artırmışlardır. 2004 yılında tarım ve madencilik sektörlerinin ihracattaki paylarında ise azalmalar yaşanmıştır. Tarım sektöründe yaşamış olduğumuz verim sorununun yanında tarımın desteklenmesinin şekli hakkındaki tartışmalar da 2004'e damgasını vurmuştur. Yine de Organik tarım, tarım sigortaları ve tarımın kayıt altına alınması gibi çalışmalar, henüz yetersiz olsa da tarım ihracatı açısından önümüzdeki yılların daha verimli geçeceği konusunda ümit vaat etmektedir" dedi.
Satıcı şöyle konuştu:
"Toplam ihracat içerisinde yüzde 11,9'luk bir paya sahip olan tarım ihracatındaki artış, yıllık ihracat artışının altında yüzde 24,7 oranında gerçekleşmiştir. 2003 yılında yıllık ihracat artışının üzerinde, yüzde 33,6 olarak gerçekleşen tarım ihracatın toplam ihracat içindeki payı ise yüzde 12,7 olarak gerçekleşmişti. Yıl içerisinde istikrarsız bir seyir izleyen tarım ihracatı içerisinde en fazla artış yüzde 85,5 ile fındık ve mamulleri sektöründe gerçekleşmiştir. Bu rakamın yakalanmasındaki en büyük etken fındıktaki fiyat artışıdır. Zeytin ve zeytinyağı sektöründe ise mevsimsellikten doğan bir ihracat azalması söz konusudur. Tarım sektörü altında ele alınan ağaç ve orman ürünleri sektöründeki yüzde 31,5'lik artış da dikkate değerdir.
Türkiye ihracatının yüzde 86,3'ünü gerçekleştiren Sanayi Sektöründe 2004 yılı iiakerelere başlangıç içiçerisinde önemli ihracat artışları yaşanmıştır. 2004 yılı demir ve demir dışı metaller sektörü açısından son derece verimli geçmiştir. 2003 yılında yüzde 36,3'lük artış yakalayan sektör özellikle Çin'den kaynaklanan talep patlaması ve buna bağlı olarak fiyatların yukarılara tırmanması neticesinde 2004'ü yüzde 71,1'lik bir artışla kapatmıştır. Bu artış sektör ihracatını 10 milyar dolara yaklaştırırken sektörün payını da yüzde 14,4'e taşımıştır. Bunun yanında miktar bazında artış ise yüzde 20 civarında gerçekleşmiştir. Özellikle yassı çelik kapasitesini artırmak için çeşitli yatırımların yapıldığı sektör 2005 yılı için de iddialı bir konumadır."
OTOMOTİV VE YAN SANAYİ
Otomotiv ve yan sanayii sektörü ihracatında özellikle yan sanayi ihracatında çok ciddi bir artış meydana gelmekle beraber toplamdaki artışın yüzde 49 düzeyinde gerçekleştiğini kaydeden Satıcı, "Ancak bu artış geçen sene gerçekleşen 52,3'lük artışın gerisinde kalmıştır. Otomotiv ve yan sanayi ihracatımız, genel ihracat içindeki payı yüzde 16,9 ile konfeksiyon sektörünün ardından ikinci sırada gelmektedir. Makine ve aksamları ile elektrik elektronik sektörlerinde benzer durumlar mevcuttur. 2004 yılını Elektrik elektronik sektörü yüzde 39,4'lük artış ve yüzde 9,5'lik pazar payı, makine ve aksamları sektörü ise yüzde 41,9'luk bir artış ve yüzde 3,3'lük artışla kapatmıştır" dedi.
Satıcı şunları söyledi:
"2004 yılı konfeksiyon sektörü açısından ihracat değerlerindeki artışın sınırlı kaldığı bir yıl olmuştur. 2005 yılı başında kotaların kaldırılması arifesinde Çin'in agresif tutumu neticesinde fiyatlar gerilemiş, Türk konfeksiyon sektörü fiyat tutturmakta oldukça zorlanmıştır. Bütün bunlara rağmen konfeksiyon ihracatçılarımız İstanbul Deklarasyonunu imzalama başarısını göstererek Çin'in piyasada yapacağı bozucu etkiye karşı özellikle gelişmekte olan ülkelerin tercümanı olmuştur. Çin hali hazırda Başta Amerika Birleşik Devletleri olmak üzere dünya hazır giyim ve hazır giyim ve konfeksiyon piyasasındaki payını ciddi şekilde artırmıştır. Hazır giyim ve konfeksiyon sektörü 2003 yılında sektör toplam ihracat içerisinde yüzde 24'lük bir pay alabilmişken 2004 yılı sonunda bu pay yüzde 20,5'ye gerilemiştir. Buna rağmen; konfeksiyon sektörü halen 22 sektör içerisinde 13 milyar 97 milyon dolarlık payı ile lider konumunu devam ettirmektedir. Tekstil ve hammaddeleri sektörü ise yüzde 24,7'lik bir artışla yaklaşık 4,5 milyar dolarlık bir ihracat gerçekleştirmiştir.
Haziran ayında madencilik yasasında yapılan kapsamlı değişiklik maden ihracatımız açısından etkisini uzun vadede hissettirecek gibi gözükmektedir. Zira madencilik ihracatımız bu sene sadece yüzde 42,6 oranında artmış ancak toplam ihracat içerisindeki payı da yüzde 3,4'ten yüzde 1,9'a gerilemiştir. Ülkeler açısından ihracat incelendiğinde; 2004 yılında en fazla ihracat Almanya'ya gerçekleştirilmiş olduğu görülmektedir. Almanya'nın ihracatımız içerisindeki payı yüzde 14 olup rakam 8 milyar 853 milyon dolardır. Almanya'yı 5milyar 470 milyon dolar ile İngiltere takip etmektedir. Sürpriz bir gelişme ile İtalya üçünciakerelere başlangıç içiülüğü ABD'nin elinden almıştır. İtalya'nın ardından ABD ve Fransa gelmektedir. Bu 5 ülkenin ihracatımızdaki payı yüzde 43'tür. İhracatımızda ilk 10 ülke içerisinde 6 AB ülkesi mevcut olmakla birlikte 15 üyeli AB'nin toplam ihracatımız içerisindeki payı, 2003'e göre 1 puanlık düşüş ile, yüzde 51,5 olarak gerçekleşmiştir. Bu rakam 2003'e oranla yaklaşık yüzde 30'luk bir artışı ifade etmektedir."
KOMŞULARLA VERİMLİ TİCARET
2004 yılının komşularla ticarette çok verimli bir yıl olduğunu belirten Oğuz Satıcı, "Komşu ülkelere yapılan ihracat, geçen sene gerçekleşen yüzde 67'lik artışın ardından, 2003 yılına göre yüzde 74 artarak 7 milyar dolar seviyesine çıkmıştır. Bu rakam 2002 yılı ihracatının iki katından fazla bir rakamı ifade etmektedir. Bu rakamın daha artması beklenmektedir. Özellikle Rusya Devlet Başkanı Putin'in ziyaret ve Rusya ile enerji ağırlıklı ticaretimiz, Sayın Başbakanımızın Suriye ziyaretinde bu ülke ile imzaladığımız serbest ticaret anlaşması, İran ile doğal gaz merkezli ticaretimiz, ülkedeki kaos ortamına rağmen Irak'a yaptığımız her türlü ihracat, Yunanistan ile aramızda başlayan siyasi yakınlaşma bu muhtemel ihracat patlamasının öncü göstergeleridir. Ortadoğu ülkelerine yapmış olduğumuz ihracat artışı komşu ülkelere oranla daha düşük seviyede gerçekleşmiştir. 8 milyar dolar seviyesini geride bırakan ihracatımız, yüzde 33'lük bir artış gerçekleştirmiştir. Bölgeye yapılan ihracatın yarıya yakını Irak, İsrail ve Birleşik Arap Emirlikleri'ne gerçekleştirilmiştir" diye konuştu.
TİM Başkanı Oğuz Satıcı ihracattaki son verilerin, Türkiye'nin uluslararası ticaretten gittikçe daha fazla pay alması anlamına geldiğini, ancak söz konusu rakamların Türkiye'nin potansiyelini yansıtmaktan uzak olduğunu, özel sektörün gayretlerinin devlet tarafından desteklenmesi ile ihracatın daha da ileri gideceğini sözlerine ekledi.