İkinci Dünya Savaşı'nın Kaderini Etkileyen Cephe; D-Day

Normandiya Çıkarması, Overload operasyonu ya da D-Day! Siz ne derseniz deyin, anısına filmler, diziler çekilen, hatta video oyunları üretilen, İkinci Dünya Savaşı'nın kaderinde büyük rol oynayan bu kanlı cepheye yakından bakalım!

D-Day'den önce yaşananlar

Nazi Partisi'nin başa geçmesi ve kendileri gibi faşist düzeni benimseyen ülkelerle ittifak kuran Hitler Almanyası savaş başında Sovyetler ile saldırmazlık antlaşması imzalamıştı. Ardından I. Dünya Savaşı'ndan beri kanlı bıçaklı olduğu Fransa'nın başkenti Paris'i işgal ederek Avrupa'ya korku salmıştı.

İspanya, İsveç, İtalya, İsviçre gibi ülkelerin desteğini alarak Britanya haricinde tüm Avrupa'ya yayılan Naziler kendinden geçerek Sovyetler'e saldırma kararı almıştı. Bu durum saldırmazlık antlaşmasını bozarak, SSCB'nin de savaşa dahil olmasına neden olmuştu. Almanlar güçlü birlikleriyle hem Kafkasya hem de Kuzey Amerika'da çapırışıyordu. Her ne kadar savaşa direnseler de Sovyetler, Avrupa'da Almanya'ya karşı bir ittifak kurulmasından yanaydı.

Reklam
Reklam

ABD'nin savaşa katılışı

Yeni Dünya üzerinde hakimiyet kurmaya çalışan, özellikle I. Dünya Savaşı'nda silah pazarında büyük pay kazanan ABD, II. Dünya Savaşı'na katılmak için bahane arıyordu. 1941'de Japonlar o bahaneyi Pearl Harbor saldırısıyla vermiş oldu. Kimi kaynaklar ABD'nin savaşa katılmak için kendi limalarını ve üslerini bombalattığını söylerken bazı kaynaklar da bunu yalanlıyor. Sonuçta Birleşik Devletler Pearl Harbor bahanesiyle II. Dünya Savaşı'na katılmıştı.

Tahran Konferansı

Sosvyetler'in ısrarı ve Almanlar'ın caniliği en sonunda Tahran Konfransı'nı beraberinde getirdi. 1943'te Joseph Stalin, Franklin D. Roosevelt, Winston Churchill'in katılımıyla gerçekleştirilen konferanstan ittifak kararının yanı sıra bazı kararlar da alındı.

Kararların bazıları şöyleydi;

Almanlara destek veren çetniklere karşı savaşan Yugoslav partizanları desteklenecek, Türkiye'den müttefik devletlere katılması için destek istenilecek, Almanya'nın işgalindeki Fransa, Manş Denizi ve güneyden işgal edilecek, yapılacak operasyonlar ve Normandiya'nın gizlenmesi için şaşırtma taktikleri uygulanacaktı.

Reklam
Reklam

Bu konferansın ardından ABD'nin de savaşta ağırlığını arttırması sonucu müttefik devletler birlik olarak birçok operasyon ve işgal gerçekleştirdi. Ancak tüm Avrupa'ya yayılan Almanların çabucak vazgeçmeye niyeti yoktu.

Savaşa yön veren askerler; Erwin Rommel

Normandiya Çıkarması'na, ve genel olarak savaşa yön veren önemli askerler vardı. Bunlar arasında Nazi cephesindeki önemli isim olarak Erwin Rommel öne çıkıyordu. Çöl Tilkisi lakaplı Nazi komutanı İtalya'nın Kuzey Afrika'daki başarısızlığını durdurmak için var gücüyle çalıştı ve İngiliz kuvvetlerini uzunca bir süre kovaladı. Bu başarısı onun, Hitler tarafından Fransa'da görevlendirmesine sebep olmuştu.

Alman casuslar, müttefiklerin şifrelerini kırıp Norveç üzerinden bir saldırı olacağını hesaplayıp tüm güçlü birliklerini o bölgeye sevk etmeye başlamıştı. Ancak müttefiklerin asıl amacı Normandiya Çıkarması'nı gerçekleştirerek içlere sızıp Paris'i işgalden kurtarmaktı. Orduda bunu ön gören tek isim Erwin Rommel olamsına karşın sözünü bir türlü dinletemedi. Buna rağmen Rommel, Normandiya sahiline az da olsa kirpi mayınlar döşemiş, bölgeye siperler kurarak makineli tüfekler yerleştirmişti. Bunca kısıtlı imkana rağmen, Normandiya'dan bir sürprizle çıkarma yapan müttefik askerler dirençli bir Alman savunmasıyla karşı karşıya kalmıştı.

Reklam
Reklam

Savaşa yön veren askerler; Dwight Eisenhower

Ocak 1944'de Amerika'nın ünlü askerlerinden Dwight Eisenhower, müttefik birliklerin Normandiya Çıkarması'nın başına getirildi. Sempatikliğiyle gönüllere taht kuran Eisenhower'in sözleri bugün birçok oyunda ve filmde mutlaka gözünüze çarpabilir. Ancak en önemli sözü "OK! Let's go!" olarak tarihe geçecekti.

5 Haziran'da işgalin gerçekleşeceğini varsayan Eisenhower, binlerce uçak ve askerle Manş denizinin yolunu tuttu. Ancak çıkarma 6 Haziran sabahı ancak gerçekleşebilecekti. Sebebi kötü hava koşulları ve coğrafi etkenler gösterildi.

D-Day, namı diğer Normandiya çıkarması

6 Haziran 1944'de çıkarma sonunda gerçekleştirildi. Binlerce kişi sahilboyu Almanlar'a karşı çıkmaya başladı. Rommel'in isteğiyle az da olsa kurulan nazi savunma hatları bulundukları konumun etkisiyle çıkarma yapan müttefikleri biçip geçiyordu. Ancak Eisenhower'in yüzbinlerce adamı durumu naziler için zorlaştırıyordu.

Reklam
Reklam

Kanadalı ve Britanyalı birlikler, Gold, Juno ve Sword kod adlı sahillere çıkarma yaparken ABD'li birlikler Utah ve Omaha sahillerine çıkarma yaptı. Amaç Nazi savunmasını yarıp içlere kadar ilerleyerek Fransa'yı işgal altından kurtarmaktı. Özellikle Omaha sahilinde şiddetli bir direnişle karşılaşan Amerikan birlikleri yaklaşık 4.000 kişilik kayıp vermişti. Müttefik birliklerinde ise yahudi askerlerin isteği bir hayli dikkat çekiyordu.

Mp40'larıyla makineli tüfeklere destek veren naziler paraşütçülerin düşman hattındaki önemli köprülere bırakılmasıyla bölünmeye ve zorluklar çekmeye başlamıştı. O zaman müttefik devletlerin yanıltma taktiği olmasaydı Normandiya belkide başarıyla sonuçlanamayacaktı.

Hayalet Ordu'nun etkisi

Müttefik devletler yanıltma stratejilerini hayata geçirmek için birçok birlik kurdu. Bunlardan biri de Hayalet Ordu olmuştu. ilk kez Normandiya'da sahneye çıkan Hayalet Ordu'nun silahları, tankları, kamyonları hepsi şişmeydi. Ancak tasarımcılar o kadar güzel çalışmışlardı ki uzaktan gerçek gibi görünüyor, bu sayede düşmanı şaşırtıyordu. Kıyıdan çıkarmayı gerçekleştiren müttefikler Nazilerin karadaki savunmasını hala yaramıyordu. Bu yüzden birçok farklı taktik kullanarak onalrı şaşırttılar. Ölü bölgelere hayalet ordunun şişme tankları gitti. Bu sayede Naziler bölünerek orada düşman var şüphesiyle boşu boşuna ayrılıyordu. Zayıflayan Nazi hatlarının üzerine giden müttefikler kısa sürede siperleri yarıyordu.

Reklam
Reklam

Müttefiklerin zaferi

Çıkarmadan 5 gün sonra, yani 11 Haziran 1944'te yaklaşık 326 bin asker, 50 binden fazla araç ve 100 bin tondan fazla mühimmatla sahil tamamen kontol altına alınmış, Haziran sonu asker sayısı 850 bine ulaşmaştı.

Bu tarihten itibaren Müttefik devletleri Normandiya'dan içlere doğru ilerlerken büyük kayıplar verse de başarıyla görevi gerçekleştirmişti. Ağustos ayının sonlarına gelinirken müttefikler Seine Nehri'ne ulaşarak Paris'i Nazilerin işgalinden kurtardı. Fransa'nın kuzeybatısı tamamen düşman işgalinden kurtularak 25 Ağustos Paris'in kurtuluşu olarak tarihe geçti. Stalingard ve Leningard gibi cephelerde milyonlarca karşı savaş veren Almanlar, Fransa'ya destek gönderemediği için o cepheyi tamamen kaybetmişti.

Tarih 30 Nisan 1945'i gösterdiğinde yenildiğini anlayan Hitler intihar etti. Tarihler 8 Mayıs 1945'i gösterdiğinde ise Naziler müttefiklere yenildiklerini kabul ederek teslim olmuştu.

Reklam
Reklam

Normandiya istatistikleri

Müttefikler sadece ilk gün 15 bin kayıp verdi. Buna karşın ise 9 bin Alman askeri yaşamını yitirdi. Normandiya'da toplam 425 bin asker hayatını kaybetti. Bunun haricinde müttefiklere destek çıkan ve bölgede yaşayan 20 bin Fransız sivil savaş yüzünden hayatını kaybetti.

Eğer Normandiya Çıkarması'nın nasıl bir atmosferi vardı merak ediyorsanız, Steven Spielberg'in Er Ryan'ı Kurtarmak filminin giriş sahnesinin Omaha Sahili Çıkarması'nı bir hayli gerçekçi yansıttığı söylenir.