Op. Dr. Tunç KOÇ, ameliyatsız bel fıtığı tedavisi, boyun fıtığı tedavisi, bel kayması ve omurga kanalı darlığı ameliyatları konularında uzun yıllar yurt dışındaki üniversitelerde çalışmış, birçok hastanın ameliyat olmadan önce mutlaka danıştığı deneyimli bir cerrah. Gelişmiş ülkelerde olduğu gibi önemli ameliyat kararları öncesinde hastaların mutlaka konuyla ilgili deneyimli bir doktordan ikinci fikir alması gerektiğini bildiriyor.
Başta bel fıtığı ameliyatı, boyun fıtığı ameliyatı olmak üzere birçok sık yapılan ve sıradışı omurga ameliyatı öncesinde sadece İstanbul içinden değil, başka şehirlerden ve başka ülkelerden de hastaların danışmak, ikinci fikir almak ve tedavilerini yaptırmak amacı ile bana başvurduğu doğrudur.
Türkiye’de her yıl milyonlarca kişi ameliyat oluyor. Her yıl milyonlarca kişi, kafalarında kaygı, tedirginlik ve soru işaretleri ile ameliyat masasına yatmadan önce yapılacak ameliyatın doğru ve mutlaka gerekli olup olmadığını, doğru hastanede, yeterli tıbbi altyapının bulunduğu koşullarda, bu konuda yeteri kadar deneyimli bir doktor tarafından yapılıp yapılmayacağından endişe duyuyor.
İlk kez ameliyat olsalar da, daha önce defalarca ameliyat geçirmiş olsalar da zihinlerde her zaman mutlaka var olan en önemli sorular;
yapılacak ameliyatın gerçekten gerekli olup olmadığı,
ameliyat gerekli ise neden gerekli olduğu,
ameliyatı yapacak doktorun bu konuda yeteri kadar deneyim ve beceri sahibi olup olmadığı,
ameliyat olacakları hastanenin imkanlarının yeterli olup olmadığı,
tam olarak ameliyatta kendilerine ne yapılacağı,
ameliyatın riskleri ve başarı oranları,
ameliyat sonrası dönemin nasıl geçeceği,
varsa diğer tedavi alternatifleri konularında aydınlatılmaya ihtiyaç duymaları olmakta.
Sadece yeteri kadar aydınlatılmış, kafalarındaki soru işaretleri cevaplanmış olan hastalar, tedavileri konusunda sağlıklı kararlar alıp doğru tercihler yapabilmekteler ve ameliyat sonrasında iyileşme dönemleri de çok daha az sorunlu olmaktadır.
Doktorunuz size bir sağlık sorununuz olduğunu ve önemli bir tedavi olmanız gerektiğini anlatıyor ise, özellikle de bir ameliyat söz konusu ise bu hastalık ve tedavi yöntemi ile ilgili daha fazla bilgi sahibi olmak ve başka bir görüş açısı ile konunun incelenmesini istemeniz en doğal, en temel hakkınızdır.
Maalesef bazı durumlarda farklı nedenlerle doktor ile hasta arasında mutlaka kurulması gereken diyalog ve güven ilişkisi oluşturulamamakta, bu nedenle birçok hasta kendisine önerilen tedavinin doğru ve gerekli olup olmadığını sorgulamak zorunda kalmaktadır.
Bu durumda, önemli bir ameliyat kararı almak zorunda olan hasta neyi nasıl yapacağını, kime güveneceğini bilemez bir halde, bu önemli ve son derece ayrıntılı teknik konuda, kendisine yol göstermesi genellikle mümkün olmayan yakın çevresine, eşine dostuna, ailesine, iş arkadaşları ya da komşularına danışmakta, bu kişiler ise ne kadar iyi niyetli olurlarsa olsunlar, doğru yanlış, kulaktan dolma bilgiler ile hastanın zihninde daha büyük belirsizlikler ve soru işaretleri yaratmaktan başka bir şey yapamamaktalar.
Karar vermekte güçlük çeken hastalar aynı tedaviyi ya da ameliyatı daha önce geçirmiş kişilere danışmakta, bazen de internet yolu ile araştırarak doğru yolu bulmaya çalışmaktalar.
Aynı hastalığı daha önce yaşamış kişilerin deneyimleri önemli olsa da yol göstermek açısından yeterli olmayabilir, her hastanın durumu farklıdır.
İnternet ortamı ise doğru ve yanlış bilgilerin aynı torbada içi içe geçmiş olduğu engin bir derya. İnternet yolu ile hastalığınız konusunda son derece söz sahibi bir doktor ya da sağlık kuruluşu ile karşı karşıya kalabileceğiniz gibi, maksatlı, kar amaçlı ve yanıltıcı bilgiler nedeni ile önemli derecede mağduriyet yaşayabilirsiniz.
Bu durumda en güvenilir yol ise hastalığınızla ilgili konusunda söz sahibi, deneyimli bir doktor ile görüşüp, her şeyi açık açık masaya yatırıp yetkin bir ağızdan düzgün bir ikinci fikir almanızdır.
İkinci fikir ( second opinion ) gelişmiş ülkelerde hastaların önemli tedaviler ya da ameliyatlar öncesinde sık olarak kullandıkları, ciddi sağlık kuruluşlarının ve sigorta şirketlerinin ise teşvik ettikleri bir yöntemdir.
Alınan birinci fikir karşısında hissedilen tatmin ve güven oranının gün geçtikçe azaldığı ülkemizde ise ikinci fikir konusu daha da değerli hale gelmektedir.
İkinci fikir kimden alınmalı?
İkinci fikrin size yol gösterebilmesi için, konuyla ilgili gerçek anlamda deneyimli bir kişiden alınması gerekir, aksi halde bu durum sizi daha büyük bir kafa karışıklığına sevk edebilir.
Bel fıtığı ya da boyun fıtığı tedavisi için bir doktor acil olarak ameliyat olmanız gerektiğini söyleyebilir, bir diğeri ise ameliyatın hiç gerekli olmadığını, ilaç ya da fizik tedavisinin yeterli olacağını söyleyebilir. Bu durum sizde kime inanıp güveneceğinizi bilemediğiniz bir yalnızlık ve çözümsüzlük hissi yaratabilir, doktorlara olan güveniniz sarsılabilir, ne yapacağınızı bilemediğiniz için tedavinizi ihmal dahi edebilirsiniz, son derece olumsuz sonuçlar ile baş başa kalabilirsiniz.
İkinci fikir hangi durumlarda gerekli olabilir?
Doktorunuz size ameliyat olmanızı öneriyor ise,
Doktorunuz size önemli bir hastalık için tedavi olmanız gerektiğini öneriyor ise ( kanser, vb. )
Doktorunuzun size önerdiği tedavinin uygun ya da gerekli olmadığı düşüncesinde iseniz,
Doktorunuzun sizde var olan bir hastalığı doğru teşhis edemediğini ya da yanıldığını düşünüyorsanız,
Doktorunuz size ikinci bir doktorun da fikrini almanızın uygun olacağını söylüyor ise
ikinci fikir almanızda fayda vardır.
İkinci fikrin faydaları nelerdir?
Güvenilir, deneyimli ikinci bir doktorun sağlık sorununuz ile ilgili fikrini almak birçok nedenle faydalı olacaktır.
İkinci fikir, önünüze sunulan tedavi planının artılarını ve eksilerini daha geniş bir şekilde, konu ile ilgili söz sahibi bir kişinin rehberliğinde değerlendirme fırsatını size tanır,
Hastalığınız ile ilgili diğer tedavi alternatiflerini de öğrenmenize ve üzerinde tartışmanıza yardım eder,
Sağlığınız ile ilgili önemli bir kararı alırken daha fazla bilgi sahibi olmanıza yardımcı olur,
Önemli bir ameliyat kararını deneyimli bir doktor ile tartışmak, aynı yollardan binlerce kez geçmiş eğitimli bir kişinin elinizden tutması anlamına gelir.
Örnek olarak bel fıtığı ameliyatı olacaksınız ve bir doktor belinize platinler, vidalar koyulması gerektiğini, diğer doktor ise kesin olarak gerekmediğini söylüyor, ne yazık ki siz doktor değilsiniz, hangisi doğru karar veremiyorsunuz, vermeniz de mümkün değil. Bu durumda her iki alternatifi de enine boyuna sorgulamak, neden gerekli olup olmadıklarını anlamaya çalışmak, avantaj ve risklerini değerlendirmek, başka tedavi alternatifleri olup olmadığını öğrenmek gerekir.
İkinci fikir kısa zamanda alınmalı, tedavinin gecikme ve ihmaline yol açmamalıdır.
Doktorunuz ile düşüncelerinizi paylaşın
Doktorunuzdan hastalığınız ile ilgili ikinci fikir alabileceğiniz bir doktor ismi isteyebilirsiniz. Doktorunuza böyle bir soru sormaktan çekinmeyin, utanmayın, rahatsızlık duymayın. En önemli konu sizin sağlığınızdır. Birçok doktor size memnuniyetle yardımcı olacaktır.
Çoğunlukla bizzat cerrah arkadaşlarım, meslektaşlarım beni arayarak tedavisini üstlendikleri hasta ile ilgili ne yapmaları, nasıl bir tedavi planı oluşturmaları, nasıl bir ameliyat yapmaları gerektiği konusunda düşüncelerimi alırlar, danışırlar.
İstanbul dışında çalışan birçok meslektaşım ve birçok hasta her gün e-mail yolu ile bana ulaşıp hastalıklarını anlatır, filmlerini yollar, tedavileri ile ilgili izlenmesi gereken yol konusunda düşüncemi sorarlar, ben de memnuniyetle yanıtlamaya çalışırım.
Aynı şekilde ben de, üzerinde az deneyim sahibi olduğum bir durum ile karşı karşıya kalırsam, dünyanın diğer ucundaki meslektaşlarıma dahi danışırım, bu konuda hastayı da bilgilendiriyorum.
Bu son derece doğal bir durumdur, rahatsızlık duyulacak, çekinilecek bir konu değildir.
MR, Bilgisayarlı Tomografi, ve diğer tüm tahlil sonuçlarınızın birer örneğini mutlaka alın. Doktorunuzdan, tüm inceleme sonuçlarınızı ikinci fikir alacağınız doktorunuza da iletmesini rica edin. Bu şekilde, gereksiz yere tekrar tekrar aynı tahlillerin yapılmasının önüne geçebilirsiniz.
İkinci fikir alacağınız doktorunuz ile yapacağınız görüşmeye olabildiğince önceden hazırlanın. Sağlık durumunuz ile ilgili olabildiğince bilgi edinin, anlamadığınız, merak ettiğiniz, tatmin olmadığınız konuları belirleyin, tercih etmek istediğiniz tedavi yöntemini belirlemeye çalışın.
· Endişelerinizi kaygılarınızı paylaşın.
· Sorular hazırlayın, tedavi alternatiflerinin fayda ve risklerini beraber değerlendirin.
· Tedavi olmaz isem ne olur sorusunu sorun.
· Ne kadar zamanda karar vermeniz ve tedaviye başlamanız gerektiğini öğrenin.
İkinci fikir almakla doğru yaptığınızdan emin ve rahat olun.
Sahip olduğunuz en değerli varlığınız olan sağlığınız ile ilgili güvenilir bir kişiden ikinci fikir alarak, hastalığınız ve tedavisi ile ilgili daha fazla aydınlatılmış olacak ve daha geniş bilgi sahibi olacaksınız.
Sizinle daha doğru diyalog kuracak ve ihtiyaçlarınıza doğru biçimde karşılayacak olan doktorunuzu belirleyecek, tedavi konusunda tüm alternatifleri öğrenecek, değerlendirecek ve daha sağlıklı şekilde karar verebileceksiniz.
Unutmayın ki amaç sizin için en uygun ve en doğru tedavinin belirlenmesi ve uygulanmasıdır.