Aile ve dostların bir araya geldiği, toplumsal dayanışmanın güçlendiği bu özel günlerde, zengin bayram sofraları ve ikramları ise Türk kültürünün en önemli özelliklerinden biri. Birbirinden lezzetli ikramlara ‘hayır’ demenin hiç de kolay olmadığı aşikar ancak kalpten mideye bir çok soruna yol açabilen kontrolsüz beslenme bayramınızın zehir olmasına neden olabileceğinden, ev sahibini de kırmadan ‘hayır’ demeyi bilmek gerekiyor. Acıbadem Kadıköy Hastanesi Gastroenteroloji Uzmanı Doç. Dr. Suna Yapalı “Ramazan’da uzun açlık ve susuzluk sürecinin ardından bayramda kontrolsüz beslenme; mide ve sindirim sistemi rahatsızlıklarına neden olabildiği gibi, koroner arter hastalığı, hipertansiyon ve diyabet hastalarında hayati sorunlara davetiye çıkarabilir” diyor. Doç. Dr. Suna Yapalı, bayramı sağlıklı geçirmenin 10 yolunu Mynet.com’a anlattı; önemli uyarılar ve önerilerde bulundu
· Kahvaltıda hamur işine yüklenmeyin
Oruç tutanların Ramazan’ın ardından yaptıkları ilk kahvaltı çok özel bir öneme sahip şüphesiz. Uzun açlık ve susuzluğun ardından bayram kahvaltısında kişi canının istediği her şeyi tüketmekte sakınca görmüyor, hamur işinden kızartmaya pek çok besine yüklenebiliyor. Oysa kahvaltıda kızartma ve hamur işleri yerine yumurta ya da sebzeli omlet, peynir, yoğurt, tam tahıl ekmeği, domates, salatalık gibi gıdaları tercih etmekte fayda var. Böylelikle kan şekerinizi dengeleyebilir ve daha geç acıkmanızı sağlarsınız; gelen ikramları da daha kontrollü tüketebilirsiniz.
Ramazan boyunca değişen öğün saatlerinizi tekrar düzenleyin. Öğün saatlerinizin düzensiz olması mide asit salgısını olumsuz etkileyerek mide hassasiyetine yol açabiliyor. Ziyaretlerdeki ikramlarla öğünleri geçiştirmeyin. Öğünlerinizde çorba, salata ve sebze yemeği tüketmeye özen gösterin.
· İkramlara tatlı tatlı ‘hayır’ demeyi bilin!
‘İkram geri çevrilmez’ düşüncesini artık terk edin. Ama ev sahibinin kırılacağı veya üzüleceğini düşünüyorsanız da doyumluk değil, tadımlık yiyin. Bayramda her ziyarette sunulan ikramların tüketilmesi hazımsızlık, şişkinlik gibi sindirim sistemi problemlerine yol açabilir, kan şekeri kontrolünü bozabilir. Bu nedenle ikramları azar azar ve küçük porsiyonlar şeklinde tüketmelisiniz. Gün içerisinde çok ziyaret yapılmışsa, yeri geldiğinde ikramlara tatlı tatlı ‘hayır’ demeyi bilmelisiniz.
· Gazlı içeceklerden kaçının
Sıcak bayram günlerinde rahat ettireceğini düşündüğünüz gazlı içecekler mide hassasiyetine neden olabilir. Şekerli olduğu için kan şekerini yükseltir, ayrıca midenize baskı yaparak şişkinliğinizi daha da arttırır. Bu nedenle gerek sıcağa karşı gerekse yemeğin ardından mideyi rahatlatmak için kolalı ve gazlı içeceklere sarılmayın.
· En az 2 litre su tüketin
Doç. Dr. Suna Yapalı “Ramazan’da oruç tutulurken vücudun su dengesindeki değişikler sıcakların iyice arttığı bayram günlerinde de devam ediyor. Vücudun sıvı ihtiyacını su ile karşılayın. Günde en az 2 litre su tüketin” diyor.
· Çay ve kahveyi abartmayın, şeker katmayın!
Çay ve kahve bayramda her ziyarette sunulan vazgeçilmez ikramlar. Ancak aşırı çay ve kahve tüketimi çarpıntı ve tansiyon yüksekliğine neden olabildiği gibi, mide hassasiyetini artırıyor, reflü yakınmalarını tetikleyebiliyor. Çay ve kahvede aşırıya kaçmayın, günde iki fincan Türk kahvesi ve beş çay bardağı çaydan fazlasını içmeyin. Çay ve kahveyi çok sıcak ve şekerli içmemeyi alışkanlık haline getirin.
· Şerbetli yerine sütlü tatlıları tercih edin
Hamur işi ve tatlı tüketimine de dikkat! Baklava, revani, kadayıf ve börek gibi yiyecekler bayram sofralarını süsleyen vazgeçilmez ikramlar. Ancak lezzetli olduğu kadar, karbonhidrat içeriği de oldukça yüksek olan bu yiyecekler kalp hastalarında kalp krizini tetikleyebiliyor, diyabet hastalarında kan şekerinin çok yükselmesine neden olabiliyor. Şerbetli tatlıları değil,
sütlü tatlıları tercih edin. Herhangi bir sistemik hastalığınız olmasa da günde 1 porsiyonu aşmayın.
· Kızartmalardan uzak durun
Yağda kızarmış yiyecekler kalp-damar hastalıklarını ve sindirim sistemi hastalıklarını tetikleyebiliyor. Kızartmaların yerine ızgara, haşlama ya da buğulama tercih edin.
· Geç saatlerde yemeyin
Bayramlarda en sık rastlanan mide sorunlarından biri reflü hastalığı yani mide asidinin ya da içeriğinin yemek borusuna doğru kaçışı. Hamur işi, tatlı ve çikolatanın çok tüketilmesinin yanı sıra geç saatlerde yenilen yiyecekler de reflüyü tetikliyor. Akşam saatlerinde yapılan bayram ziyaretlerindeolabildiğince ikramlardan uzak durun ve yemek yedikten en az 3 saat sonra yatmaya dikkat edin.
· En az yarım saat yürüyün
Doç. Dr. Suna Yapalı “Düzenli egzersiz metabolizmayı hızlandırır, kan şekeri ve kolesterolü düzenler, sindirimi kolaylaştırır. Sağlıklı yaşamın olmazsa olmazı fiziksel aktivite bayram süresince de göz ardı edilmemelidir. Günde en az 30 dakika yürümeli, yakın mesafedeki ziyaretlere yürüyerek gidilmesi tercih edilmelidir. Yürüyüşler yemekten hemen sonra yapılmamalı, yemekten en az 2 saat geçmiş olmasına dikkat edilmelidir” diyor.