İl ve meslek tercihi tanınması, meslek edindirme kurslarına ilgiyi artıracak

TOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi (TOBB ETÜ) Sosyal Politika Çalışmaları Merkezi, işsizlerin çok fazla rağbet etmediği meslek edindirme kurslarına ilgilerinin nasıl artırılabileceğini araştırdı. Araştırmanın sonuç bölümünde, kursiyer adaylarının il ve meslek tercihlerinin değişmesi durumunda istihdam artışı sağlanabildiği ifade edilerek, “Kursiyer adaylarının meslek tercihinin sanayinin ihtiyaçları doğrultusunda olması, kursiyerlerin il tercihinin esnekleşmesine göre 2,5 kat daha olumlu etki sağlıyor.” tespitinde bulunuldu.
Araştırmada iş arayanlar (arz) ile işçi arayanlar (talep) arasındaki uyumsuzluğun; işsizlerin, kent ve meslek tercihlerinin değişmesi durumunda giderilip giderilemeyeceği 3 farklı senaryo kullanılarak ele alındı. Buna göre firmaların çalışanlara konaklama imkanı vermesi durumunda, işgücünün mekana bağımlılığının azalacağı ve işsizin çalıştığı kenti değiştirerek istihdamın arttırılabileceği belirlendi. Ayrıca işsizleri, sanayinin ihtiyaç duyduğu mesleklere özendirmenin, meslek edindirme kurslarının başarısını olumlu yönde etkileyeceği sonucuna da varıldı.
Temmuz 2010'dan bu yana uygulanan 'Uzmanlaşmış Meslek Edindirme Merkezleri (UMEM) Beceri’10 Projesi'nde işsizlerin, işverenlerin talepleri doğrultusunda açılan kurslarda eğitilip istihdam edilmeleri hedefleniyordu. Ancak Türkiye’deki yüksek işsizlik oranlarına rağmen, işsizlerin UMEM Beceri’10 Projesi kurslarına gösterdiği ilgi beklenen seviyeye ulaşmadı. TOBB ETÜ Sosyal Politika Çalışmaları Merkezi’nden Nilüfer Kaya Kanlı ve İdil Bilgiç Alpaslan, UMEM Beceri’10 Projesi’nde ortaya çıkan il ve meslek bazındaki arz-talep dengelerini inceleyerek 'İstihdamda Arz-Talep Dengesizliği: Mesleği ya da Mekanı Değiştirmeli mi?' başlıklı bir politika notu hazırladı.
TOBB UMEM Veri Tabanı rakamlarından yola çıkılarak hazırlanan araştırmada Haziran 2011 itibariyle, bulunduğu il dışına çıkmak istemeyen ve tercih ettiği meslekte eğitilip çalışmaya istekli olunan mevcut durumda; 9 bin 13 işyerinin toplam 38 bin 162 kişilik işçi talebinin, ancak 9 bin 798’i karşılanabildiği tespit edildi. 28 bin 364 kişilik talep fazlası oluştuğu da belirlendi.
Araştırmaya göre kursiyerlerin gerektiğinde başka bir ilde açılan kursa devam edebileceği varsayımı altındaki ilk senaryoda, işyerlerinin talebinin 16 bin 258’i karşılanabiliyor ve talep fazlası 21 bin 904’e düşüyor. Kursiyerlerin bulunduğu ili değiştirmeye istekli olmadığı, ama edinecekleri mesleği, o ildeki taleple uyumlu olarak değiştirmeye hazır oldukları ikinci senaryoda ise işyerlerinin talebinin 26 bin 581’i karşılanıyor ve talep fazlası 11 bin 581’e iniyor. Kursiyerlerin stajyer talep edilen herhangi bir ilde ve herhangi bir meslekte çalışmaya hazır olduğu üçüncü senaryoda ise işyerlerinin talebinin tamamı karşılanıyor ve 701 kişilik işçi arz fazlası oluşuyor.