İSTANBUL (İHA) - TEMA Vakfı tarafından yayınlanan ve WorldWatch Enstitüsü tarafından gerçekleştirilen "Dünyanın Durumu 2004" isimli araştırma, hayatla ilgili ilginç çarpıklıkları ortaya koyuyor.
WorldWatch Enstitüsü uzmanları, 1960 yılında 4,8 trilyon lira olan evler düzeyindeki mal ve hizmetler harcamalarının, 2000 yılında 20 trilyon dolara ulaştığını belirtiyor. Bu dört katlık artışın bir kısmının nüfus artışından kaynaklandığını kaydeden uzmanlar, bu harcamalardaki büyük bölümü ise dünyanın birçok yerinde refahın artmasına bağlıyor.
Rakamlara göre, 1999 yılında 2,8 milyar kişi, yani ortalama 5 kişiden 2'si, günde 2 dolardan daha az bir gelirle yaşamlarını sürdürürken, 2000 yılında, gelişmekte olan dünyada beş kişiden biri, yani toplamda 1,1 milyar kişi, güvenli içme suyuna ulaşamadı. Dünyanın en yoksul bölgelerine yeterli gıda, temiz su ve temel eğitimi ulaştırmak insanların dondurma, makyaj ve evcil hayvan maması için harcadıklarından daha azı ile mümkün oluyor. İşte araştırmadan çarpıcı örnekler:
"- Her yıl makyaj için 18 milyar dolar harcanıyor. Tüm kadınlara üreme sağlığı hizmetinin verilmesi içinse, yılda 12 milyar dolar harcanması gerekiyor.
- Açlık ve kötü beslenmenin ortadan kaldırılması için her yıl 19 milyar dolar harcama yapılması gerekirken, her yıl evcil hayvan maması için sadece Avrupa ve Amerika'da yıllık 17 milyar dolar harcanıyor.
- Her yıl parfüm için 15 milyar dolar harcanırken, tüm çocukların aşılanması için yıllık 1.3 milyar dolar gerekiyor.
- Evrensel okuryazarlık projesi için yılda 5 milyar dolar gerektirirken, sadece Avrupa'da dondurma için yılda 11 milyar dolar harcanıyor.
- Dünyada okyanus gezileri için 14 milyar dolar harcanırken, herkese temiz içme suyu ulaştırılabilmesi için yıllık 10 milyar dolarlık harcama gerekiyor."
Araştırmada ABD'nin incelendiği bölümdeki ilginç tespitlerden bazıları ise şöyle:
"- Her yıl 5 milyon insan sigaraya bağlı sebeplerden hayatını kaybediyor. 1999 yılında tütüne bağlı sağlık giderleri ve verim kaybı ABD'ye 150 milyar dolara maloldu. Bu rakam, o yıl beş en büyük sigara şirketinin gelirlerinin 1,5 katı kadar fazla bir rakama tekabül ediyor.
- ABD'de yetişkinlerin yüzde 65'i şişman veya obez. Bu da 1999 yılında 300 bin can kaybına ve 117 milyar dolarlık sağlık giderine maloldu.
- 448 ABD ilçesinde yaşayan 200 bin kişi, az yoğun banliyö semtlerinde yaşayanların daha az yürüyüş yaptığını ve kalabalık bölgelerde yaşayanlara göre 6 pound kilolu olduklarını düşündüklerini belirtmişler. Banliyöde yaşayanların da sigara içenler gibi kan basıncının yüksek olduğu tespit edilmiş. Ortalama bir ABD'li günde 72 dakikasını, genellikle de yalnız olmak kaydıyla direksiyon başında geçiriyor."
Tespitlere göre, 2002 yılında dünyadaki reklam harcamaları 446 milyar dolara ulaşıyor ve 1950 yılındakinin 9 katı bir artış sağlanmış durumda. Bu harcamaların yarısından fazlası da Amerika Birleşik Devletleri pazarında gerçekleşiyor.
Araştırmanın, 1990 ve 2000 yılları arasında yürütülen yaşam memnuniyeti değerlendirmelerine göre ise yıllık 13 bin dolardan sonra elde edilen gelirin, kişisel mutluluğa fazlaca katkı sağlamadığı tespit edildi.