LEVENT KİŞİ - Antalya'daki 5 bin yıllık Perge antik kentinde yürütülen kazı çalışmalarında, bin 800 yıl önce yaşamış, tarihteki ilk kadın belediye başkanı olarak kabul edilen Plancia Magna'nın anıt mezarı gün yüzüne çıkmaya başladı.
Antalya Müze Müdürlüğünce Perge'de gerçekleştirilen çalışmalarda, kazı ekibini heyecanlandıran bir gelişme yaşanmış, antik kentteki yazıtlarda adı geçen ve tarihteki ilk kadın belediye başkanı olduğu belirtilen Plancia Magna'nın anıt mezarı belirlenmişti.
Antalya Valisi Münir Karaloğlu'nun ilk kazmayı vurmasıyla başlayan kazılarda önce anıt mezarın 4 basamaktan oluşan platformu bulunmuştu. Başkan Plancia Magna hakkında yeni bilgilere ulaşmanın heyecanını yaşayan kazı ekibi, anıtın mezar odası kısmını da gün yüzüne çıkardı. Mezar odasının dış cephesindeki yazıtta Magna'nın ailesinin adı olan "Plancius Ailesi" ifadesi yer alıyor.
Antalya Müzesi Müdürü ve Perge Antik Kenti Kazı Başkanı Mustafa Demirel, AA muhabirine, Kültür ve Turizm Bakanlığına sundukları program kapsamında kentin ana bölgelerinde olduğu gibi anıt mezarda da kazıların devam ettiğini söyledi.
Plancia Magna'nın, Perge'ye büyük hizmetlerde bulunmuş ve adı kentle özdeşleşmiş birisi olduğuna dikkati çeken Demirel, "Geçmiş dönemlerde gerçekleştirilen kazılarda çıkan yazıtlardan elde edilen bilgiler ışığında, Plancia Magna'ya ait olduğu düşünülen mezar yapısı bulundu. Bu yıl yaptığımız planlama çerçevesinde anıt mezarda kazı çalışmalarına başladık." dedi.
Kazılarda ilk olarak muhteşem bir podyumun açığa çıktığını anlatan Demirel, mezar odası kısmı da gün yüzüne çıkartılan anıt mezarın kuzey ve doğu cephelerini açmak üzere olduklarını, ardından güney ve batı cephelerini açacaklarını kaydetti.
Yapının tamamı kazıldığında alanlarda yeni yazıtlar ve mimari yapı elemanlarının açığa çıkmasını beklediklerini ifade eden Demirel, yapı tamamen ortaya çıktığında çizim yapılıp belgeleyeceklerini bildirdi.
- İlk kadın belediye başkanı
Plancia Magna'nın M.S. 2. Yüzyıl'da Perge'de yaşamış Roma asıllı bir ailenin çocuğu olduğunu aktaran Demirel, şunları söyledi:
"Bütün mal varlığını Perge için harcamış, kentin imarında çok büyük emekleri geçmiş. Pergeliler de bu hizmetleri karşılığında onu onurlandırmak için birkaç heykelini yaptırmış ve kentin değişik yerlerine dikmişler. Biz de bu yüzyılda, tarihi önemi olan Plancia Magna'nın mezarının nasıl olduğunu ortaya çıkarmak ve yeni bilgilere ulaşabilmek için alanda bilimsel kazı çalışmalarını sürdürüyoruz. Plancia Magna, Roma döneminde Perge kentinde idarecilik yapmış ilk kadın belediye başkanı olarak kabul ediliyor."
- Plancia Magna
Plancia Magna, Perge kentine önemli hizmetlerde bulunan Plancius ailesinin kızı. Babası M. Plancius Varus senatörlük ve eyalet valilikleri yaptı. Perge'yi üç dönem yöneten Magna, maddi imkanlarını şehrin imarı için harcadı ve cömertliğiyle halkın sevgisini kazandı.
Kazılarda bulunan yazıtlarda Magna için "Plancia Magna kendi parasını harcadı", "bol bol harcadı", "kocasının kontrolü olmadan harcadı" ifadelerinin yer aldığı belirlendi. Yazıtlarda "kentin en üst yöneticisi", "Artemis rahibesi", "Tanrılar anası rahibesi" ve "imparator kültü baş rahibesi" unvanlarıyla da anılması Magna'nın bir yandan siyasal ve sosyal amaçlı görevler üstlenirken dinsel bir yönünün de olduğunu ortaya koyuyor.
Onurlandırma yazıtlarında Plancia Magna'nın yönetimsel ve dinsel görevlerinin yanı sıra "Kentin Kızı" sıfatıyla da anıldığı dikkati çekiyor.