İlk Kez Yayımlanan Fotoğraflarıyla Menemen Olayı

İZMİR - İzmir'in Menemen ilçesinde 23 Aralık 1930'da meydana gelen, yedek subay öğretmen Mustafa Fehmi Kubilay'ın da şehit edildiği olayların yaşandığı döneme ait fotoğraflar bir kitapta toplanarak ilk kez yayımlandı. Menemenli araştırmacı-yazar Oktay Özengin, AA muhabirine yaptığı açıklamada, 1996 yılında kaleme almaya başladığı "Kubilay Olayı Tarihi - 40 Gün" isimli kitabını tamamladığını, kitapta ilk defa yayımlanan 120 fotoğrafın bulunduğunu söyledi. Özengin, 1999 yılından bugüne kadar geçen sürede görsel olarak çok zengin bir fotoğraf arşivine sahip olduğunu belirterek, söz konusu arşivde Kubilay’ın bugüne kadar hiç yayımlanmamış fotoğraflarının yanı sıra şehit edilen bekçilerin fotoğraflarının da bulunduğunu anlattı. Özengin, "Kubilay ailesinin geçmişi ve bugünü, Kubilay’ın doğumundan ölümüne kadar geçen hayat hikayesi, olayın şahitleri, kayıp mezarlar, idamdan önceki ve sonraki anları anlatan bölümler ve özellikle idamları gerçekleştiren cellat Kara Ali’ye özel bir bölüm hazırladım" dedi. - "Olaydan idamlara 40 günü anlattım" Kitapta dönemin Divan-ı Harp Komutanı Mustafa Muğlalı Paşa ile yargılamaları yapılan 102 tutuklu arasında geçen konuşmaların ilgi çekecek nitelikte olduğuna işaret eden Özengin, Kubilay’ın babasının ölüm şeklinin de kendisini çok şaşırttığını dile getirdi. Özengin, "Araştırmalarım sırasında Kubilay gibi babasının da boğazı kesilerek öldürüldüğünü tespit edince çok üzüldüm. Bir de asılanlar arasında bulunan Yahudi Jozef’in kız kardeşi Raşel’in Divan-ı Harp Komutanı Mustafa Muğlalı Paşa'ya yazdığı, kardeşinin affedilmesi hususundaki bir mektubu var. Bu mektup da beni çok üzmüştü" dedi. - Kubilay Olayı Menemen olayları 23 Aralık 1930'da Derviş Mehmet ile yanındakilerin, ellerinde yeşil bayrakla Menemen'e baskın düzenlemeleriyle başladı. "Mehdi" olduğunu iddia eden, şeriat isteyen Derviş Mehmet, "yetmiş bin kişilik halife ordusunun da yakında geleceğini" öne sürdü ve Gazal Camisi'ndeki yeşil bayrağı alarak halkı ayaklanmaya çağırdı. Karşılarına dikilen Kubilay'ı önce tüfekle vuran, bu sırada göreve koşan Hasan ile Şevki adlı iki bekçiyi de şehit eden Derviş Mehmet ve yanındakiler, Kubilay'ın başını kesip bir sırığa taktı. Olay, Alay komutanlığından gelen makineli tüfek birliğinin ateşiyle bastırıldı. Derviş Mehmet ve iki adamı Sütçü Mehmet, Şamdan Mehmet olay yerinde öldürüldü. Menemen, Manisa ve Balıkesir'de 31 Aralık 1930'da sıkıyönetim ilan edildi. 1 Ocak 1931'de Mustafa Muğlalı Paşa başkanlığında Divan-ı Harp kuruldu. 15 Ocak 1931'de biten yargılama sonunda idama mahkum edilen 36 sanıktan 28'inin kararı 3 Şubat'ta Kubilay'ın şehit düştüğü yerde infaz edildi.