Asıl adı “Dünya Emekçi Kadınlar Günü” olan bu önemli günde biz de Türkiye’nin ilklerini yaşayan ve yaşatan kadınlarımızı derledik:
Türkiye Cumhuriyeti tarihinin ilk kadın öğretmenlerinden Refet Angın
Gelibolu'da Emniyet Amiri Hafız Şerif Bey'le Halime Hanım'ın üç çocuğundan biridir. 1915'de dünyaya geldi. Mustafa Kemal'in arkasından Anadolu'ya gidip orta cephede üç yıl savaşan babası bir Kuvay-ı Milliye üyesidir. İlkokula mahalle mektebinde başlayan Refet Angın okuma yazmayı asıl annesinden öğrendi. Cumhuriyetin ilanından sonra Cumhuriyet Okulu sınavını kazanarak bu okula üçüncü sınıftan başlamış ve küçük bir çocukken öğretmen olmaya karar verdi. Türkiye’nin ilk kadın arkeologu Jale İnan
1914 yılında İstanbul'da müzeci ve arkeolog Aziz Ongan ve Mesture Hanım’ın çocuklarından biridir. Babasının mesleki gezilerine katılarak arkeoloji ile genç yaşta tanışan İnan lise öğrenimini Erenköy Kız Lisesi'nde tamamladı.
Arkeoloji okumak üzere 1934 yılında Aleksander von Humboldt Vakfı'nın bursu ile Almanya'ya gitti. 1935 – 1943 yılları arasında klasik arkeoloji dalında lisans ve doktora eğitimini yine Almanya’da tamamladı. 1943 yılında doktorasını tamamlayarak Türkiye'ye döndü.
1946 yılında İstanbul Üniversitesi Klasik Arkeoloji Kürsüsü'nün kurulması çalışmalarına katıldı ve bu kürsünün ilk asistanı oldu. 1975 yılında Klasik Arkeoloji Kürsüsü'nün Başkanı oldu ve bu görevini 1983 yılında emekli oluncaya kadar sürdürdü. Türkiye'nin ilk kadın bakanı ve ilk kadın rektörü Türkan Akyol
1928’de İstanbul’da doğan Akyol Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi'ni bitirdi. Sırasıyla Dâhiliye, Göğüs Hastalıkları Uzmanlığı, Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Öğretim Üyeliği ve Rektörlüğü yaptı.
19 Mart’ta Nihat Erim'in kurduğu 33. Hükümette Sağlık Bakanı olarak görev yaptı. Ayrıca 1980-1982 yıllarında Ankara Üniversitesi’nde Türkiye'nin ilk kadın üniversite rektörü unvanını da aldı. İlk Türk kadın savaş muhabiri ve fotoğrafçı Semiha Es
Semiha Es, 1912 yılında vapur işletmelerinde bilet memurluğu yapan bir babanın çocuğu olarak Vefa’da dünyaya geldi. Babasından öğrendiği Fransızcasıyla 15 yaşına geldiğinde Fransızlara ait telefon idaresinde santral memuresi olarak çalışmaya başladı. Bu yıllarda gazeteci Hikmet Feridun Es’le evlendi. Feridun Bey yurtdışı seyahatlerine eşini de götürebilmek için ona fotoğraf çekmeyi öğretmiş ve yarım asır boyunca biri yazmış, diğeri de fotoğraflamıştır. Eşiyle dünyanın tamamını dolaştılar. Semiha Hanım 2012 Aralık ayında 100 yaşında vefat etti. Türk edebiyatının ilk kadın romancısı Fatma Aliye Topuz
Tarihçi Ahmet Cevdet Paşa ile Adviye Hanım'ın kızı olan 1862’de İstanbul'da doğdu. Kendisine özel bir eğitim verilmedi; ancak ağabeyi Ali Sedat Bey'in evde özel hocalardan aldığı dersleri dinlemesiyle kendini geliştirdi. Fransızca merakının ortaya çıkması üzerine ders alarak bu dili iyi düzeyde öğrendi.
1889 yılında Georges Ohnet'in Volonté adlı romanını Meram adıyla çevirmesi ile edebi yaşantısı başlamış oldu. Bu romanı “Bir Hanım” imzasıyla yayımlandı. Fatma Aliye Hanım ilk romanını 1892 yılında Muhadarat adıyla yayımladı. Bu romanında ilk aşkın unutulamayacağı inancını çürütmeye çalıştı. Fatma Aliye 13 Temmuz 1936 tarihinde İstanbul'da vefat etti. Türkiye Cumhuriyeti tarihinin ilk kadın doktoru Safiye Ali
1891 yılında İstanbul’da doğan Safiye Ali Osmanlı döneminde hizmetleriyle tanınmış bir ailenin kızıdır. Almanya'da her türlü maddi sıkıntıya rağmen tıp eğitimi aldı. Türkiye'nin ilk kadın doktoru oldu. II. Dünya Savaşı sonrasında Almanya’da çalıştı. Türkiye'ye döndükten kısa bir süre sonra vefat etti. Akademik eğitim almış ve profesyonel anlamdaki ilk Türk kadın fotoğrafçı Yıldız Moran
Yıldız Moran, 1932'de İstanbul'da doğmuştur. 1951 yılında İngiltere'ye fotoğraf eğitimi almaya gider. İngiltere'de geçirdiği dört yılın ardından Türkiye'ye geri döner. Türkiye'ye döndükten sonra Anadolu'yu gezer. 4 Kasım 1954'te tanıştığı Özdemir Asaf ile 1962 yılında evlenir ve fotoğrafçılığı bırakır.
Fotoğrafçılığı bırakmasını kendisi şu sözlerle ifade eder; "24 saat düşünülen, yaşanılan, ikinci plana atılamayacak bir konudur fotoğrafçılık. İnsana, yaşama özgün, bir aşamanın bir yerini kavramsal olarak dolu, yoğun, ağırlıklı olarak verebilen kişidir fotoğrafçı
(…) Birden 24 saatimi bu konuya mı vereceğim, yoksa daha önemli konular var mı benim için diye düşündüm. Daha önemli şeyler olduğuna karar verdim ve 12 yıl sonra bıraktım bu işi
(…)
Dört yıl içinde üç çocuk sahibi oldum ve artık tüm 24 saatlerimi çocuklarıma adadım.” Dünyanın ilk kadın savaş pilotu Sabiha Gökçen
22 Mart 1913'te Bursa'da dünyaya geldi. Annesini ve babasını küçük yaşta kaybeden Sabiha, ağabeyi Neşet tarafından büyütüldü.
1925 yılında, Atatürk'ün Bursa zitareti sırasında ona ulaşmayı başaran Sabiha, Cumhurbaşkanı Atatürk'e okumak istediğini iletti. Atatürk, Sabiha'nın ağabeyi Neşet'in de müsadesiyle Sabiha'yı evlat edinerek Ankara'ya götürdü.
1935 yılında Türk Hava Kurumu'nun Türk Kuşu Sivil Havacılık Okulu'na girdi. Gökçen bir süre Kırım'da Yüksek Planörcülük eğitimi aldı. Yurda döndükten sonra eğitimlerine Eskişehir Havacılık Okulu'nda devam etti. 1936 senesinde ilk kez motorlu uçakla uçtu.
1937 yılında Tunceli'de çıkan ayaklanmayı bastırmak için başlatılan Dersim Harekâtı'nın hava saldırısı safhasında yer alarak dünyanın ilk kadın savaş pilotu oldu. Sabiha Gökçen kariyeri boyunca 32'si muharebe görevi olmak üzere 8.000 saat civarı uçuş gerçekleştirmiştir.