ANKARA (İHA) - Dışişleri Bakanlığı yetkilileri, ABD'nin, İncirlik Üssü'nü Irak ve Afganistan'a yönelik operasyonlarda lojistik merkez olarak kullanımı sırasında "blok uçuş izni verilmesi"nin öngörülmediğini bildirdi. Diplomatik kaynaklar, ABD'nin 'lojistik merkez' talebiyle gündeme gelen ilk beklentisinin karşılanmadığı anlamına gelen konuyu, ABD'li makamların anlayışla karşıladıklarını ve sorun yapmadıklarını söyledi.
ABD geçen sene haziran ayında Ankara'ya ilettiği talebinde İncirlik Üssü'nü lojistik merkez olarak kullanmak istediğini belirtirken, bunun hayata geçirilebilmesi için ABD uçuşlarına blok izin verilmesinin de beklendiği kaydedilmişti. Türkiye'nin ABD'nin bu talebini karşılaması için yasal zeminin ilkinin, 23 Haziran 2003 tarihinde yürürlüğe giren Bakanlar Kurulu kararının 2. kez 1 seneliğine uzatılması yöntemiyle gerçekleşmesi benimsendi. Süre uzatımına ilişkin kararnamenin geçtiğimiz hafta cuma günü Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer tarafından onaylanmasının ardından, ABD ile Türk Dışişleri Bakanlığı arasındaki ana hatlarda varılan ortak anlayışın detayları da
belli olmaya başladı.
Dışişleri Bakanlığı'ndan bir yetkili, "Yapılan görüşmelerde bütün uçuşlara ilişkin talep ve bilgilerin önce Dışişleri Bakanlığı ardından da Genelkurmay Başkanlığı'na gitmesi konusunda anlayış birliğine varıldı" dedi. Varılan mutabakatta ABD'nin kargo uçaklarıyla İncirlik Üssü'ne getireceği silah ve mühimmat içermeyen lojistik malzemenin C-17 tipi nakliye uçaklarıyla Irak ve Afganistan'a taşınmasının öngörüldüğünü belirten bir başka yetkili, "İncirlik'te en fazla altı C-17 tipi uçak konuşlanabilecek ve uçak personeli de transit statüsünde olacak" diye konuştu.
YENİ KARARNAME RESMİ GAZETE'DE YAYIMLANMAYACAK
Cuma günü Sezer tarafından onaylanan kararnamenin kapsamının ABD'nin mevcut taleplerinden daha geniş bir alanı kapsadığını kaydeden yetkililer, herhangi bir Birleşmiş Milletler (BM) ya da NATO müttefikinin yeni talepleri olması durumunda bunların da tek tek değerlendirileceğini söyledi.
Son kararname, ilk kararname 'gizli' ibaresi taşıdığı için Resmi Gazete'de yayımlanmayacak. Ancak yetkililer, geçen sene kamuoyuna içeriği açıklanarak gizliliğinin kaldırıldığı duyurulan geçen seneki kararnameyle yeni kararnamenin aynı metin olduğunu bildirdi. Kararnamede, Türkiye'deki liman, havaalanı, tesis ve üslerin Irak'ın istikrar ve güvenliğinin sağlanması faaliyetlerinin desteklenmesi yönündeki BM Güvenlik Konseyi kararları çerçevesinde ve Genelkurmay Başkanlığı'nca belirlenecek ilke ve usuller doğrultusunda dost ve müttefik ülkelere askeri malzeme/teçhizat ve personel nakli de dahil olmak üzere lojistik destek amacıyla kullanılmasına izin verilmesi öngörülüyor.
SİLAH VE ASKER TRANSFERİ YOK
ABD ile üzerinde mutabık kalınan ortak anlayış metninin diplomatik yazışmalarla ABD'li muhataplara iletildiğini dile getiren bir yetkili, bu anlayışın kesinlikle mühimmat, silah ya da askeri personel naklini kapsamadığının altını çizdi. "ABD'nin talebinde de zaten bunlar yoktu. Onlar lojistik ikmal malzemesine yönelikti" diyen bir başka yetkili, büyük sivil kargo uçaklarıyla İncirlik'e gelip sonra C-17'lerle Irak ve Afganistan'a taşınacak malzemeye örnek olarak ise; "donanım, çadır, yiyecek, yatak, üniforma ve yedek parça"yı saydı.
ABD askeri makamlarıyla Genelkurmay Başkanlığı arasında uygulamanın başlayabilmesi için bazı teknik konularda daha temaslar yapılacağını ifade eden yetkililer, ABD'nin aylık uçuş detayları bildirimi yapmasının öngörüldüğünü; ancak bunun kesinlikle blok izin anlamına gelmediğini vurguladı.
Irak'a lojistik faaliyetleri Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin kararlarına dayanan kararnamede hukuki zeminini bulurken, Afganistan içinse NATO kararları çerçevesindeki ayrı bir Bakanlar Kurulu kararı temel oluşturuyor.
ABD'NİN YANI SIRA İNGİLTERE VE KORE'YE DE İZİN
Yetkililer, son kararnameyle ABD'nin yanı sıra İngiltere ve Kore Cumhuriyeti'nin de taleplerinin olumlu karşılanmasının sağlandığını kaydetti. Böylece İngiltere uçuş ekiplerinin konaklamasıyla yakıt ikmali ve uçak bakım imkanlarından yararlanmak amacıyla İncirlik Üssü'nü kullanacak. Irak'taki çokuluslu güce katkıda bulunan Kore Cumhuriyeti de, eğer kararnamenin yürürlükte kalacağı 23 Haziran 2006 tarihine kadar acil bir durum olursa, Irak'taki birliklerini Türkiye'deki üs ya da limanlar üzerinden tahliye edecek.
"Dostumuz ve müttefikimiz İngiltere ve ABD'yle, gerek ikili ilişkilerimiz gerek bölgesel ve uluslararası ilişkileri ilgilendiren konularda paylaştığımız evrensel değer ve dayanışma göz önüne alınarak, bu ülkelerin taleplerinin olumlu karşılanması kararlaştırıldı" diyen bir yetkili, lojistik destek faaliyetlerinin uluslararası hukuka uygun ve Türk makamlarıyla tam bir işbirliği ve koordinasyon içinde gerçekleşeceğini söyledi. Yetkililer, İncirlik'e gelecek her kargonun inceleneceğini, üsse ABD ya da İngiltere tarafından ek yatırım ya da personel transferinin ise söz konusu olmadığını kaydetti.