İnterpol Ile Ilişkiler Geliştirildi, Kırmızı Bültenle Arananların Iadesi Arttı

Emniyet Genel Müdürlüğü, çeşitli suçlar sebebiyle haklarında kırmızı bülten çıkarılanların Uluslararası Polis Teşkilatı (İnterpol) tarafından Türkiye’ye iadesinde son yıllarda artış olduğunu açıkladı. Özellikle ABD’de yaşanan 11 Eylül saldırısının ardından iade işlemlerinin neredeyse durduğunu dikkat çekilen açıklamada ortak çalışmalar neticesinde ilişkilerin geliştiğine dikkat çekti. Emniyet verilerine göre, Türkiye 2009'da yabancı ülkelerde hüküm giymiş 33 kişinin transferini, aranılan 33 kişinin de iadesini gerçekleştirdi. 2012'de ise Türkiye 30 kişinin transferini, 82 kişinin de iadesini gerçekleştirdi. Türkiye'nin halen kırmızı bültenle aradığı ileri sürülen Cem Uzan, Turhan Çömez, Bedrettin Dalan gibi birçok aranılan kişi bazı ülkelerde yaşamlarını sürdürüyor. Emniyet Genel Müdürlüğü’nün internet sitesinde kırmızı bültenle aranan suçlular ile ilgili yapılan bilgilendirmede ise; İnterpol - Europol Dairesi Başkanlığı’nın kırmızı bültenler üzerinde suçluya ait kimlik bilgileri, işlediği suç türü, mevcut ise fotoğraf ve parmak izi, verebilecek azami ceza ve zamanaşımı gibi bilgiler yer aldığını açıkladı. Kırmızı bültenlerin geçerlilik süresinin beş yıl ve her beş yıl sonunda yenilenmesi üye ülkenin talebine bağlı olduğunu bildiren Daire Başkanlığı açıklamasında, "Kırmızı bülten rejimi her ülkenin ulusal mevzuatları içerisinde farklı değerlendirmelere tabi tutulması nedeniyle ülkelerdeki statüsü farklılıklar arz etmektedir. Bazı ülkeler için kırmızı bültenler sadece suçlunun yer tespiti hükmünde olduğu gibi (Amerika Birleşik Devletleri, Kanada), bazı ülkeler için ise direkt olarak yakalama müzekkeresi hükmündedir. Unutulmaması gereken bir nokta ise bülten rejimi öncelikli olarak bir polis aracıdır ve suçluların uluslararası seviyede aranmasına yönelik etkili bir sistemdir. Her ne kadar kırmızı bülten suç işleyip yurtdışına kaçtığı değerlendirilen sanık veya hükümlü şahısların iadeleri amacıyla uluslararası seviyede aranmasını sağlamak için üye Ülke Milli Merkez Birimlerinin talepleri üzerine İnterpol Genel Sekreterliği tarafından yayınlanmakta ise de, bir sanık ya da hükümlünün uluslararası seviyede aranmasına ancak yetkili adli makamlar karar verebilmektedir. Sadece polis kayıtlarına istinaden herhangi bir sanık veya hükümlünün uluslararası düzeyde kırmızı bülten ile arattırılması mümkün değildir. İnterpol’den kırmızı bülten çıkartılması talebinde bulunabilmesi için, öncelikle bu kimse hakkında mahkemelerce verilmiş bir tutuklama kararı ya da şahsın mahkum edilip cezası kesinleşmişse, hükmedilen cezanın infazını teminen Cumhuriyet Başsavcılığınca çıkarılmış yakalama müzekkeresinin bulunması gerekmektedir." denildi. İADE SÜRECİ NASIL İŞLİYOR?Kırmızı bülten ile uluslararası seviyede aranan bir şahsın yakalanması durumunda iade işlemleri başlatılıyor. Suçlu iadesi ise bir devletin kendi ülkesinde bulunan bir şahsın, işlediği iddia edilen bir suç nedeniyle yargılanmak veya hakkında verilen cezanın infazını sağlamak amacıyla arandığı diğer bir ülkeye mevcut iade sözleşmesi veya karşılıklılık ilkesi uyarınca teslim edilmesi işlemi olarak biliniyor. İnterpol - Europol Dairesi Başkanlığı açıklamasında şu ifadelere yer verildi: "İşlediği suç nedeniyle yabancı ülke adli makamlarca hapis cezasına mahkum edilen ve cezasının belirli kısmını bu ülkede çeken bir hükümlünün bakiye hürriyeti bağlayıcı cezasını kendi ülkesinde çekmek istemesi durumunda ise hükümlü transferi işlemi gerçekleştirebilmektedir. Ancak iade işlemlerinin siyasi yönü olan ve uluslararası çıkarların karşılıklılık ilkesi çerçevesinde gözetildiği bir durum olduğu unutulmamalıdır. Özellikle siyasi suçlardan dolayı suçluların iade edilmemesi ya da ülkelerin konuyu siyasi açılardan değerlendirmesi, siyasi suç kavramının yer, zaman veya ülkeye göre farklı tanımlar içermesi iade sürecinde karşılaşılan önemli problemlerdendir. Nitekim Ülkemiz bu konuda mağdur olan ülkelerin başında gelmektedir. Özellikle terör örgütüne yönelik yapılan çalışmalar neticesinde uluslararası seviyede kırmızı bültenle aranması taleplerimiz yakın zamana kadar bu kapsamda değerlendirilmekte idi. 11 Eylül saldırılarının tüm dünya üzerinde teröre olan bakış açısını değiştirmesi ile birlikte haklı taleplerimizin karşılık bulmaya başladığı görülmüştür. Türk İnterpolü’nün son yıllardaki ısrarlı çalışmaları neticesinde Ülkemize iade edilen suçluların sayısında bir artış gerçekleştirilmiştir.