BAĞDAT (İHA) - Saddam Hüseyin döneminde baskı altında kalan ve devlet şiddetine maruz kalan Iraklılar, rejimin devrilmesinden sonra ortaya çıkan terör ve mezhep çatışmaları yüzünden evlerini ve şehirlerini terk etmek zorunda kalıyor.
Henüz güvenliğin tesis edilemediği Irak'ta hükümet, mülteciler konusunu çözüme kavuşturmak ve komşu ülkelere yerleşmek zorunda kalan vatandaşlarını tekrar ülkelerine döndürmeye çalışıyor.
Yetkililer, Birleşmiş Milletler yardımıyla, gönüllü ve güvenli bir geri dönüşü teşvik etmek için 25 milyon dolarlık bir bütçe ayırıldığını belirterek, şimdiye kadar 4 binin üzerinde ailenin Irak'a geri döndüğünü ifade etti.
3 milyonun üzerinde Iraklı, kısmen ağır yaşam koşulları altında, komşu ülkelerde barınıyor. Ayrılan bütçe, ülkesine dönen insanların sayısının yetersizliğini ortaya koyarken, ülkesine geri dönen mültecilere göre Irak Hükümeti, BM ile ortaklaşa yürüttüğü çalışmalarda, gönüllülük esasını ciddiye almıyor. Dolaylı yollardan mültecilere, bulundukları ülkenin resmi makamları tarafından yapılması sağlanan baskılar sonuç verirken, çaresiz kalan Iraklılar halen ölüm tehdidi altında bulundukları memleketlerine geri dönüyor.
Konuya iyi niyetle yaklaşan, kendisi de bir zamanlar Saddam rejiminden kaçan ve uzun süre mülteci olarak yaşayan Mültecilerden Sorumlu Devlet Bakanı Abdülsamet Rahman Sultan, Iraklı vatandaşların ülkelerine geri dönebilmesinin, uzun vadeli programlı bir çalışma gerektirdiğini hatırlatarak, en önemli konulardan birinin ise, uzun süredir Irak toprak ve kültürüne uzak kalan insanların tekrar Irak'a kazandırılması olduğunu vurguladı.
Abdülsamet Rahman Sultan, "Geri dönenleri toplumumuza yeniden entegre edebilmek bizim için çok önemli. Bu insanların, hiç ayrılmamış gibi hayatlarını devam ettirmelerini sağlamak istiyoruz, çünkü bu aileler büyük acılar yaşadı. Sünni ve Şii vakıfları, aşiretleri, din adamlarını ve devlet imkanlarını seferber ederek bu aileleri toplumumuzla yeniden bütünleştirmek istiyoruz. Geri dönen ailelerin isimlerini alarak, bir liste hazırladık. Eğitim Bakanlığı ile bu konuda ortak çalışmalarımız olacak, zira çocuklarını göç sebebiyle yıllarca okutamayan insanlarımızı da düşünmek zorundayız. Halen komşu ülkelerde olan aileler için, Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği (UNHCR) yardımıyla bu tür listeler hazırladık. Planlı ve gönüllü bir dönüş başlatmak istiyoruz" dedi.
Iraklı mültecileri kabul eden ülkelere de seslenen Rahman Sultan, geri dönüşün gönüllülük esasına dayanması gerektiğini ve hiçbir ülkenin Iraklı mültecilere baskı yapmaması gerektiğini, yurtdışına kaçmış ve orada kendine bir hayat kurmuş olan Irak vatandaşlarının, Irak topraklarında da aynı yaşam kalitesini sürdürebilmesi için zamana ve geniş çaplı anlaşmalara ihtiyaç duyulduğunu ifade etti.
Irak halkının, içinde olduğu ekonomik sıkıntılar ve her gün yaşanan saldırılar bu konuda büyük bir engel oluştururken, ülkesini terk etmek zorunda kalanların çoğunun evlerinin başkaları tarafından işgal edilmiş ve mallarının yağmalanmış olması da bu dönüşün önünde bir engel oluşturuyor.
Sultan, mülkiyet hakları ve mülklerin asıl sahiplerine geri verilmesi için 15 Nisan'da bir toplantı düzenleyeceklerini belirterek, "Bu toplantıda, asıl mülk sahiplerine Irak kanunları dahilinde yardım edebilmeyi hedefliyoruz. Yapacağımız çalışmalar sonunda, insanların eskiden yaşadıkları evlerine geri dönebileceğini umuyoruz" dedi.
Geçtiğimiz günlerde, Milli Barış Konferansı'ndaki konuşmasında, Irak halkına milli mücadele ruhuyla hareket etme çağrısı yapan Irak Başbakanı Nuri El Maliki'nin çağrısına katılan Sultan, gelecek için umutlu olduğunu ve Irak halkının hak ettiği barış ortamı içinde yaşamasının yakın olduğunu düşündüğünü belirterek, "Temennim, tüm Iraklıların ülkelerine geri dönerek Irak'ın yeniden yapılanmasına katılmasıdır. Ben de gurbette kaldım, vatan hasreti nedir bilirim" şeklinde konuştu.