İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Abbas Musevi, yaptığı yazılı açıklamada İngiltere, Fransa ve Almanya'yı nükleer anlaşmadaki vaatlerini yerine getirmemekle suçlayarak, "İran, bu 3 ülkenin yapıcı olmayan adımlarına karşı sert ve kararlı bir yanıt verecektir." ifadelerini kullandı.
Mekanizma'nın İran Dışişleri Bakanı tarafından Nükleer Anlaşma Ortak Komisyonu Organizatörü'ne gönderilen mektupla başlatıldığını savunan Musevi, yeni bir sürecin ve pratik bir gelişmenin söz konusu olmadığını belirtti.
Musevi, Mekanizma'nın işletilmesi açıklamasını söz konusu 3 ülkenin zaafı şeklinde değerlendirerek, AB ülkelerinin taahhütlerini gerine getirmemesi nedeniyle İran'ın nükleer anlaşmanın 26. ve 36. maddelerine dayanarak taahhütlerini askıya aldığını savundu.
İngiltere, Almanya ve Fransa, İran'ın nükleer anlaşmadan kaynaklanan yükümlüklerini yerine getirmediği gerekçesiyle İhtilaf Çözüm Mekanizması'nı işletme kararı almıştı.
E3 olarak bilinen İngiltere, Almanya ve Fransa Dışişleri Bakanlarının ortak açıklamasında, Tahran'ın nükleer faaliyetlerini düzenleyen Kapsamlı Ortak Eylem Planı'nın (JCPOA) korunmasının önemine değinilmiş ve şu ifadelere yer verilmişti:
"İran'ın eylemleri göz önüne alındığında, İran'ın JCPOA kapsamındaki taahhütlerini yerine getirmediği yönündeki endişelerimizi kayda geçirmek ve bu konuyu paragraf 36'da belirtilen İhtilaf Çözüm Mekanizması altındaki Ortak Komisyona taşımadan başka seçeneğimiz kalmadı."
İhtilaf Çözüm Mekanizması, ilgili bakanlara herhangi bir sorunun çözümü için iki hafta süre tanıyor ancak tüm tarafların kabul etmesi durumunda bu süre uzatılabiliyor. Bir danışma kurulunun kurulmasına karar verilmesi durumunda ise 20 gün ek süre verilebiliyor.
Rusya Dışişleri Bakanlığı, İngiltere, Almanya ve Fransa’nın İhtilaf Çözüm Mekanizması'nı işletme kararının İran nükleer anlaşmasına karşı ve kabul edilemez olduğunu açıkladı.
Rus Ria haber ajansının Dışişleri Bakanlığındaki kaynaklara dayandırdığı haberde, İngiltere, Almanya ve Fransa’nın, İran nükleer anlaşmasıyla ilgili İhtilaf Çözüm Mekanizması'nı işletme kararı değerlendirildi.
Haberde, "Bu karar, Kapsamlı Ortak Eylem Planı'nın hedefleri ve anlamına karşı ve kabul edilemez" ifadeleri kullanıldı.
İran ile Çin, Fransa, Almanya, Rusya, İngiltere ve Avrupa Birliği (AB) arasında 2015'te Tahran'ın nükleer faaliyetlerinin düzenlendiği ve denetim altına alındığı bir anlaşma imzalanmıştı.
Ancak ABD Başkanı Donald Trump'ın göreve gelmesinin ardından Washington, anlaşmadan tek taraflı çekilerek, İran'a yeniden yaptırım uygulamaya başlamıştı.
Anlaşmanın diğer taraflarından Washington'u durdurmasını isteyen ancak bunda başarılı olamayan İran, Temmuz 2019'da nükleer anlaşmanın bazı maddelerini, 5 Ocak 2020'de anlaşmadan kaynaklanan tüm taahhütleri askıya aldığını açıklamıştı.
Tahran, yaptırımların kalkması ve menfaatlerin temin edilmesi halinde yeniden anlaşmaya dönmeye hazır olduğunu ifade etmişti.
(AA)