Euronews'in haberine göre İrlanda’da Sosyalist Parti milletvekillerinden Ruth Coppinger’ı parlamentoda bir kadın iç çamaşırı çıkararak “Burada bir tanga göstermek mahcup edici olabilir. Sizce bir tecavüz kurbanı ya da bir kadın iç çamaşırının mahkemede yersizce gösterildiğinde ne hissediyor?" diye sormasına neden olan haber önce toplumsal bir tepkiyle karşılaştı.
Ruth Coppinger’ın çıkışıyla tepki İrlanda sınırlarını aşarak dünyaya yayıldı.
Her şeyi başlatan haber ise, İrlanda’da bir kadına tecavüz etmekle suçlanan 27 yaşındaki bir adamın avukatının mahkemede jüriye dönerek söylediği şu sözleri aktarıyordu: “[Kadının] Nasıl giyindiğine bir bakın. Dantelli bir tanga giyiyordu.”
Bu haber üzerine İrlanda’da kadınlar sosyal medyada iç çamaşırı fotoğrafları paylaşarak #thisisnotconsent [Bu rıza değil] etiketiyle tepkilerini dile getirdiler. Kadınlar ayrıca düzenledikleri eylemlerde iç çamaşırlarını sokaklara asarak sanığın avukatının sözlerini eleştirdi.
Türkiye’de de kadınların giydikleri kıyafetler çok kez mahkemelerde savunmanın gerekçesi oldu.
“AVUKAT JÜRİYİ BÖYLE ETKİLEYECEĞİNİ BİLİYOR”
Bütün dünyanın dikkatini üzerinde toplayan milletvekili Ruth Coppinger Euronews Türkçe’nin sorularına verdiği yanıtta, parlamentoda iç çamaşırı gösterme fikrini şöyle açıklıyor:
“Bir kadının iç çamaşırının mahkemede olduğu kadar parlamentoda da gösterilmesinin ne kadar uygunsuz olduğu gerçeğine dikkat çekmek istedim.”
Avukatın bu tür bir savunma yapmasının arkasında, jüriyi böyle ikna edebileceği bilgisi olduğunu söylüyor ve hukuki değişimin yanında toplumsal bir değişimin gerekli olduğuna işaret ediyor.
“Dava açmak isteyen kadınların cesareti kırılmak isteniyor”
Tecavüz davalarının mahkemeye taşınmasının sancılı bir süreç olduğunu söyleyen Ruth, kadınların yaşadıkları tecavüz ve şiddet olaylarını sosyal medyada paylaştıkları #MeToo [#SenDeAnlat] hareketine rağmen kadının ne giydiğinin hâlâ tartışılmasına kızgın.
“Tecavüzlerle ilgili bir mit; bir davayı bu noktaya getirme cesareti ve dirayeti gösteren bir kadının ve bizlerin cesaretini kırmak için mahkeme salonunda kullanılıyor. Bir tecavüz davasını bu aşamaya getirmek inanılmaz zor çünkü sözde gelişmiş ülkelerde bile bir çok engel var. Tecavüzün gerçekleşmesinin ardından dava aşamasına getirmek neredeyse iki yıl sürüyor. Bu arada savcılık davayı düşürebilir. Bütün bunların üzerine bir de giydiğiniz iç çamaşır mahkemede gösterilebilir. Bunlar 40 yıl öncesine ait şeyler.”
Kadınların İrlanda’da yıllarca “devlet ve kilise tarafından baskı altında tutulduğunu” söyleyen Ruth, bunca ilerici kazanıma rağmen bu tür gerici fikirlerin mahkeme salonlarında yer bulmasının kabul edilemez olduğuna işaret ediyor.
PARLAMENTO SESSİZLİĞE BÜRÜNDÜ
Peki, kameraların görmediği noktada ne oldu? Parlamento’da iç çamaşırını çıkardığı zaman diğer milletvekilleri tarafından nasıl bir tepkiyle karşılaştı?
Coppinger, “çok tuhaftı” diye başlıyor yanıt vermeye ve devam ediyor: “Daha önce de parlamentonun kurallarını çiğnemeye veya esnetmeye çalıştığımız oldu. Ne zaman böyle bir şey yapsak büyük ve sesli bir tepkiyle karşılandık. Ama bu kez tam bir sessizlik hakimdi. Bize saldırmaları çok zordu bu kez. Çünkü toplumda gittikçe güçlenen hislerin ve bu meseleyle etkin bir şekilde başa çıkamadıklarının farkındalar.”
Coppinger, Mayıs ayında İrlanda’nın büyük bir oy farkıyla kürtaj yasağını tersine çeviren referandum sonucunu hatırlatıyor “kadınlar, geçmişte kabul edilenleri bugün reddediyor” diyor.
Bu eyleminin ardından Hindistan, ABD, İngiltere, Avustralya gibi dünyanın dört bir yanından medya kuruluşları tarafından arandığını söyleyen Coppinger, bunun dünyanın dört bir yanındaki kadınların sorunu olduğunu vurguluyor.
EYLEMLERİN ARDINDAN İLK ZAFER
Peki sosyal medyada etkili olan kampanya, kendi çıkışı ve kadınların protestoları ne değiştirecek?
“İlk zaferi kazandık bile” diye söze başlayan Coppinger, 2002’den beri yapılması reddedilen İrlanda’da cinsel şiddet araştırmasının yapılmasına karar verildiğini duyuruyor.
Hafta sonu Adalet Bakanlığı tarafından alınan karar sayesinde 15 yıl sonar ilk kez İrlanda’da çapında bir araştırma yapılacak.
Önümüzdeki yıl 8 Mart’ta kadınların dünya genelinde ortak bir hareket yaratması için çalışacağını söyleyen Coppinger için İrlanda bağlamında en önemlisi, yüzde doksanı Katolik Kilise’nin kontrolü altında bulunan okullarda özellikle rıza konusunun ele alınacağı cinsellik eğitiminin verilmeye başlanması.