Her sektörde her iş yerinde ve her meslekte çeşitli sorunlar, kazalar yaşanabilir. İşveren kişiler çalışanlarını her tür duruma karşı korumalı ve gerekli olan önlemleri alarak iş güvenliğini sağlamalıdır. Bu amaçlar doğrultusunda verilen iş güvenliği eğitimleri ve devlet tarafından düzenli olarak yapılan denetlemeler iş kazalarının önüne geçilmesini sağlayabilir.
Herhangi bir yaralanma, hastalık kapma ya da ölüm gibi durumlara neden olan, çalışan kişilerde zihinsel ya da fiziksel kalıcı ya da geçici hasarlara neden olabilen, çalışanların sağlıklarını ve güvenliklerini riske atan kazalara iş kazaları adı verilir.
İş yerlerinde ya da iş ile ilgili etkinlikler kapsamında çalışanların sadece iş yeri sınırları içinde değil dışında da başlarına gelebilecek ön görülemez olan durumlarla karşılaşmaları iş kazası tanımı dahilinde yer alır.
İş kazası sayılan hâller, kanunlar doğrultusunda belirlenmiştir. Çalışan kişiler ile ilgili aşağıdaki bazı durumların gerçekleşmesi hâlinde yaşanan kazalar iş kazası sayılmaktadır:
Bir iş kazası gerçekleştiğinde yapılması gereken işlemler bulunur. Bu işlemler vakit kaybetmeden kaza gerçekleşir gerçekleşmez yapılmalıdır. İş kazası yaşayan kişi için takip edilmesi gereken adımlar şunlardır:
Kazanın hemen ardından ilk yardım yapılmalıdır.
En yakın sağlık kuruluşuna sevk edilmelidir.
İş kazası tutanağı görgü şahitleri ve imzaları, ifadeleri ile tutulmalıdır.
Kazanın yaşandığı alanda görevli olan kolluk kuvvetlerine haber verilmelidir.
En geç kazayı takip eden 3 iş günü içinde bağlı olunan Sosyal Güvenlik Kurumu’na bildirimde bulunulmalıdır.
İş kazası bildirimi kazanın yaşanmasının hemen akabinde yapılmalıdır. Sosyal Güvenlik Kurumu’na ait olan elektronik ortamlardan ya da direkt olarak kuruma başvurarak bildirim yapılabilir. Online olarak işlem yapılacaksa e-Devlet sistemi de kullanılabilir.
İşlem iş kazası formu doldurularak yapılır. Online ya da şahsen başvuru ile doldurulan formlar teslim edildikten sonra işlem tamamlanır.
İş kazası tutanağı (raporu) kaza ile ilgili tüm ayrıntıları, varsa şahitleri, görgü tanıklarını ve onlara ait beyanlarla imzaları barındırması gereken bir belgedir. Kazanın gerçekleştiği anın hemen akabinde hazırlanmalıdır.
Bu tutanak eksiksiz ve doğru olarak doldurulması zorunlu olan bir tutanaktır. İçeriğinde ayrıca telefon numarası, adres gibi bilgiler, kaza sonucu hasar gören kişi ve hasar gören uzvu hakkında detaylı bilgiler, tedavi süreci ve sonucu da yer almalıdır.