İş Yerinde Mobing

Psikoterapist/Aile Evlilik ve Çift Terapisti Uzman Psikolog Naciye Tokaç, “İş hayatınızda sürekli eleştiri alıyor, başarılarınız görmezden geliniyor, takdir almıyorsanız, sosyal ilişkileriniz engelleniyor, arkanızdan konuşulacak şekilde hakkınızda kötü sözler söyleniyor, önemli işler / projeler size verilmiyorsa, Mobing’e (işyerinde psikolojik taciz) maruz kalıyor olabilirsiniz” dedi.İşyerlerinde bir veya birden fazla kişi tarafından diğer kişi ya da kişilere yönelik gerçekleştirilen, belirli bir süre sistematik biçimde devam eden, yıldırma, pasifize etme veya işten uzaklaştırmayı amaçlayan; mağdur ya da mağdurların kişilik değerlerine, mesleki durumlarına, sosyal ilişkilerine veya sağlıklarına zarar veren; kötü niyetli, kasıtlı, olumsuz tutum ve davranışlar bütününe mobing denildiğini belirten Psikolog Naciye Tokaç, “Mobing; tanımından da anlayabileceğimiz gibi; kişinin yıldırılması ve pasifize edilmesi amacıyla, kişilik değerine yönelik uygulanan olumsuz davranışlar bütünüdür. Uygulanmasındaki amaç oldukça kötü niyetli iken; çoğu kişi bunun kendi hakkı olduğunu düşünerek, hedef alınan kişiye yönelik Mobing uygulamaya devam eder. Mobing işyerlerinde sadece üstler tarafından astlarına yönelik olmamaktadır. Dikey ve yatay olmak üzere iki türde gerçekleşir. Dikey Mobing, üstlerden astlara ya da astlardan üstlere doğru yönelen, aynı zamanda iki yönlü de olabilen psikolojik taciz türüdür. Yatay psikolojik taciz ise, aynı düzeyde veya aynı hiyerarşik grupta olanların birbirlerine karşı uyguladıkları davranışların bütünüdür. Görüldüğü gibi Mobing her seviyede görülmektedir. Mobing uygulayan ve Mobinge maruz kalan kişiler belirgin bazı kişilik özelliklerine sahiptir. Mobing uygulayan kişilerin ortak özelliklerini; genellikle ilgi görmek isteyen, zayıf benlik saygısı olan, övgüye aşırı ihtiyaç duyan, silik karakterli, suçlayıcı, yargılayıcı, güçten hoşlanan, çalışanları motive edemedikleri için onları kontrol altına almaya çalışan kişiler olarak tanımlamak mümkündür” diye konuştu.Mobingin psikolojik tacize maruz kalan kişide; fiziksel ve zihinsel rahatsızlıklara, davranış bozukluklarına, sosyal sorunlara ve ekonomik zararlara yol açtığını kaydeden Psikoterapist/Aile Evlilik ve Çift Terapisti Uzman Psikolog Naciye Tokaç, şöyle konuştu:“İşyerlerinde Mobing her ne kadar mağdur ve tacizci arasında geçen bir süreç olarak gerçekleşse de, zamanla sürece dahil olan kişiler de olabilir. Mobing’i uygulanması ve uygulanan kişiler arasında olmasa da; ancak bir şekilde süreci algılayan, sürecin yansımalarını yaşayan kişilere “izleyiciler, seyirciler, tanıklar” denilir. Bu kişiler, çalışma ortamında meydana gelen Mobing’in farkına vardıklar ve tam olarak süreci durdurmaya çalışmamakla birlikte tüm olup bitenlerin farkındadırlar. İşyerinde uygulanan Mobing’in sadece buna maruz kalan kişiye etkisi yoktur. Aynı zamanda mağdurun ailesine, işyerine, topluma ve ülke ekonomisine olumsuz etkileri vardır. Mobing’e maruz kalan bireyler; maruz kalınan psikolojik şiddetin derecesine ve mağdurun kişilik özelliklerine göre değişkenlik göstermektedir. Mobing; psikolojik tacize maruz kalan kişide; fiziksel ve zihinsel rahatsızlıklara, davranış bozukluklarına, sosyal sorunlara ve ekonomik zararlara yol açar. Daha önemli psikolojik etkileri ise; uyku bozuklukları, ağlama nöbetleri, konsantrasyon bozukluğu, gerginlik ve öfke, alınganlık, yüksek tansiyon, kalıcı uyku bozuklukları, mide ve bağırsak sorunları, aşırı kilo alma veya verme, alkol veya ilaç (madde) bağımlılığı, tedavi masrafları, işyerinden kaçma veya uzaklaşma (sık sık geç kalma, sıkça kullanılan hastalık izinleri), şiddetli depresyon, panik ataklar, kalp krizleri ve diğer ciddi hastalıklar, kazalar, üçüncü kişiye yönelik şiddet, intihar girişimleri bu etkilerden bazılarıdır. Psikolojik Taciz mağdurunun işyerinde yaşadığı sorunlar, karı-koca ve ebeveyn-çocuk ilişkilerini, hatta çocukların psikolojik gelişimlerini de olumsuz etkilemektedir. İşyerinde uygulanan psikolojik taciz nedeniyle aileler de bireyler gibi psikolojik ve ekonomik açıdan yüksek maliyetler ödemek durumunda kalabilmektedir. Mağduriyet süresince, aile üyelerinin işyerinde psikolojik tacize maruz kalan bireyin durumunu anlaması ve destek olması çok önemlidir. İşyerinde Mobing ile etkin baş etmek ve olumsuz psikolojik etkilerini azaltmak için hem bireysel hem de kurumsal anlamda yapılması gerekenler vardır. Bireysel baş etmek için; öncelikle sakin olup, çatışmadan kaçınmak gerekir. Mobing üst yönetim tarafından gerçekleştirilmiyorsa konuyu üst yönetime uygun bir şekilde iletmelidir. Psikolojik tacize uğradığını kanıtlayacak tüm bilgi ve belgeleri edinmeli ve yaşanılan sürece ilişkin günlük tutulmalıdır. Yaşanılan sürece şahitlik edebilecek çalışma arkadaşları ile görüşülmelidir. En önemlisi de mağdur; hem psikolojik destek alma hem de yargı yollarına başvurmaktan çekinmemelidir. Mobing ile kurumsal mücadele etmenin de bu durumun yaşanması, devam etmesi ve önlenmesinde önemli olduğunu unutmadan gerekli tüm önlemlerin kurumsal yöneticiler tarafından alınmasına ayrıca dikkat edilmelidir.”