İshale ne iyi gelir? İshal tedavisinde ne yenmeli, süt içilir mi?

İshal ya da diyare, dışkının sık sık normalden sulu ve yumuşak olarak çıkmasıdır. Tıbbi tanıma göre günde 200 gramdan fazla dışkı üretiyorsunuz demektir. Oldukça sıkıntı verici bir durum olan ishal gününüzü mahvedebilir. Pek ishale ne iyi gelir? Sık sık tuvalete gitme ihtiyacı, karın ağrısı gibi rahatsızlık verici durumlar insanların ishale ne iyi gelir tavsiyeleri aramalarına yol açıyor. İshale iyi gelen yiyecekler tüketip bazı gıdalardan da uzak durularak ve bol sıvı tüketilerek ishal hem kontrol altına alınabilir hem de vücudun su dengesi korunur. Bu sıkıntılı duruma karşı ne evde hangi çözümleri uygulaybileceğinize, hangi gıdaları tüketmeniz gerektiğine dair bir rehber hazırladık. Yine de ishaliniz ciddi boyutlardaysa ve sıvı kaybınız yüksekse mutlaka bir doktora görünmenizde ve doktorun talimatlarını takip etmenizde fayda var.

İshale ne iyi gelir?

İshal söz konusu olduğunda kesinlikle unutulmaması gereken en önemli şey sıvı tüketimidir. İshal ile vücuttan atılan fazla suyu mutlaka vücuda geri kazandırmak gerekir. Doktorlar da ishal için hastalara öncelikle mutlaka bol sıvı almalarını söylerler. Tüketilen sıvılarda tuz ve elektrolitlerin de bulunması faydalıdır ki kaybedilen besinler de geri alınabilsin.

Sıvı alımının yanında tüketilen yiyeceklerle de ishali kontrol altına alabilirsiniz. Peki ishalken ne tür yiyecekler tüketilmelidir ve ishale karşı yapılacak kürleri tarifler nelerdir? İshali kesmek için uygulanan çeşitli geleneksel yöntemler ile evlerde uygulanan çözümler ve kürler mevcuttur.

Yeme düzeni: İshal olduğunuzda çözünebilir lifli gıdalar tüketmek, süt ürünlerinden uzak durmak ve bunların yerine soya ve pirinç ürünleri kullanmak, posalı lif oranı yüksek olan meyve ve sebzeleri yerken dikkatli olmak, düzenli ve küçük öğünler yemek ishalin tedavisine yardımcı olur.

Haşlanmış Patates: Annelerimizin klasik ishal tedavisi. Patates bol nişasta içeriği ile ishalin azalmasına yardımcı olur.

Limonlu kahve: İshale ne iyi gelir denildiğinde sık sık tavsiye edilen yöntemlerden biri de limonlu kahve yenmesidir. Evlerde sık sık uygulanan bu yöntemde bir tatlı kaşığı Türk kahvesine birkaç damla limon damlatıyorsunuz. Bu kahveyi yutmayı bir nebze olsun kolaylaştırıyor.

İbrahim Saraçoğlu’nun tavsiyesi: Özellikle bitkisel tedavi tavsiyeleri ile ünlenen Prof. Dr. İbrahim Saraçoğlu, kendisine ishale ne iyi gelir diye soranlara karanfil öneriyor. Saraçoğlu 3-4 gün boyunca yemeklerden 1 saat önce direkt olarak kuru karanfil yutulmasını tavsiye ediyor. Yutmakta zorlanıyorsanız karanfilleri böldükten sonra bir su bardağına atıp öyle de alabilirsiniz.

Karbonatlı su: İshale karşı uygulanan bu tarife göre ise 1lt su içine 1 çay kaşığı tuz, 1 çay kaşığı yemeklik karbonat, 3 çorba kaşığı şeker atıp karıştırıyorsunuz. Bu kür hem kaybettiğiniz sıvıyı hem de bunu yaparken vücudun ihtiyaç duyduğu tuz ve elektrolitleri geri kazanmanıza yardımcı oluyor.

Bitki çayları: Papatya çayı ve ahududu çayı ishale iyi gelmektedir. Özellikle tanin içeren ahududu çayı ishalden kaynaklanan sıkıntıkları azaltmaya yardımcı olur.

İshalken uzak durulması gereken yiyecekler

İshal olduğunuzda yediklerinize dikkat ederken bazı yiyeceklerden uzak durmanız tavsiye edilir. Bunlar asitli yiyecekler, kahve, kuru yemiş ve tatlandırıcılardır.

İshale karşı limonlu çiğ kahve önerilse de sıvı olarak kahve içilmemelidir. Kahvenin içindeki kafein idrar yapımını artırabilir ki bu da sıvı kaybınızı artırabilir.

Sindirimi zor yiyeceklerden uzak durulması tavsiye edilir ki kuruyemişler de bu gruba girmektedir. Kuruyemiş gibi sindirimi zor yiyecekler bağırsakların yorulmasına ve tahriş olmasına yol açabilir.

İshalken fazla şeker tüketimi tavsiye edilmez ki tatlandırıcıların emilimi daha zordur yani emilmeden bağırsaklara ulaşabilir. Bu da ishalin şiddetini artırabilir.

İshal tedavisi nasıl yapılır?

İshal ile ilgili ne iyi gelir, uzak durulması gereken yiyecekler, ishalin tehlikeli olabileceği hallere değindik. Evde uygulanabilecek ağızdan tuz veya şeker çözeltisi almak, bol su tüketimi, yeme biçimi ve uzak durulması gereken yiyeceklere değindik. Bunun yanında ishalin kaynağı ile ilgili olarak doktorunda size bir reçetesi olacaktır.

Doktorunuz ishalin nedeninin bakteri ve parazit kaynaklı olduğundan şüpheleniyorsa antibiyotik tedavisi isteyebilir. Ayrıca çinko desteğinin alınması ishalin süresini ve miktarını azaltmaya yardımcı olur.

İshal hangi durumlarda tehlikeli olur?

Normalde dikkatli beslenildiği, sık ve küçük öğünler yendiği ve bol sıvı tüketildiği taktirde ishal tehlikeli değildir. Ancak bazı ishal tipleri için doktora başvurulmalı ve tedavi olunulmalıdır. Aşağıdaki hallerde hemen bir doktora başvurulmalıdır:

• Bebeklerde ishal,
• Küçük çocuklarda orta derece veya şiddetli ishal,
• Kanla karışık ishal,
• İki haftadan uzun süreli ishal,
• Kramp yapmayan karın ağrısı, kilo kaybı gibi genel hastalıkla ilintili ishal,
• Az gelişmiş ülkelerde seyahat edenlerde ishal (alışık olunmayan veya tehlikeli olabilecek bir parazit olasılığına karşı),
• Yiyecek hazırlayanlar (başkalarına bulaştırma olasılığı daha yüksek olduğu için),
• Hastane, çocuk bakım, geriyatrik veya rehabilitasyon merkezlerinde ishal.

Son olarak hatırlatmak gerekir ki ishal bulaşıcı olabilir bu yüzden hijyene mutlaka dikkat etmek gerekir.

İshal özellikle çocuklarda tehlikeli olabilecek bir durumdur. Ebeveynlerin yaz aylarında artan ishal vakalarına dikkat etmesi gerekir. 5 yaş altında sık sık ortaya çıkan bu hastalık 2 yaş altındaki çocuklarda böbrek yetmezliği ve şok gibi ciddi sıkıntılara yol açabiliyor. Yetişkinlerde olduğu gibi çocuklarda da en problem sıvı kaybıdır. Dünyada her yıl 5 yaş altındaki yaklaşık 2,2 milyon çocuk ishal nedeniyle hayatını kaybediyor. Peki yaz aylarında neden ishal tehlikesi artıyor?

Bunun çeşitli nedenleri var ki en yaygını sıcak havalarda, enfeksiyon oluşturan virüs ile bakterilerin besinlerde kolay ve hızlı bir şekilde üreyebilmeleridir. İshale neden olan bir başka önemli etken de hijyenik olmayan içme sularının içerdikleri mikroplar. Bunların yanı sıra çocukların deniz ve havuzlarda yuttukları mikroplu sular da ishale yol açabiliyor.

İshal neden olur?

İshal birçok nedeni olabilir. Sağlıklı bir kişinin viral enfeksiyon kaynaklı ishalden birkaç günde , en fazla 1 hafta kurtulması beklenir. Ancak ishal dışında rahatsızlıklarınız varsa ve kötü besleniyorsanız ishal daha uzun sürebilir ki bu durumda çok sıvı kaybına ve tedavi olunmazsa hayati tehlikeye yol açabilir.

• Viral enfeksiyon ve bakteriyel toksin kaynaklı olabilir.
• İshalin nedenlerinden biri de C vitamini veya magnezyumun fazla alımıdır.
• Hayvanlardan ve kirli içme sularında vücudunuza geçebilecek salmonella, kolerai giardia lamblia gibi organizmalar ishale yol açabilir. Temiz içme suyu tüketilmesi ve etlerin iyi pişirilmesine dikkat edilmesi gerekir.
• Parazit ve bağırsak kurtları da ishale yol açabilir.
• Toksinler ve gıda zehirlenmesi de ishalin nedenler içindedir.
• Yağ yerine kullanılan olestra gibi sindirilemeyen malzeme içeren yiyecekler de ishal nedeni olabilir.
• Kalın bağırsağın yeterince sıvı emmemesi de ishal nedenidir. Kalın bağırsak dışkıdaki suyu emerek, dışkının yarı katı bir kıvama gelmesini sağlar ki istenilen de budur. Ancak kalınbağırsak bir şekilde zarar görmüş yan da yangılıysa su emiliminde problem olur ve ishal oluşur.
• Bunların yanında iskemi kaynaklı bağırsak hastalığı, kalın bağırsak kanseri, bazı hormonların aşırı salgılanması, safra tuzlarının emilmeden kalın bağırsağa geçmesi, inflamatuar bağırsak hastalığı da ishale yol açar.