IŞİD militanlarının Suriye'nin kuzey doğusunda, mahkumları kaçırmak için güvenliği Kürtler tarafından sağlanan bir hapishaneye saldırmasının ardından bölgede yoğun çatışmalar sürüyor.
ABD'nin hava saldırısıyla desteklediği Kürt liderliğinde güçler, Perşembe gününden bu yana Haseke kentinde IŞİD militanları ile çatışıyor.
IŞİD'in Ghwayran Hapishanesi'ne yönelik saldırısı, grubun üç yıl önce Suriye'deki yenilgisinden bu yana gerçekleştirdiği en büyük saldırılardan birisi.
Bir izleme grubunun aktardığı verilere göre, bazı örgüt liderleri de dahil olmak üzere 3 bin 500 civarında IŞİD üyesinin bu hapishanede bulunuyor.
Suriye İnsan Hakları Gözlemevi, saldırının ardından yüzlerce IŞİD mensubunun geri yakalandığını ancak bazılarının ise hala dışarıda firari olduğunu söyledi.
Kürt güvenlik güçleri hapishaneyi kuşatma altına alırken, civar bölgelerin kontrolü için savaşıyor. Mahalle sakinleri ise evlerini terk ediyor.
AFP haber ajansının Suriye Gözlemevi verilerini aktardığı haberine göre, saldırının başından bu yana cezaevi içinde ve dışında yaşanan olaylarda en az 39 Kürt güvenlik gücü ve en az 77 IŞİD mensubu öldürüldü.
IŞİD ise 22 Ocak'ta yayımladığı bir videoda çok sayıda üyesinin serbest kaldığını iddia etti. Görüntülerde IŞİD'in çok sayıda rehineyi de elinde tuttuğu görülüyor.
ABD Savunma Bakanlığı (Pentagon) da hava saldırılarıyla çatışmalara destek verdiğini doğruladı.
Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Ned Price, yaptığı açıklamada Suriye Demokratik Güçleri'nin (SDG) çabalarından övgüyle bahsetti.
Reuters'a konuşan bazı bölge sakinleri ise ayrımcılık yapmakla suçladıkları Kürt liderliğindeki yönetim ile Arap nüfusu arasındaki huzursuzluk nedeniyle IŞİD'e yönelik desteğin arttığını söyledi. SDG ise bunu reddediyor.
Suriye'nin kuzey doğusundaki Kürt hapishanelerinde 50'den fazla ülkeden binlerce IŞİD militanı tutuluyor.
Quentin Sommerville, BBC Orta Doğu Muhabiri
IŞİD mensupları ve onların eşleri, yıllar boyunca bu senaryoyu öngördüler: Suriye'deki hapishanelerden toplu bir kaçış.
Geçmişte İngiliz vatandaşı oldukları nedeniyle 'Beatles hücresi' adı verilen iki IŞİD militanı Alexanda Kotey ve El Şafi El Şeyh, hapishanede kendileriyle yapılan bir röportajda, patlayıcılarla dolu bir çöp kamyonu tarafından hapishaneden kaçma hayallerinden bahsetti.
Suriye'nin kuzey doğusundaki bu son saldırıda çöp kamyonu yerine bir benzin tankeri kullanılmış olabilir. Bu IŞİD'in bölgedeki ilk hapishane kaçışı denemesi değil. Sonuncusu 2019 yılında Derik'te gerçekleştirildi. Bu olayı sonlandırmak için ABD hava güçleri kullanıldı. Ancak hava saldırıları bu kez, IŞİD üyelerinin ele geçirdiği rehineler nedeniyle bir seçenek olmayabilir.
Bu hapishanede İngiliz ve diğer Avrupalı cihatçılar da tutuluyor.
Bölgedeki toplama kamplarında tutulan IŞİD militanlarının eşleri, kamplara yapılan ziyaretlerde, hapishanelerde kurtulacaklarını söyledikleri eşleriyle bir gün yeniden buluşacaklarını umut ediyorlardı.
IŞİD, 2012 yılında Irak'taki hapishane kaçışlarına yönelik yaptığı "Duvarları Aşmak" kampanyasıyla palazlandı. Bu kampanya, grup için dönüm noktası olabilecek, kurucu nitelikte bir mihenk taşı idi.
Haseke hapishanesinden kaçışın aynı etkiyi yaratması pek olası değil. IŞİD bölgede oldukça güç kaybetti. Ancak bu son girişim, grubun hala bir tehdit olduğunu ve iddialı saldırılar gerçekleştirebileceğini hatırlatıyor.