Lancet Global Health dergisinde yayımlanan, 1990-2010 yılları arasında yaklaşık 190 ülkede yapılan gözlemlere göre insanların sağlıklı yiyecekleri daha fazla tükettiklerinin görüldüğünü, ancak besin değeri olmayan abur cubur tüketiminde ise sağlıklı yiyecek tüketiminden daha fazla bir artış görüldüğünü vurgulayan Beslenme ve Diyet Uzmanı Tuba Örnek, “Kentleşme hızının yüksekliği, çalışan sayısının artışı, hızlı ve aşırı işlenmiş gıdalara olan talebin artışına sebep oluyor. Bununla beraber Birleşik Devletler Sağlık Enstitüsü’nün yayınladığı bir derlemede, 2-11 yaş arası çocukların yiyecek ve içecek tercihleri ve isteklerinin televizyon gıda reklamlarından etkilendiği görüldü” dedi.
Cips, asitli şekerli içecekler ve tatlı tuzlu atıştırmalıkların lif, vitamin ve mineraller bakımından da yoksun olduğunu belirten Beslenme ve Diyet Uzmanı Tuba Örnek, “Dolayısıyla bu yiyecekler kalp hastalıkları, diyabet, tansiyon gibi hastalıklara zemin hazırlarlar. Mide bağırsak hastalıkları ve hatta kanser riskini artırabildiğine dair çalışmalar mevcut. Bu gıdalar aynı zamanda bağışıklık sistemini baskılar ve vücudu dirençsiz bırakarak çeşitli hastalıklara da davetiye çıkarabilirler” şeklinde konuştu.
Paketli gıdaları alırken etiketinin mutlaka okunması gerektiğini belirten Beslenme ve Diyet Uzmanı Örnek, “Trans yağ içermemesi, 100 gramında 1,25 gramdan fazla tuz içermemesi, monosodyumglutamat (MSG), şeker çözeltisi, glukoz şurubu, susuz dekstroz, fruktoz şurubu, mısır şurubu, maltoz şurubu, sodyum metabisülfit ve sodyum sorbat, sitrik asit, benzoik asit ve fosforik asit, aspartam, sakarin içermemesi önemli. 100 kalori başına 120 mg'dan fazla sodyum içeren ürünlerin tüketilmemesi öneriliyor” açıklamasında bulundu. Gluten veya laktoz hassasiyeti olanların bu maddeleri içeren paketli gıdalardan uzak durması gerektiğini söyleyen Örnek, “Salam, sucuk, sosis gibi işlenmiş et ürünlerine antibakteriyel ve renk tutucu olsun diye eklenen sodyum nitrit kanser riskini arttıran bir maddedir. MSG, cips, bazı katı yağlar, et suları, hazır çorbalar, soslar, işlenmiş et ürünlerinde, mayonezlerde bulunuyor. Bunların haricinde tabii ki son tüketim tarihine ve paketin deforme olup olmamasına dikkat etmek de gıda güvenliği açısından önemli” uyarısında bulundu.
Çocukların abur cubur tüketiminin ailelerin tutumuyla yakından ilişkili olduğunu hatırlatan Tuba Örnek, “Çocuklar küçük yaşlardan itibaren bu gıdaları tattıktan sonra doğal tatlara karşı isteksiz olabiliyor ve yetersiz beslenmiş oluyorlar. Çocuklara abur cuburlar yerine sağlıklı atıştırmalıklar sunulmalı. Bunlar ceviz, fındık, badem, kuru veya taze meyveler, ev yapımı meyve ve süt/yoğurt karışımları, az şekerli limonata, sütlü az şekerli ev yapımı tatlılar, fırında patates cipsleri, sade dondurma gibi seçenekler olabilir” önerisinde bulundu.
Aşırı işlenmiş gıdaların her yaşta zararlı olduğunu özellikle bebek, çocuk, hamile, emzikli, yaşlı bireylerde sakıncalı olduğunu vurgulayan Beslenme ve Diyet Uzmanı Tuba Örnek, “Diyabet, tansiyon, kalp, kanser gibi hastalıkları olan kişilerin de bu konuda dikkatli olmaları gerekir” dedi. Sağlıklı besinlere yönelmek için sağlık personelleri tarafından bilinçlendirilmenin çok önemli olduğunu söyleyen Örnek, “Ev, iş, okul ortamlarında abur cubur alışkanlıklarının yerine sağlıklı atıştırmalıklar konmalı. İnsan ömrü ve hastalıklarıyla beslenme arasındaki ilişki hakkında pek çok çalışma var. Bunların sonuçları bize gösteriyor ki sağlıklı beslendiğimiz zaman birçok hastalığın önünü çok büyük oranlarda kesmiş oluyoruz” açıklamasında bulundu.