Uluslararası toplumun yıllardır en önemli gündem maddelerinden biri olan İran’ın nükleer programını durdurmak için İsrail’in bu yıl operasyon gerçekleştireceği öne sürüldü. ABD’de yayımlanan dünyanın en etkili gazetelerinden New York Times’ın pazar eki ‘NYT Magazine’ için İsrail hükümetinin, ordusunun ve istihbarat teşkilatlarının en üst düzey yetkilileriyle görüşen araştırmacı gazeteci Ronen Bergman, “İsrail İran’a 2012 içerisinde kesinlikle saldıracak” yorumunu yaptı.
Saldırı için 3 kilit soru İran’ın nükleer kapasitesini barışçıl amaçlarla geliştirdiğine inanmayan İsrail, İran’ın nükleer silah elde etmesini ‘varlığına tehdit’ olarak değerlendiriyor. Her ne kadar İsrail’in İran’ın nükleer tesislerine saldırı düzenlemesi kuvvetli bir ihtimal olarak görülse de Bergman’ın makalesinin farklılığı ve önemi en üst düzey İsrailli yetkililerle yakın temaslardan yola çıkılarak kaleme alınması. Bergman’a göre saldırı kararının alınma aşamasında Savunma Bakanı Ehud Barak, kilit önemdeki şu 3 sorunun yanıtlarına göre hareket edecek:
1. İran’ın nükleer tesislerine İsrail’in ciddi zarar vererek programı geriye götürecek gücü var mı? Kaçınılmaz karşı saldırıyı İsrail halkı ve ordusu kaldırabilir mi?
2. İsrail saldırıyı gerçekleştirmek için özellikle ABD’nin açık ve zımni desteğine sahip mi?
3. İran’ın oluşturduğu nükleer tehdidi sınırlamak için bütün diğer olasılıklar tüketildi mi? Eğer geri dönüşü olmayan noktaya gelindiyse, bu saldırı için son şans mı?
9 ay kalmış olabilir
Bergman’a göre başkanlık seçimlerinin arifesindeki ABD’yle İsrail arasında İran’a karşı izlenecek politikadaki anlaşmazlığın başta gelen nedenlerinden biri ‘dönülmez noktanın’ tarihi. Barak, İran’ın 9 ay içerisinde nükleer çalışmalarının geleceği noktanın ‘dokunulmazlık’ sağlayacağını ve o aşamadan sonra İran’ın programını ‘yolundan saptırmanın imkansız olduğunu’ öne sürüyor. ABD’ye göre ise patlayıcıların üretilip menzili İsrail’e ulaşabilen Şahap 3 füzelerine başlık olarak takılabilecekleri zamana daha 15 ay var.
ABD-İsrail arasında güven krizi
Kulislerde ABD’nin İsrail’e ‘sonsuz bir güven duymadığı’ konuşuluyor. Bergman 2009 tarihli ABD’ye bir bilgi notunda “İsrail’in İran’ın 2012’de nükleer cephaneye sahip olacağına inanıp inanmadıkları belirsiz. ABD’nin harekete geçmesi için en kötü senaryoyu kullanıyor olabilirler” ifadesine dikkat çekiyor. Fakat CIA’in ve Batılı istihbarat servislerinin zamanla İsrail görüşlerine yakınlaştığı biliniyor.
Öte yandan İsrail’in askeri saldırıyla nükleer tesislere ne kadar zarar verebileceği de büyük bir soru işareti. Bergman’ın konuştuğu üst düzey bazı yetkililer İsrail’in programı 3-5 yıl geriye götürecek güce sahip olduğunu öne sürerken istihbarat teşkilatı Mossad’ın emektar isimlerinden Rafi Eitan bu görüşün gerçekçi olmadığını söyledi.