ABD Başkanı Donald Trump’ın Kudüs’ü İsrail’in başkenti olarak tanıma ve Tel-Aviv’deki büyükelçiliğini şehre taşıma talimatına Arap dünyası liderlerinden gelen cılız tepki, perde arkasında anlaşma mı var sorularına sebep olmuştu.
Özellikle ABD Başkanı Trump’ın tanıma kararına ilişkin konuşmasında Mayıs ayında gerçekleştirdiği Riyad ziyaretinde Arap liderlerle yaptığı zirveye atıfta bulunması bu şüpheleri destekler nitelikteydi. İsrail Ulaştırma ve İstihbarat Bakanı Yisrael Katz’in ülkesinin Channel 10 kanalına yaptığı açıklamalar bu iddiaların gerçek olabileceğini gösterdi. İstihbarat Bakanı Katz, Trump’ın Çarşamba günü açıkladığı Kudüs kararının, Arap ülkelerinden alınan ‘yeşil ışık’ sonucu alındığını belirtti. Trump’ın “Yeni Balfour Deklarasyonu” olarak değerlendirilen Kudüs’ü İsrail’e teslim eden açıklama metnine son rötuşun da İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu tarafından yapıldığı iddia edildi.
TEPKİYİ YUMUŞATACAKLAR
İsrailli Bakan, ABD yönetiminin, karar öncesi Filistin’de ve Arap kamuoyunda yükselecek tepki dalgasını kontrol etmek amacıyla, Arap ülkelerinin liderleriyle koordineli adımlar atma konusunda anlaştığını savundu. Katz, "Kimi Arap yönetimlerinin Amerikan korumasına duydukları gereksinim, verdikleri tepkinin niteliğini belirleyici bir faktör" açıklamasını da yapması, Arap ülkelerinin bağımsız karar alma yeteneklerini de gündeme getirdi. İsrailli Bakan Suudi Arabistan’ın karara tepkisini ise "Riyad, 'İsraille ortak güvenlik çıkarlarını' özellikle de ortak düşmanımız İran’a ilişkin göz önünde bulunduracaktır" yorumuyla değerlendirdi.