İşsizliğin İlacı Hizmet Sektörü

TBMM Sağlık, Aile, Çalışma ve Sosyal İşler Komisyonu Başkanı, AK Parti Adana Milletvekili Prof. Dr. Necdet Ünüvar, istihdam kaynağı olan hizmet sektörünün, aynı zamanda cari açığı kapatma noktasında da çok önemli bir ilaç olabileceğini söyledi.Adana Ticaret Odası’nın (ATO) organize ettiği “Hizmet Sektörü Çalıştayı” kapsamında eğitim sektörü temsilcileriyle yapılan toplantıda konuşan Ünüvar, “ihracat” denildiğinde hep gözle görülür, elle tutulur ürünlerin akla geldiğini, ancak Türkiye’nin aynı zamanda hizmet de ihraç ettiğini belirtti. Türkiye’nin 2014 yılında 157 Milyar Dolar ihracatı yanında, 50 Milyar Dolar hizmet ihracatı olduğunu ifade eden Ünüvar, hizmet ihracatının diğerlerinden bir farkı olduğunu ifade eden Ünüvar, “Bir ürünü ihraç ettiğiniz zaman, onu bir yerden bir yere taşıyorsunuz. Halbuki hizmet ihracatında insanlar bizzat sizin ayağınıza geliyor. Bir hizmet veriyorsunuz, onların finansman kurumlarıyla bir akdiniz oluyor ve o akit doğrultusunda insanlar size bir bedel ödüyorlar. Daha önce yapılan çalışmalar sonucunda sağlık hizmetini, Ekonomi Bakanlığı’na ihracat kalemi olarak kabul ettirdik. Bu aslında hizmet sektörü açısından bir başlangıçtı ve son derece önemli bir kavşak noktası oldu, şimdi bu uygulamayı diğer hizmet sektörleri için yaygınlaştırmaya çalışıyoruz” dedi.Bu çalıştayın hizmet sektörü açısından son derece önemli olduğunu vurgulayan Ünüvar, “İthalat-ihracat dediğimiz zaman hizmet sektörünü çok düşünmediğimizi görüyoruz. Bu çalıştay bu açıdan çok önemli. Yani hizmet sektörünün de esasında bu ülkenin önemli kalemlerinden birisi, hatta cari açığı kapatma noktasında çok önemli bir ilaç olabileceğinin de göstergesi. Hizmet sektörü 50 milyar dolar ciroya ulaşmış durumda. Ama biz o kalemi hala çok konuşmuyoruz. Burada bir algıyı da oluşturmamız gerekiyor. Bir şeyin anlatılabilmesi için anlaşılabilir olması gerekiyor, onun için algıyı düzeltmek lazım. Hizmet sektörünün, 2014 yılı itibariyle istihdamın %50’sinin oluşturduğunu ve bunun Adana için çok önemli bir fırsat olduğunu ifade etmemiz lazım” diye konuştu.Adana’nın sağlık potansiyelini bölge ülkeleriyle entegre hale getirebilmek ve sağlık turizmini canlandırmak amacıyla 2009 yılında bir çalışma başlatarak, Adana’da Sağlık Turizmi Derneği’ni kurduklarını hatırlatan Ünüvar, şunları söyledi:“Bu benim başlattığım bir çalışmaydı. Özel sektörden, kamu sektöründen, üniversiteden insanları biraz da zorlukla bir araya getirdik. Toplantıları periyodik olarak yapınca, bütün arkadaşlar gelmeye başladı. Biz sağlık turizmi amaçlı bir dernek kurduk. Ve yılda binin üzerinde hasta; Irak, Suriye’den gelen insanlar buradan sağlık hizmeti aldılar. THY ile bizzat görüştüm, Adana-Şam seferini başlattık. Karar verildi, tam o sırada Suriye’deki karışıklık çıktı. Ancak Adana-Şam seferini THY’nin programına dahil ettik.”19 Mayıs 2017’de hizmete girecek olan şehir hastanesinin yaklaşık 5 bin kişiye istihdam sağlayacağını ifade eden Ünüvar, Adana Hacı Sabancı Organize Sanayi Bölgesi’nde 350 işletmede 33 bin 500 kişinin çalıştığı düşünüldüğünde 5 bin istihdamın çok önemli bir rakam olduğunu kaydetti.Adana’nın, etrafındaki illerin yanı sıra Ortadoğu’nun da çok önemli bir çekim merkezi olduğunu belirten Ünüvar, “İnsanlar sağlık turizmi amacıyla burayı kullanacaklar. Sağlık turizmi alanı da işlevsel hale geldiği zaman şehir hastanesiyle yeni bir hareket başlayacak. İnsanlar bir yandan buradan aldıkları hizmetin karşılığında binlerce dolar ödeyecekler, ama öte yandan başka sektörleri tetikleyecek. Taksicileri, lokantaları, otelleri ve diğer hizmet sektörlerini tetikleyen başka bir şeyi de beraberinde getirecek. Herhangi bir yatırımı sadece bir bina, fiziki yatırım gibi görmemek lazım. O yapının birçok başka alanları tetikleyeceğini düşünmemiz gerekiyor” dedi.Hizmet sektöründe tedarikçilerin genellikle aynı şehirden olduğunu belirten Ünüvar, “Ancak sanayide böyle bir şey yok. Siz onu ithal de edebilirsiniz, yurdun başka şehirlerinden de alabilirsiniz. Bu çok önemli. Hizmet sektörü genellikle maliyeti minimize etmek ister. Hizmet sektöründe birisini istihdam edeceğiniz zaman evi burada olsun, kolay ulaşılabilir olsun, bana çok fazla ekstra masraflar çıkarmasın diye de düşünürsünüz. Dolayısıyla bizim hizmet sektörünü, bu gerçekten reel bir sektördür algısını da ortaya çıkartarak ve istihdamdaki öneminin farkında olacak şekilde sunmamız gerekiyor. Bu reel sektör özelliğini çok fazla anlatamıyoruz. Tabi ki dünya nereye gidiyor, ona da bakmamız lazım. Dünya nereye gidiyorsa bizim de oraya gitmemiz lazım. 2023 yılı hedeflerinden bahsediyoruz. 2023 hedeflerine biz yeni yatırımlarla ulaşacağız. Türkiye’de genç bir kitle var. Yaşı 30’un altında yüzde 50’lik genç bir nüfus var. Bunlarda ciddi bir istihdam potansiyel var” diye konuştu.Sağlık Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Hüseyin Çelik de, hizmet sektörünün, Türkiye ekonomisinde yüzde 65’lik bir orana sahip olduğunu kaydetti. Çelik, Adana’nın, sanayi ve tarım alanındaki çabalarını hizmet sektörüne yansıtarak, Çukurova’nın ve Türkiye’nin kalkınmasında bir rol modellik görevi üstlendiğini ifade etti.ATO Başkanı Atila Menevşe ise, hizmet sektörünün küçümsenmeyecek derecede katma değer oluşturduğunu belirtti.“Hizmet sektörü nerede, problemleri neler, gelişimini nerede yapması lazım, hizmet sektörünün birbirleriyle olan münasebeti nelerdir, diğer sanayi kuruluşlarıyla münasebeti nelerdir” sorularına cevap bulmak amacıyla böyle bir çalıştay tertip ettiklerini vurgulayan Menevşe, şöyle devam etti:“Hizmet sektörü gerçekten biraz üvey evlat pozisyonunda. Sanayi sektörü ön planda tutuluyor devamlı, tabi biz sanayiden de vazgeçmiş değiliz. Eğer hizmet sektörü Adana’da varsa bunu incelemek mecburiyetindeyiz, kaldı ki var. Katma değerin yüzde 65’ini hizmet sektörü oluşturuyor. Ama hizmet sektörünü, tarım sektörünü ve sanayi sektörünü birbirinden kesin olarak ayırmıyoruz. Çünkü hepsi birbirleriyle organizasyon kurmak mecburiyetindeler. Biz biraz da bunu hedefleyerek, ‘bunu nasıl yaparız, bu organizasyondaki aksaklıklar nelerdir?’ bunu inceliyoruz.”