Merkezi Londra'da bulunan Uluslararası Deprem Tespiti Ağı (GNFE) ve IC-Geochange Uluslararası Küresel Değişim Kurulu'nun Başkanı, Azeri bilim adamı Prof. Dr. Elçin Halilov, İstanbul, İzmir ve İzmit'in deprem tehlikesiyle karşı karşıya olduğunu söyledi.
Prof. Dr. Elçin Halilov, 2011 ve 2015 yılları arasında başta İstanbul, İzmir ve İzmit olmak üzere büyüklüğü 6.5 ve daha üzeri deprem olma olasılığının çok yüksek olduğunu belirterek, "2010 yılından başlamak üzere dünyada sismik ve volkanik aktiflik fazlaşmağa başlamıştır. 2011 yılında ise bu süreç daha da aktifleşecektir. 2009 yılında kurumumuzun deprem konusunda verdiği tahminlerin 2010 yılında doğru olduğu ortaya çıktı, bu da tüm dünya için büyük tehlikedir" dedi.
Kendi buluşu olan "Atropatena Crystal" olarak adlandırdığı deprem tespit cihazını ilk defa İHA'nın görüntülemesine izin veren Halilov, "Merkezimiz artık bu yeni teknoloji ile 3 senedir çalışmalarını sürdürüyor, bunun sonucu olarak ta, gelecekte depremin meydana geleceği yönünde 140 tahmin ve uyarılarda bulunduk, onlarında yüzde 92'si doğru çıktı" dedi.
Depremin olacağı uyarısını yalnız merkeze üye ülkelere verildiğini söyleyen Halilov, Türkiye'nin de bu sistemde yer alması için yoğun çalışmalar sürdürdüğünü belirtti. Halilov, "Biz deprem konusundaki bilgileri yalnız bizim merkezimize üye ülkelere vermekteyiz. Bu üye ülkeler sırasında Pakistan, Endonezya, Ukrayna yer almakta, Türkiye'nin de üye olması yönünde çalışmalarımız devam etmektedir. Japonya'da meydana gelen tusunamiye bağlı olarak iki gün önce bilgiler verilmiştir" dedi.
Azerbaycan ve Türkiye'nin de büyük tehdit altında olduğunu belirten Halilov, "Azerbaycan ve Türkiye olarak çok büyük tehdit altındayız. 2011 - 2015 yılları arasında sismik tehlike oldukça büyüktür, hem Türkiye'de hem de Azerbaycan'da daha önceleri çok büyük depremler meydana gelmiştir, biz bunları unutmamalıyız, biz bilmeliyiz ki Türkiye ve Azerbaycan için bu tehlikeler çok yüksektir, tehlikenin en büyük riski 2013'den başlamakla, 2015 yılına kadar devam edecektir" dedi. Halilov, dünyada en büyük risk altında olan ülkelerin adını açıklayarak, "En çok tehdit altında kalan ülkeler sırasında Endonezya ve Japonya yer almaktadır" dedi.
Türkiye'yi tehdit eden depremin gerçekleşe bileceği yerleri açıklayan Halilov, "Türkiye'nin kentleri arasında en büyük tehdidi İstanbul taşımaktadır. İstanbul'da, Marmara'da yer altı faylarının kritik durumda olduğu tespit edilmiştir. Bu da İstanbul'da büyük depremin meydana geleceği sinyalini vermektedir. İstanbul dışında İzmir ve İzmit'te de deprem tehdidi ile karşı karşıya olan şehirlerdir" dedi.
"Atropatena Crystal" deprem tespit cihazı dünya bilim adamları tarafından kıskançlıkla karşılandığını söyleyen Halilov, "Biz ortak çalışmalar için kapımızı herkes için açtık. Kim isterse gelsin beraber çalışmalarımızı sürdürerek, "Atropatena Crystal" cihazı ne şekilde çalıştığını göstermeğe hazırız, yalnız karşılıklı çalışmakla başarılı olunur. Dünya bilim adamlarına buradan seslenerek, tüm bildiklerimizi paylaşmağa hazır olduğumuzu belirtiyoruz" dedi.
"DEPREMİN YERİ VE ZAMANINI CİHAZ BELİRLİYOR"
Deprem tehlikesi yönünde dünyaya uyarılarda bulunan Halilov, "Deprem bilgilerinin "Atropatena Crystal" cihazı ile tespit edildiğini belirterek, "Kısa zaman diliminde depremin meydana geleceği konusunda bilgileri yalnız özel çihazların tespiti ile elde etmek mümkündür, daha önceleri depremin meydana geleceği konusunda tahminler yüzde 65'den yüksek olmuyordu, biz bunun sebebini araştırdık, biz sismolijide olan yanlışlıkları dikkate aldık, ve yeni teknolojimizle de bu yanlışlıkları aştık. Bizim cihazımız daha önce bilimde görünmemiş prensiplerle çalışıyor ve çok uzak yerlerde meydana gelebilecek depremi tespit etme imkanına sahiptir" dedi.
CİHAZIN DEĞERİ PARA İLE ÖLÇÜLEMEZ
Halilov, "Bu istasyonlar ucuz istasyonlar değildir, bu istasyonların merkezimizde hazırlanması 4 ay sürmekte, 2 ay da test edilmektedir, bu çok zor bir teknolojidir. Bu cihaz 10 bin kilometre uzaklıkta meydana gelebilecek depremi tespit ediyor, onu yönünü ve büyüklüğünü göstere bilmek imkanına sahip bir cihazdır. Depremin meydana geleceği ile bağlı bilgileri, yüzde ile veriyoruz. Örneğin yüzde 85 oranında eminlikle falanca yerde depremin olacağı yönünde bilgi vere biliyoruz. Deprem tahmininde, depremin boyutu, yeri ve zamanı daha önceden tespit edile biliniyor. Bu da 5 ve ya 10 gün içinde tarihleri de açıklanmakla, meydana gele bileceği bilgileri veriliyor" dedi.
JAPONYA DEPREMİ 2009'DA BELLİYDİ
Halilov, "Japonya'da deprem olacağı konusuda 2009. Yılında bilgiler verilmişti. Hatta bu konuda Japonya Baku Büyükelçiliğine tarafımızdan da uyarı mektubu gönderilmiştir. Deprem ve tusunami bilgileri dünyadaki bir çok medya kuruluşunda da yer almıştır. Biz depremin meydana geleceği yönünde bilgileri verirken, yalnız insanları tehdid eden büyük depremlerden haber veriyoruz. Bu da 6 ile 12 büyüklüğünde olan depremlerdir. "Atropatena Crystal" cihazı yakın bölgeler için 4 ve unun üzerinde, uzak bölgelerde ise 5'den büyük depremleri kesinlikle doğru şekilde göstermektedir. Dünya liderlerin hiç zamanımız kalmadığını söylemek isterdim, doğa (tebiyet) kendini göstermeğe başlamıştır, 2008 yılından bu güne verdiğimiz tahminler doğrulandı. Depremden korunmak için ilk önce Birleşmiş Milletler Teşkilatının üzerine çok işler düşmektedir. Bu çalışmalara yeni yasaların çıkarılması, gerekli programın uygulanması, depremin önceden tahmin edilmesi için uluslararası bir merkezin kurulmasının gerektiğini ve bunun içinde tüm dünya liderlerini, bilim adamlarını, parlamenterlerini, Eylül ayının 19'dan 21'dek İstanbul'da yapılacak Sismik Konuların masaya yatırılacağı uluslar arası konferansa davet ediyorum" diye konuştu.