Haber: Özgür Deniz KAYA-İbrahim MAŞE - Kamera: Harun UYANIK / İSTANBUL (DHA)
İstanbul'da trafiğe çıkacak taksi, otobüs ve servis araçlarının sürücülerine zorunlu olacak belge için, İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) tarafından düzenlenen sınav ilk kez kadın şoförlere uygulandı. Kadın sürücülerin araç kullandığı anlar da objektiflere yansıdı. İstanbul Uygulamalı Gaz ve Enerji Teknolojileri Araştırma Mühendislik Sanayi ve Ticaret A.Ş. (UGETAM) Belgelendirme Şefi Erhan Öztürk, "Sınava girmek için aranan şartların içerisinde cinsel taciz suçlarının olmadıkları, uyuşturucu kullanmadıklarına dair bir ön başvuru şartımız var. Belgenin geçerlilik süresi 5 yıl. Bu sürenin sonunda yeinden sınava girmek zorundalar. Belgenin gözetim sürecinde de bu suçlardan dolayı ceza alırlarsa, belgeleri iptal edilecek" dedi.
İçişleri Bakanlığı'nın 27 Ekim 2017'de yayımladığı "Okul Servis Araçları Yönetmeliği" ile okul servis şoförlerine 2020 yılına kadar “Mesleki Yeterlilik Belgesi" alma zorunluluğu getirildi. Önümüzdeki dönemde otobüs, minibüs, taksi gibi toplu taşıma aracı şoförlerinin bu kapsamda belge edinmesi için çalışmalar başladı. Merkezi Yeterlilik Kurumu (MYK) ve Türk Akreditasyon Kurumu (TÜRKAK) tarafından "Mesleki Yeterlilik Belgesi" vermekle yetkilendirilen ilk kurum olan UGETAM, ilk sınavını, taksi, otobüs ve servis araçlarının kadın sürücülerine uygulandı. Kadın sürücüler, uygulamadan dolayı duydukları memnuniyeti dile getirdi. Belgelendirme yetkilileri ise sınava ilişkin detayları paylaştı.
"İSTANBUL'DAKİ SÜRÜCÜLER DAHA KALİTELİ OLACAK"
15 yıldır şoförlük yaptığını söyleyen Şengül Cavlı, "6 yıldır da Otobüs A.Ş.'de görev yapıyorum. Görenler ilk önce çok şaşırıyorlar, sonra da memnun oluyorlar. Kadınların daha güvenli, daha güzel kullandıklarını belirtiyorlar. Bu da benim çok hoşuma gidiyor. Günde 350-400 kilometre yol yapıyorum" dedi. 44 yaşındaki Cavlı, "Mesleki yeterlilik sınavı çok önemli. Bu işi yapmaması gereken insanlar var. Bu vesileyle elenecekler. Sonuçta biz can taşıyoruz. Bu belge sayesinde İstanbul'daki sürücüler daha kaliteli olacak" diye konuştu.
KADIN TAKSİCİ: 'KAMERA ŞAKASI MI' DİYE SORANLAR VAR
56 yaşındaki Zehra Oğuz ise 10 yıldır ticari taksi şoförlüğü yaptığını belirterek, "Mesleğimizi kötüye kullananların elenebilmesi için bu belge alınmalı" dedi. Oğuz, kendisine traifkte verilen tepkileri, "Şaşırıyorlar ve çok mutlu oluyorlar. Alkışlayanlar mı istersiniz, kamera şakası mı diyenler mi istersiniz, 'abla iyi ki varsınız, iyi ki yapıyorsunuz, keşke daha çok olsanız' diyenler mi..." sözleriyle özetledi.
Bazı kişilerin kadın olduğu için aracına binmediğini söyleyen Oğuz, "Aracıma özellikle binenler var. Kadın olduğum için aracıma özellikle binmeyenler var. Üstelik de binmeyenlerden bir kısmı kadın" ifadelerini kullandı.
"BİZİM İŞİMİZ İNSANLARIN NEREYE GİDECEĞİNİ SORGULAMAK DEĞİL"
Yeterlilik belgesinin taksi şoförlerinin standardını yükselteceğini belirten Oğuz, "İşimi seviyorum ve severek yapıyorum. Taksiye ilk çıktığım zamanki kadar özenli yapıyorum. Gündüz saat 14.00 ile gece saat 02.00 arasında çalışıyorum. Genelde çalışan insanları taşıyoruz. Kadınların çalışabileceği en düzgün saat" dedi ve sözlerini şöyle sürdürdü:
"İnsanlar taksi şoförlerinin sinyal vermemesinden, bir anda önünüze kırmasından, yolcuyu gördüğü zaman anında önünüzde durmasından çok şikayetçiler. Özellikle taksi şoförleri, can taşıdıklarının bilincinde olarak araç kullanmalı. Makaslar atarak gidiyorlar. Bu kadar aceleye gerek yok. 1-2 dakika sonra takılacakları bir kırmızı ışıkta, gittikleri yolu kaybetmiş olacaklar. Yolcular, kadınlar olarak bizim araç kullanmamızdan çok memnunlar.
Bizim daha nazik olduğumuzu düşünüyorlar. Daha yumuşak araç kullanıyoruz ve düzgün davranıyoruz. Erkek şoförlerin yaptığı kavgaları yapmıyoruz. Her şeyden önce yolcu seçmiyoruz. Nereye gideceksin diye sorgulamıyoruz. Bizim işimiz insanların nereye gideceğini sorgulamak değil. Onları alıp istedikleri yere bırakmak."
15 yıla yakın süredir servis şoförlüğü yaptığını söyleyen Elmas Katırcıoğlu ise, belge zorunluluğunu olumlu karşıladığını belirterek, "Çünkü öğrenciler ve personeller için sağlıklı bir eğitim olacak. Sürücüler daha başarılı olacaklar" dedi.
20 yıldır İETT şoförü olan Şahin Akman da "Eğitimin katkısı mutlaka olur. Kimse 'ben dört dörtlük şoförüm' demesin" diye konuştu.
"TEORİK VE PERFORMANSA DAYALI SINAVLAR OLACAK"
UGETAM A.Ş.'de Ölçme, Değerlendirme ve Belgelendirme Şefliği'nde mühendis olarak görev yapan Süleyman Kadakal, "Teorik ve performansa dayalı sınavlar gerçekleştireceğiz. Adaylara teorik sınavlarda 20'şer soruluk. iş sağlığı ve güvenliği, kalite, çevre güvenliği, mesleklerine özgü teknik bilgi bilgisini içeren soruları yönelteceğiz. Belirli bir eşiği geçmeleri hâlinde adaylar başarılı olacak ve performansa dayalı sınavlara alacağız" dedi.
Sınava girişin ön şartlarını anlatan Kadakal, "Sınava giriş şartları arasında kişilerin ehliyetleri, SRC belgeleri, psikoteknik raporları ve adli sicil kayıtlarının temiz olması gerektiğine bakıyoruz. Ön şartı sağlayan adaylar teorik ve performansa dayalı sınavlara katılıyorlar. Sınavın ilk olarak şehir içi toplu taşıma araçları olan ticari taksi, otobüs ve servis şoförü olan kadın adaylara uygulandı" diye konuştu.
"BELGENİN GEÇERLİLİĞİ 5 YIL OLACAK"
UGETAM A.Ş. Personel Belgelendirme Şefi Erhan Öztürk ise özetle şunları söyledi:
"İstanbul'da toplu ulaşımın daha güvenli hale gelmesi amaçlanıyor. UKOME'nin bununla ilgili bir çalışması var. Milyonlarca insanı taşıyan şoförler bir sınava tabi tutulacak. Sınava girmek için aranan şartların içerisinde cinsel taciz suçlarının olmadıkları, uyuşturucu kullanmadıklarına dair bir ön başvuru şartımız var. Belgenin geçerlilik süresi 5 yıl. Bu sürenin sonunda yeinden sınava girmek zorundalar. Belgenin gözetim sürecinde de bu suçlardan dolayı ceza alırlarsa, belgeleri iptal edilecek. Alt yapısı tamamlandıktan sonra mesleki yeterlilik belgesi olmayan hiçbir sürücü İstanbul'da toplu ulaşım araçlarını kullanamayacak."
Görüntü Dökümü:
-Taksi ve otobüslerden görüntü
-Eğitimden görüntü
-Sürüşlerden görüntü
-Sınavdan görüntü
-Röportajlar
-Detaylar