İşte bu belgenin ayrıntıları...
CHP Lideri Kemal Kılıçdaroğlu'nun özerklik açıklamasının ardından eyalet sistemi tartışılmaya başlandı. Kılıçdaroğlu da bugün özerklik vaadine açıklık getirdi.
CHP Lideri, özerklik vaadinin sınırlarının Türkiye'nin imza attığı Avrupa Konseyi Şartı ile sınırlı olduğunu vurguladı. Peki nedir bu Avrupa Konseyi Yerel Yönetimler Özerklik Şartı?
Yerel demokrasi ve yerel yönetimlerin işleyişiyle ilgili bugüne kadar Avrupa Konseyi tarafından üç temel belge hazırlandı.
Bunların en temeli Avrupa Konseyi Yerel Yönetimler Özerklik Şartı. Bu şart, yerel yönetimle veya yerinden yönetimle ilgili düzenlemeler yapan bir çerçeve olarak tanımlanıyor.
Şartı şu ana kadar tüm Avrupa Konseyi yani 47 ülke imzaladı. Ankara 1985 yılında imzaya açılan bu belgeyi 1988'de imzaladı.
Türkiye, 1992 yılında onayladı ve 1993'ten beri de yürürlükte. Şart teknik olarak yerel yönetimlere ya da mahalli yönetimlere siyasal, idari ve finansal olarak bağımsızlık tanıyan güvenceler verilmesini öngörüyor. Ancak bu güvencelerin toprak bütünlüğü ve kanunlar çerçevesinde verilmesi gerekiyor.
Türkiye bu şartı onaylayıp yürürlüğe alsa da şartın 9 maddesine çekince koydu:
- Yerel yönetim kavramının yasal ve anayasal temeli
- Yerel özerklik kavramı
- Özerkliğin kapsamı
- Yerel yönetim sınırlarının korunması
- Yerel makamların görevlerinin tanımlanması için uygun örgütlenme ve kaynaklar
- Yerel yönetimdeki sorumlulukların kullanılma koşulları
- Yerel makamların faaliyetlerinin idari denetimi
- Yerel makamların mali kaynakları
- Yerel makamların birlik kurma ve birliklere katılımıyla ilgili şartları
Avrupa Konseyi ve Avrupa Birliği bu çekincelerin kaldırılması ve şartın uygulanması için yıllardır Türkiye'ye çağrıda bulunuyor. Konu Avrupa Konseyi'nin Türkiye hakkında hazırladığı tüm raporlarda geçiyor.
1992'de yayınlanmış olan Avrupa Bölgesel ve Azınlık Dilleri, 1995'te yayınlanan Avrupa Ulusal Azınlıkların Korunması sözleşmeleri bulunuyor.
Bu şartları şimdiye kadar sadece iki devlet onaylamadı: Türkiye ve Fransa...