İnsan hayatı için oksijenden sonra gelen en önemli öğe olarak nitelendiriliyor. Vücudumuzda sadece yüzde 10 oranında azaldığında bile hayatımız tehlikeye giriyor. Tükettiğimiz besinlerin sindirimi, emilimi ve hücrelere taşınmasında… Vücut ısımızın denetiminin sağlanmasında… Kısacası tüm yaşam fonksiyonlarımızın düzenlenmesinde ‘kilit rol’ üstleniyor
Yaşa ve cinsiyete göre vücudumuzda yüzde 42-71 oranında bulunan ‘su’, özetle bizim yaşam kaynağımızı oluşturuyor. Bu nedenle uzmanlar, her gün yeterli miktarda su içmenin sağlığımız üzerinde ne denli önemli rol oynadığını her fırsatta dile getiriyorlar. Su tüketimi denildiğinde de hepimizin aklına pek çok soru takılıyor; örneğin ‘Sabahları aç karnına su içmek fayda sağlar mı?, ‘Ilık su mu daha yararlı, soğuk su mu?, ‘Limonlu su içmek zayıflatır mı?’ gibi! Acıbadem Altunizade Hastanesi Beslenme ve Diyet Uzmanı Deniz Nadide Can, 22 Mart Dünya Su Günü kapsamında ‘su’ ile ilgili en çok merak ettiğimiz 8 soruyu yanıtladı; önemli öneriler ve uyarılarda bulundu!
SORU: Sabahları aç karnına içilen su zayıflatır mı?
CEVAP: Su metabolizmayı hızlandırması ve tokluk hissi oluşturması gibi işlevleriyle kilo vermeye yardımcı oluyor. Özellikle sabahları aç karnına içilen su metabolizma hızını yüzde 24 gibi yüksek bir oranda arttırabiliyor. Yapılan bir araştırmada; yemekten önce 500 ml. su içen kişilerin normalde aldıklarından yüzde 13 daha az kalori aldıkları ortaya konmuş. Tam aksine vücudumuz susuz kaldığında ise yağ hücrelerini yakması ve parçalaması zorlaşıyor. Su içmediğimizde ayrıca vücudumuzun besinleri sindirim ve atım hızı düşüyor, bunun sonucunda da vücut ağırlığımız artıyor.
SORU: Sabahları içilen suyun sağlığımıza faydası var mı?
CEVAP: Sabahları aç karnına içilen su sadece zayıflamaya katkı sağlamıyor, aynı zamanda sağlığımız üzerinde de etkili oluyor. Öyle ki Covid-19 enfeksiyonuyla savaşmamızda kilit role sahip olan bağışıklık sistemimizi güçlendirmek gibi önemli bir işlev üstleniyor. Bunun yanı sıra böbrek taşına yol açan asitleri yok ediyor ve mesane enfeksiyonlarından koruyor. Sabahları su içtiğimizde vücudumuz var olan toksinleri kolaylıkla vücuttan uzaklaştırıyor. Böylece vücudumuzun detoks sistemine de destek oluyoruz.
SORU: Günde ne kadar su içmeliyiz?
CEVAP: Beslenme ve Diyet Uzmanı Deniz Nadide Can, kadın ve erkeklerde su alım miktarının farklı olması gerektiğini belirterek, “Aslında cinsiyet ayrımı olmaksızın her bireyin ihtiyaç duyduğu su miktarı farklıdır. Çünkü her bireyin yağ dokusu ve yağsız dokusu farklı oluyor ve ne kadar su içmesi gerektiği bu dokuların miktarına göre belirleniyor. Örneğin; yağsız doku azaldıkça ihtiyaç duyulan su miktarı azalıyor. Dolayısıyla sıvı alımı bireye özgü olmalıdır” diyor. Yine de kabaca her kilo başına 35-40 ml su içmeniz, vücudunuzun su ihtiyacını karşılayacaktır.
SORU: Limonlu veya sirkeli su içmek kilo kaybı sağlar mı?
CEVAP: Limon, sirke, zencefil ve maydanoz gibi yeşillikler eklemek, suyu alkali hale getirerek sindirim enzimlerinin çalışması için uygun bir ortam hazırlamaya yardımcı oluyor. Günlük içtiğiniz suya bu besinleri ekleyebilirsiniz, ancak sadece bu besinler ve suyun birleşimi yağ yakımını ya da kilo kaybını sağlayamıyor. Örneğin, C vitamini ve folik asit vitaminlerinden zengin bir besin olan limon metabolizmamızın çalışmasına destek olsa da, limonlu su doğrudan yağ yakımı üzerine etkili olamıyor. Beslenme ve Diyet Uzmanı Deniz Nadide Can, üstelik sabahları aç karnına içilen limonlu suyun vücut yağına değil, doğrudan mideye etki ettiğine dikkat çekerek, şu uyarıda bulunuyor:
“Limonlu su, suyun asit içeriğini arttırabileceği için mide rahatsızlığı olan bireylerde mide ağrısını tetikleyebiliyor. Sabahları aç karnına elma sirkesi tüketmek kilo kaybını önemli ölçüde etkilemese de, çoğu birey için genellikle zararsızdır. Su içimini kolaylaştırmak, lezzet katmak veya farklı tatlar denemek için suyunuza limon, sirke veya bir tutam yeşillik ekleyebilirsiniz.
SORU: Ilık su mu daha faydalı, soğuk su mu?
CEVAP: Beslenme ve Diyet Uzmanı Deniz Nadide Can içtiğimiz suyun midede doluluk hissi uyandırması ve bağırsak hareketlerini arttırması gibi etkilerinden dolayı zayıflama üzerinde olumlu etkisi olduğunu belirterek, “Suyu ılık veya soğuk içebilirsiniz. Ancak yapılan bazı bilimsel araştırmalara göre; mideyi terk etme süresi daha uzun olduğu için ılık su, tokluk hissini daha fazla arttırıyor. Zayıflama diyetleri uygularken su içme isteği azalabiliyor. Bu durumda ılık veya soğuk su içerek vücudunuzun susuz kalmamasına özen gösterin” diyor.
SORU: Suyu kaynatmak mineral kaybına neden olur mu?
CEVAP: Suyla ilgili merak edilen bir başka önemli konu da; kaynatılmış suyun mineral değerlerinin kaybolup, kaybolmadığı! “Kaynatıldığında suyun içindeki kalsiyum, magnezyum ve karbonat, dibe kireç halinde çöküyor ve su mineralli yapısını kaybediyor.” uyarısında bulunan Deniz Nadide Can, şunları söylüyor: “Kaynamış su sadece bakterilere karşı etkili oluyor. Nitrat ve ağır metaller gibi çoğu kirletici madde kaynatıldığında sudan yok edilemiyor. Üstelik bazı durumlarda kaynatma işlemi suyu azalttığı için kirletici maddelerin konsantrasyonunu da arttırabiliyor. Ancak temiz ve güvenli suya ulaşma imkanı yoksa, sudaki bakterileri etkisiz hale getirmek amacıyla kullanmadan önce kaynatıp, soğutmanızda fayda var.”
SORU: Yemek yerken su içmek doğru mu?
CEVAP: Yemek yerken su içildiğinde mide suyunun ve mide asidinin oranı azalıyor. Mide suyu ve asidi azaldığında da içilen su, dolayısıyla su miktarı artıyor. Bunun sonucunda hazım zorlaşıyor ve gaz şikâyetleri oluşabiliyor. Dolayısıyla yemek yerken değil; yemek aralarında, öncesinde veya sonrasında su içmeniz daha sağlıklı olacaktır.
SORU: Aç mıyım, yoksa susadım mı?
CEVAP: Bu noktada önemli olan bir diğer konu ise susama hissi ile açlık hissi arasındaki farkı anlamak. “Bazen susama isteğinin açlık hissi olduğunu zannederek yemek yemeye yöneliyoruz. Bu durum da enerji alımında dengesizliğe yol açabiliyor ve kilo alımıyla sonuçlanabiliyor” diyen Deniz Nadide Can, açlık ile susuzluk arasındaki farkı anlamamız için şu öneride bulunuyor: “Acıktığınızı hissettiğiniz zaman ilk olarak 1-2 su bardağı su için ve 20-30 dakika bekleyin. Eğer açlık hissiniz devam ediyorsa, o zaman besin alımını tercih edebilirsiniz.”
Günlük tüketilmesi gereken su miktarı kişinin vücut ağırlığına göre değişiyor. Yeterli su tüketilmediğinde aşağıda yer alan önemli sağlık problemleri gelişebiliyor.