Taşerona kadro konusu uzun zamandır çözüm bekleyen konular arasında yer alıyor. Taşeron işçilere kadro düzenlemesinin ne zaman yapılacağı merak edilirken, henüz bu konuda çalışmalar sürüyor. Taşeron işçilere kadro konusunda her seçim öncesi verilen vaatler işçilerin beklentilerini yükseltirken, konu hakkında somut adımların atılması bekleniyor. Taşerona kadro yasası konusunda hükümetin çalışmaları devam ediyor. Uzun süredir sözleşmeli olarak çalışan taşeron işçiler, kamu çalışanı olacakları günün gelmesini iple çekerken, yasanın TBMM'den geçmesi yüzleri güldürecek. Taşerona kadro yasasının çıkmasının ardından taşeron işçiler 1 ay içerisinde kendi kurumlarına başvuruda bulunabilecekler. Henüz çalışmalar sürerken, taşeron işçilerin kafasındaki soru işaretleri de devam ediyor. İşte taşerona kadro yasası konusunda merak edilenler...
TAŞERONA KADRO YASASI İÇİN SEÇİMLERDE SÖZ VERİLDİ
Türkiye'de taşeron olarak çalışan işçi sayısı bir hayli fazla. Dolayısıyla kalabalık bir grubu oluşturan taşeron işçiler, seçim dönemlerinde haklarını arayarak, partilerin kendilerine vaatlerini değerlendirmek durumunda oluyorlar. Son olarak 7 Haziran 2015 ve 1 Kasım 2015 Genel Seçimleri'nde taşeron konusu siyasi partiler tarafından gündeme getirilmişti. 1 Kasım 2015 Seçimleri'nden tek başına iktidar olarak çıkan Adalet ve Kalkınma Partisi de taşeron işçilerin sorunlarına çözüm getireceğini ifade etmişti. AK Parti Seçim Beyannamesi'nde de yer verilen taşeron işçiler için kadro çalışmaları seçimlerin ardından hükümetin kurulmasıyla başlatıldı. 200 bin taşeron işçinin kadroya geçirileceği belirtilirken, bu kez yeni bir soru işareti ortaya çıktı. İşçiler, "200 bin işçi hangi krtiterlere göre belirlenecek?" sorusuna yanıt aramaya başladılar.
TAŞERONLAR HANGİ KRİTERLERE GÖRE SEÇİLECEK?
64. Hükümet'in seçimlerden sonra başlattığı çalışmalar hakkında o dönem Başbakan Yardımcısı Numan Kurtulmuş, asıl iş ve yardımcı iş ayrımının yapılacağını ve 200 bin kadro konusunda bu ayrımın göz önünde tutulacağını belirtmişti. Yine o dönemin Başbakan Yardımcısı Lütfi Elvan da, "Taşeronların kamuda istihdam edilmesine yönelik çalışmalarımızı aslında kabaca tamamladık. Maliye Bakanlığımız bu çalışmaları yürüttü, kanun tasarı taslağını tamamladı. Ekonomi Koordinasyon Kurulunda bunu konuştuk. Önümüzdeki günlerde de bunu netleştireceğiz. Taşeronların bir kısmına kadro verilecek, bir kısmına verilmeyecek. Ciddi şikayetler ortaya çıkabilir. Yaklaşımımız adil, insanları kucaklayan, sorunlarını çözen bir yaklaşım olacak. Biz hiçbir zaman vatandaşımızı mağdur etmedik, yanında olduk. O çerçevede bir çalışma yapıldı, çalışmaya son noktayı koymadan da burada bir açıklama yapmanın doğru olmadığını düşünüyorum." ifadelerini kullanmıştı.
ASIL İŞİ YAPANLARA ÖNCELİK VERİLECEK
Taşeron işçi düzenlemesinde 2014'ten bu yana asıl iş - yan iş konusu çözüm bekliyor. Yani asıl işi yapanların kadroda öncelikli olma durumu önceden bu yana belirlenen bir şart olsa da, bu konunun yaratacağı sıkıntılardan dolayı uzun süredir, asıl iş - yan iş konusuna çözüm getirilmeye çalışılıyor. Peki asıl iş nedir? Asıl iş kavramı kurumun yapısına ve yapılan işe göre değişebiliyor. Örneğin belediyelerde zabıtalar asıl iş kapsamında yer alıyor. Yine belediyelerde çevre düzenlemesi yapanlar asıl iş grubunda yer alırken, üniversitelerde bu iş asıl iş kapsamında yer almayacak. Öte yandan taşeronların kadroya geçişlerinde hakkaniyetli davranmak isteyen hükümet hilelerin de önüne geçmek istiyor. Bu anlamda 1 Kasım 2015'te yapılan seçimlerin sonrasında taşeron kadrolarına alınan işçilerin kadroya geçirilmesi gibi bir durum yok. Daha önceki tarihlerden bu yana çalışan işçiler ise diğer krtiterlere göre sıralanacak ve kadroya geçirilecek. Bu kararda çalışmaların başlamasından sonra özellikle taşra belediyelerinde taşeron işçi sayısında artışlar yaşanmaya başlamasının etkisi bulunuyor. Böyle bir uygulama ile suistimalin önüne geçilmeye çalışılacak.
YENİ HÜKÜMET TAŞERONA KADRO ÇALIŞMASINA DEVAM EDECEK Mİ?
AK Parti'de Davutoğlu'nun istifasının ardından yeni Genel Başkan Binali Yıldırım seçildi ve 65. Hükümet kuruldu. Bu hükümet 1 Kasım seçimleri öncesinde açıklanan AK Parti Seçim Beyannamesi'ni uyguamayı sürdürecek. Şimdi hedeflenen sayı ise 720 bin taşerona kadro verilemesi durumu. Taşerona kadro yasası için çalışmalarını sürdüren 65. Hükümet, asıl ve yardımcı işlerde çalışan taşeron işçileri kadroya almak için yasa taslağını tamamladı. Yasal düzenlemenin yapılmasının ardından işçiler bağlı bulundukları kuruma başvuruda bulunabilecek. Burada işçiler için sınav koşulu olacak. İşçilerin gerekli bilgi ve donanıma sahip olup olmadıkları sınavla belirlenecek ve sınavları geçenler 'Özel Sözleşmeli Personel' olarak istihdam edilecekler.
BU ALANLARDA ÇALIŞANLAR DÜZENLEMEDEN FAYDALANACAK
Genel ve özel bütçeli idareler, düzenleyici ve denetleyici kurumlar, sosyal güvenlik kurumları le bunlara bağlı döner sermayeli idareler, il özel idareleri, belediyeler ve bağlı kuruluşlar, özel kanunlarla kurulan diğer kamu kurum ve kuruluşlarında çalışanlar taşerona kadro yasasından faydalanabilecek. Belirtilen kurumlarda tam zamanlı olarak çalışanlar düzenleme kapsamında olurken, emekliliğe hak kazananlara kadro verilmeyecek.
TAŞERON İŞÇİLERDE ARANACAK ŞARTLAR
Taşeron işçi düzenlemesine dahil edilecek taşeron işçilerin özel sözleşmeli personel olabilmesi için belli başlı şartları yerine getirmesi bekleniyor. Bunlar; kurum ve iş açısından kapsamda bulunmak, tasarının TBMM’ye sevk edildiği tarih itibariyle çalışıyor olmak, kapsamdaki idarelerde 1 Kasım itibarıyla çalışıyor olmak, yaş hariç devlet memurluğuna atanmak için öngörülen genel şartları taşımak, mekli aylığı almaya hak kazanmamış olmak, 65 yaşını doldurmamış olmak, haftalık çalışma saatinin tamamında idareye ait işlerde çalışıyor olmak, dava açma dâhil her türlü haklarından feragat etmek, yapılacak yazılı ve/veya sözlü sınavda başarılı olmak, devletin güvenliğine karşı suçlar ile Anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlarla ilgili olarak hakkında herhangi bir soruşturma veya kovuşturma bulunmamak şeklindedir ve taşeronların bu şartların tümünü sağlaması gerekmektedir. Kamu İhale Kanunu ve diğer ilgili kanunlar kapsamında ve asıl işveren alt işveren (taşeron) ilişkisinin kurulduğu “personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alım sözleşmeleri kapsamında” yer alan asıl ve yardımcı işlerde, süreklilik arz eden (bir yıl-12 ay) hizmetlere ilişkin işlerde, ihale dokümanında personel sayısının belirlendiği işlerde çalışanlar bu haktan yararlanabilecektir.
ÖZEL SÖZLEŞMELİ PERSONEL NEDİR?
Taşeron işçilere yapılacak düzenlemede yeni bir çalıştırma modeli ortaya çıkarıldı. 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu ve diğer kanunların sözleşmeli personel çalıştırmasına tabi olmayacak 'Özel Sözleşmeli Personel'ler, işçilerinin atamalarının yapılabilmesi ve bunlar aracılığıyla yürütülen hizmetlerin aynı şekilde sürdürülmesi amacıyla oluşturulan yeni bir çalışma modeli olarak karşımıza çıkacak. Özel Sözleşmeli Personeller için aranacak şartlar, uygulanacak sınav, ödenecek ücret, 3 yılı geçmemek suretiyle yapılacak sözleşme süreleri, bu sözleşmelerin usul ve şartları, diğer hususlarla birlikte Bakanlar Kurulu tarafından belirlenecek.
Bu personeller; Özel Sözleşmeli Personel unvanlı pozisyonlarda çalışacak. İhale hak edişlerinin ödendiği bütçe, teşkilat ve birimde istihdam edilecek. Bu istihdamın usul ve esasları ile haklar ve yükümlülüklere ilişkin Bakanlar Kurulu kararıyla düzenleme yapılacak. Sözleşme dönemi üçer yıllık periyotlar olarak düzenlenecek. Sosyal güvenlik yönünden 4/a’lı (SSK) olacak. Memur sendikaları kapsamında toplu sözleşme hakkı bulunacak.
MAAŞ VE HAKLAR DEĞİŞECEK Mİ?
Özel Sözleşmeli Personel düzenlemesine tabi olacak işçilerin taşeron işçilerle maaş ve özlük haklarının değişmesi beklenmiyor. Bu personellerin sözleşmeleri 3 yıllık aralıklarla yenilenecek. Öte yandan devlet memuru kadrosuna ise alınmayacaklar. Burada aynı haklarla devam eden işçilerin maaş ve hakları firmalar yerine kamu kurumları tarafından yerine getirilecek. Özel Sözleşmeli Personeller için; 01.01.2016 tarihi itibarıyla ihale sözleşmesine göre ödenmekte olan ücret ve diğer mali haklar esas alınacak, 01.01.2016 tarihi itibarıyla mevcut mali hakları, atandığı tarihe kadarki dönemde “sözleşmeli personel ücretinde meydana gelen artış oranı” kadar arttırılarak güncellenecek, 4/B’li sözleşmeli personelin yararlandığı sosyal haklardan (aile ve yiyecek yardımları) aynen yararlanacak, ihale sözleşmesine göre, varsa fazla mesai ücreti ile sosyal hakları dikkate alınmayacak.