Toplumun tamamını ilgilendiren bir düzenleme bugün Meclis gündemine geliyor.
Tüketicileri, tüketicilere mal ve hizmet satanları çok yakından ilgilendiren yasa tasarısı genel kurulda görüşülmeye başlanacak.
Yaklaşık 2.5 yıldır üzerinde çalışılan Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun Tasarısı’nın en güncel maddesi, kredi kartı aidatları. Konuyla ilgili, NTV yayınına katılan Gümrük ve Ticaret Bakanı Hayati Yazıcı açıklamalarda bulundu.
Bakan Yazıcı, mevcut kanunun 1995 tarihli olduğunu, dünyanın geldiği noktanın yeni düzenlemelere gereksinimi ortaya çıkardığını, bu amaçla uzmanlar, paydaşlar ve akdemisyenlerle yapılan müzakelere sonucu yeni bir kanun kanaatine varıldığını söyledi.
2011’in ekim ayında başlatılan çalışmanın bugün Meclis Genel Kurulu gündemine geleceğini söyleyen Yazıcı, çok geniş kapsamı olan tasarının en çok konuşulan kısmının banka – tüketici ilişkileri olduğunu söyledi.
"ŞU AN HİÇBİR DÜZENELME YOK"
Bu ilişkiye yeni düzenlemeler getirdiklerini söyleyen Yazıcı, kredi kartlarıyla ilgili şunları söyledi:
"Bankaların, BDDK’nın denetimi dışında kalan gelirleri faiz dışı gelirler olarak geçiyor. Kredi kartları hizmetlerinden alınan ücretler de bu kalemde ve bunlara ilişkin şu an hiçbir düzenleme yok. Nelerin ücretlendirileceği, burada tavan ve taban fiyatları ne olacağı eksik. Bu alandaki uygulamayı bankalar kendi istedikleri gibi planlıyor ve icraata koyuyorlar.
"KART SAYISI 153 MİLYON"
Türkiye’de 2013 yılı itibarıyla yaklaşık 56 milyon 500 bin kredi kartı, 96 milyon 400 bin de banka kartı var. Toplam 153 milyon gibi bir rakam ortaya çıkıyor. Bu kartlarla işlem yapılırken, bankalar değişik isimler altında ücret alıyorlar. Bu tasarı kamuyou ile paylaşıldığı zaman ücret alınan kelemler 30 dolayındaydı. Şu anda 65’e dayanmış durumda. Burası düzenlemeye muhtaç bir alan. Bankaların buradan elde ettikleri gelirlere yönelik rakamlar da konuşuluyor. 19 milyar, 23 milyar gibi rakamlar telafuz ediliyor. Biz bu hizmetler karşılığında ‘ücret almayın’ demeyiz. Söylediğmiz şey, bu ücret ücret denk yani ölçülü olsun.
"ÜCRETLERİ BDDK BELİRLEYECEK"
(Soru: Sayılan 65 kalemin tamamı devam edecek mi?) Bunu çok tartıştık. Yasada, faiz dışı hangi hizmetlerden ücret alınacağını, bankaların görüşünü almak şartıyla BDDK belirleyecek. Eleştiri, düzenlemeyle niye bir tarife getirilmediği şeklinde. Biz tarifeden özenle kaçındık. Tarife yapılsaydı tüm bankalar ‘nasılsa bir tarife var’ diye, bunu olduğu gibi uygulayacaklardı. BDDK, ‘ancak şu şu hizmetleri ücretlendirebilirsiniz’ diyecek. Ücretleri de bankalararası rekabet belirleyecek. Bu rekabet de ücretleri minimize edecektir."
"İSTEYEN İÇİN KREDİ KARTI AİDATI YOK"
Bakan Yazıcı sözlerine şöyle devam etti:
"Bankalar ya da finans kuruluşları artık yıllık kart aidatı, işletim ücreti ya da başka isim altında olsun hiçbir ücret almayacaklar. Düzenleme ile, böyle bir kredi kartı türü tüketiciye sunulmak zorunda. Tüketici ücret ödemek istemiyorsda o kartı alacak... Bankalar bir takım özellikler yükleyerek; özendirici, rekabet amaçlı başka kartları devreye sokabilirler.
Burada yöneltilen eleştiri, 'yalın kart ne olacak?' şeklinde. Örneğin 'yalın kartta taksitli satış olacak mı?' sorusu. Bunu rekabet piyasası belirleyecek. Başka formülasyon, hem serbest piyasa kuralarına hem de tüketici haklarının korunması bağlamında, tüketici kredilerinin daha küçülmesine yol açardı. Bundan hem global olarak ekonomi hem tüketici zarar görürdü. Ayrıca finans kuruluşları işlevsiz hale gelirdi..."