Osman İkiz
Stockholm, İsveç
Etiyopya’da yargılanan İsveçli iki gazeteci sınırı yasadışı yollarla geçmekten bir yıl, terör örgütüyle ilişki ve yardımdan dolayı da 10 yıl hapis cezasına çarptırıldılar.
İsveçli gazetecilerin kurtarılması için neler yapılabileceği İsveç’te günün tartışma konusu haline geldi.
Gazeteler meslektaş dayanışması refleksiyle dışişleri bakanlığının sessiz diplomasiyi bırakarak Etiyopya Hükümeti’ne baskı yapmasını talep ederken, bakanlık temkinli hareket etmeyi tercih ediyor.
Johan Persson ve Martin Schibbye adlı gazetecilerin avukatları da, temyiz ve af dileme seçenekleri üzerinde duruyorlar.
Davayı açan Etiyopyalı savcı da, verilen cezanın bu gibi suçlar için en düşük düzeyde olduğunu belirterek kararı temyiz edeceğini açıkladı.
Hukukçular siyasi iktidara yakın olan yüksek mahkemenin böyle bir suçtan dolayı verilen cezayı bozup indirmesinin olasılık dışı olduğu görüşündeler.
Uzmanlara göre yüksek mahkemenin cezayı 18,5 yıla yükseltme olasılığı da hayli güçlü.
İsveçli gazetecilerin avukatları kendileri için en uygun stratejiyi belirlemek üzere 10 ocak’a kadar müvekkilleriyle etraflıca konuşup tartışacaklarını bildirdiler.
İki İsveçli gazeteci 1 temmuz’da Etiyopya’nın Ogaden bölgesinde yakalanmıştı.
Etiyopya Hükümeti’nin girişi yasakladığı bölgeye Somali’den yasa dışı yollarla giren gazeteciler, bölgenin bağımsızlığı için silahlı mücadele yürüten gerillalara yardım amacıyla orada bulundukları yolunda suçlanmışlar ve tutuklanmışlardı.
Gazeteciler ise verdikleri ifadede bölgede faaliyet gösteren İsveç petrol şirketi Lundin’in çalışmalarını incelemek için bölgeye geldiklerini ileri sürmüşlerdi.
Lundin Petrol’un çalışmalarını incelemenin yanısıra çatışmaların sürdüğü bölgede halkın nasıl yaşadığıyla ilgili röportajlar yapmak istediklerini belirten gazeteciler, sınırı yasa dışı yollardan geçtikleri yolundaki suçlamayı kabul etmişler ancak terör örgütüne yardım iddiasını red etmişlerdi.
İki gazetecinin Etiyopya’da tutuklanması yazdan bu yana İsveç basını tarafından gündemde tutuluyor.
Dışişleri bakanlığının Etiyopya Hükümeti üzerinde baskı kurması yolundaki talepler kesintisiz sürmüş olmasına rağmen, Lundin Petrol’de hissesi olduğu ileri sürülen Dışişleri Bakanı Carl Bildt, sorunu sessiz diplomasi yoluyla çözmeye çalıştığını açıklamıştı.
Bu arada ABD ve AB geçtiğimiz haftalarda gazetecilerin serbest bırakılması için Etiyopya Hükümetini uyarmıştı.
Bazı yorumcular ise baskı politikasının ters tepebileceği yolunda uyarıda bulunmuşlardı.
Bu iki görüş üzerine tartışmalar bugün de devam ediyor.
Karşıda bir devlet olduğuna dikkat çeken yorumcular, baskı politikasının ters tepeceği görüşüne ağırlık veriyorlar.
Bu görüşü savunanlar Eritre’de 2001’de beri tutuklu olan İsveçli gazeteci Dawit Isaak’ın şiddetli protesto ve baskılar yüzünden bırakılmamış olduğunu örnek gösteriyorlar.
Etiyopya’da mahküm olan gazetecilerin önünde kendileri için en akla yatkın çözüm formülünün Başbakan Meles Zebawi’den af dilemek olduğu görüşünün önümüzdeki günlerde güçleneceği tahmin ediliyor.
Temyiz edilmesi halinde cezanın 18,5 yıla yükseltilebileceği olasılığına karşı gazetecilerin af dilemesinin daha uygun olduğu ileri sürülüyor.
Normal koşullarda af sürecinin yüsek cezalar için 2-2,5 yıl sürebileceği ancak İsveçli gazeteciler için bu sürecin bir yıl içinde sonuçlanabileceği belirtiliyor.