İzmir'in Imarına Ankara Müdahalesine Durdurma

Utku BOLULU/İZMİR, İzmir'in güneybatı aksında en değerli alanı olarak bilinen ve yatırımcıların iştahını kabartan İnciraltı'nın 690 hektarlık alanı kapsayan imar planları yılan hikayesine döndü. Daha önce de meslek odaları, İnciraltı'da arazisi olan hak sahiplerinin açtığı davalarda duran, Kültür ve Turizm Bakanlığı'ndan sonra Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'nın plan yapımını üstlendiği İnciraltı'nda bu kez de İzmir Büyükşehir Belediyesi'nin açtığı davada mahkemeden yürütmeyi durdurma kararı çıktı.
Büyükşehir Belediyesi, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'nın 6 Ağustos 2013 tarihinde onayladığı İnciraltı 1/5000 ve 1/1000'lik imar planlarına karşı Çevre Düzeni Planı'nda bu planlarda yeralan otoyol ve raylı sisteminin bulunmadığı, ulaşım sisteminin planlama bütününde ele alınması gerektiği, bölgede donatıların azaldığı, ticaret ve nitelikli konut alanlarının arttırılmasının koruma kullanma dengesine aykırı olduğu gibi gerekçelerle yürütmeyi durdurma ve iptal istemiyle dava açmıştı.
BİLİRKİŞİ RAPORU ETKİLİ OLDU
İzmir 5. İdare Mahkemesi'nin 10 Aralık 2014 tarihli kararırıyla planların yürütmesini durdurdu. Mahkeme, bilirkişi raporuna göre kararını verdi. Kararda yeralan bilirkişi raporunda İnciraltı planlarındaki alanın bütün içinde ele alınması gerekirken, turizm merkezi alanının sadece bir parçası ile ele alınmasının planlamanın ölçekler arası hiyerarşi ve bütünlük ilkeleri ile çeliştiğine dikkat çekildi.
EXPO KAYBEDİLDİ AMA
Çevre Düzeni Planı'nda 1 ve 2'nci derece sit alanı olan lagün ve çevresinin yeşil alan olarak gösterildiği, herhangi bir yapılaşmaya konu edilmemesi kararı olduğuna dikkat çeken bilirkişi raporunda, "Bu özellikte bir alanın 6324 sayılı Kanun ile EXPO alanı olarak ilan edilmesinin doğal yapıyı tehdit eden bir içerik ortaya koyduğu, EXPO alanı geçici de olsa belirli büyük hacimli yapıları gerektireceği, belirli bir sürü sonra bu yapılar kaldırılsa dahi alanın doğal yapısının geri dönülemez içerikte tahrip olabileceği, 1. ve 2. derece sit alanında EXPO alanı belirlenmesinin planlama ilkeleri ile çeliştiği bir durumu ortaya koyuyor" görüşü yeraldı. İzmir 2020 EXPO'su adaylığını kaybetti. Ancak, planlarda bununla ilgili alınan kararlar yeralıyordu.
TURİZM KAPASİTESİ BELLİ DEĞİL
Turizm alanlarının yeraldığı alt bölgelerde, alt bölgeleri tanımlayan herhangi bir kamusal yeşil alanın ayrılmadığını belirten bilirkişi raporu, bu yaklaşımın kentlinin kullanımına konu olmayan, ayrıcalıklaştırılmış ve kente yabancılaşmış bölgeler ortaya çıkarabileceği tespiti yaptı. Turizm alanı olarak belirlenen alanların tarım alanı olarak kullanılmakta olduğuna da dikkat çeken bilirkişi, yapılaşmaya açılmasının planın doğal kaynakların korunması ilkesi ila tamamen çeliştiğini belirtti.
NİTELİKLİ KONUT TANIMLAMASI ANLAŞILMAZ!
Turizm alanlarına ilişkin planlarda kapasite tanımlaması yapılmadığını, nitelikli konut alanı için herhangi bir yeşil alan donatısı olmadığını vurgulayan bilirkişi raporunda ilginç bir de tespit yapıldı. Bilirkişi, planda yer alan nitelikli konut alanı ifadesinin anlaşılmaz bir içerik ortaya koyduğuna raporunda yer verdi. Raporda, “Planlamanın varlık sebebinin gelecek için yaşam kalitesi yüksek mekanları üretmek olduğu bir başka deyişle nitelikli konut, donatı, çalışma ve ulaşımın planlamanın gereği olduğu dolayısıyla nitelikli konut ifadesi diğer konut alanlarının niteliksiz olması gibi tuhaf bir anlam ortaya çıkaracağı" ifadesine yer verildi.
İnciraltı için 1 yıl içinde 1/5000 ve 1/1000 ölçekli 3 kez onaylanmasıyla planlama kurumuna güveni zayıflatan bir durum sergilendiğine dikkat çeken Bilirkişi raporunda, yol kesitlerinde süreklilik olmadığı, daralıp, genişlediği, Mekansal Planlar Yapım Yönetmeliği'nde ibadet tesislerinin 1000, 2500 ve 10 bin metrekare tanımları olmasına karşın bu planlarda 22 bin metrekarelik ibadet tesisi tanımlamasının kentsel ölçekte işlevsizlik ortaya çıkarabilecek büyüklükte olduğu, donatı alanlarının hangi nüfusa hizmet edeceğinin belli olmadığı, meydan olarak belirlenen alanın da yer seçimi ve boyut açısından insan ve yaya ölçeğini aşar bur durum ortaya koyduğu tespiti yeraldı.
Mahkeme, bilgi ve belgelerle, bilirkişi raporunun birlikte değerlendirilmesi sonucu İnciraltı 1/5000 ve 1/1000 ölçekli Koruma Amaçlı İmar Planları'nın plan bütünlüğü açısından planlama ilke ve teknikleri ile şehircilik esasları ve kamu yararı aykırı olduğu sonuç ve kanaatine vardı. Bu nedenle de hukuka aykırı bulduğu imar planının uygulanması halinde telafisi güç zararlar doğabileceği gerekçesiyle yürütmesini durdurdu.
BAKANLIK İTİRAZ VE REVİZYON
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, mahkeme kararının tebligatından sonra 1 ay içinde mahkemeye itiraz edebilecek. Bakanlık hukuki girişimin yanı sıra planlarda revizyonda yapabilecek. Ya da mahkemenin iptal istemiyle ilgili vereceği karara bekleyebilecek. Büyükşehir Belediyesi'nin açtığı davada Bakanlık'ın yanında İnciraltı Bahçelerarası Tabiatını Güzelleştirme ve Değerlendirme Derneği, 6 arsa sahibi ve Dernek Avukatı Mustafa Kemal Turan da müdahil olmuştu.
690 HEKTARLIK ALAN
İnciraltı planlama alanın tamamı 690 hektardan oluşuyor. Planda en büyük alanı 1 milyon 967 bin 406 metrekare yer ayrılmıştı.